Чусавай

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Чусавай latin yazuında])
Чусавай
Байрак[d]
Нигезләнү датасы 1878
Сурәт
Рәсми исем Камасино
Дәүләт  Россия
Нәрсәнең башкаласы Чусавай районы[1] һәм Чусовское городское поселение[d][1]
Административ-территориаль берәмлек Чусовское городское поселение[d][1]
Сәгать поясы UTC+05:00
Халык саны 43 737 (2020)[2]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 170 метр
Бүләкләр
Хөрмәт Билгесе ордены
Мәйдан 95 км²
Почта индексы 618204
Рәсми веб-сайт chusokrug.ru һәм chusokrug.ru(рус.)
Җирле телефон коды 34256
Объектның күренешләре өчен төркем [d]
Карта
 Чусавай Викиҗыентыкта

Чусовой, Чусавай[3] (рус. Чусовой) — Пермь краенда урнашкан шәһәр, Чусовой районының административ үзәге.

Халык саны — 46 740 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 71 203 кеше. (2010).[4]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Чусовая елгасы өстендә, Пермьдан 226 километр төньяк-көнчыгышрак урнаша. Свердловск тимер юлының Чусовская тимер юл станциясе.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

XVI гасырдан Камасино исеме астында таныш. Бистәнең алдагы үсеше Пермь — Камасино (Чусовская) — Түбән ТагилЕкатеринбург тимер юлы (1874 елда төзелә) һәм металлургия заводы төзелеше (18941898 еллар) белән бәйле.

1923 елданЧусовой районы үзәге.

1926 елда шәһәр тибындагы бистә статусын ала.

1933 елда шәһәр статусын ала.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1897[5] 1926[5] 1931[5] 1939[5] 1959[6] 1970[7] 1979[8] 1989[9] 2002[10] 2010[4]
~1 000 ~18 000 ~32 000 ~43 000 60 658 58 202 56 447 57 874 51 615 46 740

Милли состав (2002): руслар — 91,3%, татарлар — 4,7%, украиннар — 0,9%.[11]

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Металлургия заводы, агач эшкәртү комбинаты.

Тимер юл транспорты ширкәтләре, төзелеш материалларны ясау ширкәтләре, азык-төлек сәнәгатенең предприятеләре.

Татар матбугаты[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1935—1938 елларда шәһәрдә «Udarnik» («Ударник») гәҗите нәшер ителгән.

Югары уку йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Урал дәүләт техника университетының филиалы.

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр панорамасы
Шәһәр панорамасы

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 1,2 ОКТМО
  2. https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
  3. «Jaꞑalif» журналы, 1929
  4. 4,0 4,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-09 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 http://www.mojgorod.ru/permsk_obl/chusovoj/
  6. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  7. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  11. 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2019-07-12, retrieved 2013-01-09 

Тышкы сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]