Әлмән районы
һәм Әлмән районы (рус. Альменевский район) — Курган өлкәсенең көньяк-көнбатыш өлешендә урнашкан муниципаль район.
Үзәге — Әлмән авылы (Курган шәһәреннән 178 км көньяк-көнбатыштарак).
География
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Чиктәшлек
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Район 1924 елда Урал өлкәсе составында нигезләнә. 1930—1937 елларда башкорт милли районы буларак булган.
1934 елда Чиләбе өлкәсе составына кертелә, 1944 елдан — Курган өлкәсе составында.
1963 елда юкка чыгарыла, 1965 елда яңадан оеша.
Халык
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1959[17] | 1970[18] | 1979[19] | 1989[20] | 2002[21] | 2010[22] |
---|---|---|---|---|---|
18 094 | 22 021 | 19 714 | 18 983 | 15 240 | 12 419 |
Милли состав
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Милләт | 2002[23] | 2010[24] |
---|---|---|
руслар | 39,1% | 39,7% |
башкортлар | 33,1% | 32,6% |
татарлар | 23,0% | 23,3% |
Татарлар саны
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Әлмән районында 2 906 татар яши (2002 елда - 3 528). Башлыча, алар Әлмән (1539 кеше), Аманкүл (216), Бишнәк (189), Өчкүл (222), Туз авыл (89), Алакүл (145) авылларында яшиләр.
Административ бүленеше
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Әлмән авыл җирлеге
- Бороздинка авыл җирлеге
- Иванково авыл җирлеге
- Казенное авыл җирлеге
- Малышево авыл җирлеге
- Парамоново авыл җирлеге
- Рыбное авыл җирлеге
- Тәңрекүл авыл җирлеге
- Чистое авыл җирлеге
- Шарипов авыл җирлеге
- Юламан авыл җирлеге
- Ягодное авыл җирлеге
Хәзерге торышы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]2005/2006 уку елында Әлмән районының 2 мәктәбендә татар теле фән буларак өйрәнелә. 1981 елдан район үзәгендә татар фольклор үзешчән коллективы эшли.
Мәшһүр кешеләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Әлмән районында шагыйрьләр М. Гатау(1913, Тозау-1941), Җ.Х. Юмаев, журналист Җ.Г. Байбулатов туганнар.
Кызыклы фактлар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1919—1922 елларда хәезерге Әлмән районы җирләре Башкорт АССР-ы Ялан кантоны составына кергәннәр.
Чыганак
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Татар энциклопедиясе. Казан, 2008.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 ОКТМО. 179/2016. Уральский ФО
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Численность населения субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения Курганской области
- ↑ Курганская область. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2009-2015 годов
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 бит
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года — 2018.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — Москва: Росстат, 2017.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Москва: Росстат, 2018.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
- ↑ http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst37/DBInet.cgi?pl=8006001
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg1.php
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-19
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-01-18
- ↑ Национальный состав и владение языками, гражданство в Курганской области по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник 2016 елның 7 март көнендә архивланган. ]