Дмитрий Алексеев (1875)

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Дмитрий Алексеев (1875) latin yazuında])
Дмитрий Алексеев
Туган телдә исем рус. Дмитрий Викторович Алексеев
Туган 9 ноябрь 1875(1875-11-09)
Мәскәү, Россия империясе
Үлгән 26 июнь 1935(1935-06-26) (59 яшь)
Санкт-Петербург, РСФСР, СССР
Яшәгән урын Карлсруэ
Мәскәү
Пермь
Ватандашлыгы Россия империясе
 СССР
Әлма-матер Мәскәү университетының физика-математика факультеты[d] һәм Казан Император университеты
Һөнәре химик
Эш бирүче Пермь дәүләт университеты, Тум дәүләт университеты[d], Михаил хәрби артиллерия академиясе[d], Мәскәү император университеты[d], Педагогический институт Шелапутина[d], Тум технология институты[d], Омск дәүләт аграр үнивирситите, Пермь дәүләт университеты, Үзбәкстан милли университеты[d] һәм Михаил хәрби артиллерия академиясе[d]
Гыйльми дәрәҗә: магистр[d] (1916)

Алексеев Дмитрий Викторович (9 ноябрь 1875 ел — 26 июнь 1935 ел) — ССРБ һәм Россия химигы. Пермь дәүләт университетының химия факультетына нигез салучыларның берсе, 1917-1925 елларда физик химия кафедрасы мөдире, 1919 елда авыл хуҗалыгы һәм урман факультеты деканы,1928-1930 елларда Ташкент университетының физик һәм органик химия кафедрасы мөдире,1930-1935 елларда Ленинград Хәрби-артиллерия академиясенең физик химия кафедрасы мөдире. М. Н. Полукаров белән бергә корычның уалучанлык күренешен ача. «Физик химия» дәреслеге авторы (1934).

Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Дмитрий Викторович 1875 елның 9 ноябрендә Мәскәү шәһәрендә туган. Мәскәүнең 5-нче гимназиясен һәм 1901 елда Мәскәү университетының физика-математика факультетының табигать бүлеген I абруйлы диплом белән тәмамлый.

Томск технология институты лаборант булып эшли,1905 елда Казан университетына магистр имтиханнарын тапшыра, 1906-1908 елларда чит илдә командировкада була. Берлинда физик химиясе өлкәсендә профессор В. Нернст һәм профессор Ф. Габер Карлсруэ белән бергә эшли. 1908 елдан Мәскәүдә. 1910/1911 уку елында Мәскәү университетында приват-доцент, бер вакытта П.Г Шелапутин исемендәге педагогия институтында химия укытучысы булып эшли.

Химия магистры дәрәҗәсенә диссертация яклаганнан соң («О взрывом разложения ацетилена», 1916 елда Император Мәскәү табигать белемен, этнография һәм антропологияны яратучылар җәмгыяте тарафыннан алтын медаь белән бүләкләнә.

Шул ук елда Пермьгә командировкага китә. 1916 елның көзеннән алып Пермь дәүләт университеты— приват-доцент, 1917 елдан — физик электрохимиясе һәм химиясе кафедрасы профессоры.

1917 елның 6 декабреннән — Пермь университетының[1] физик химия һәм электрохимия кафедра мөдире, беренче мөдире. М. Н. Полукаров белән бергә аны нигезләүче дип исәпләнә[2].

1919 елда урман хуҗалыгы факультеты деканы вазифасын башкара.

1919-1921 елларда Пермь университетын Себергә эвакуацияләү сәбәпле, Томск университетында һәм Томск технология институтында, аннары Омск авыл хуҗалыгы институтында профессор булып эшли.

1921 елда Д. В. Алексеев Пермь университетына кайта. Бу вакытта анда үзгәртеп кору бара: органик булмаган һәм физик химия кафедрасы бер кафедрага берләштерелә, башта медицина факультеты составында, аннары — педагогия факультеты составында була. Ул бу уртак кафедраны җитәкли.[3]1925 елда Мәскәүдә Менделеев химикларының IV съездында чыгыш ясый.

1927 елда Ташкент университетына эшкә күчү белән бәйле, Пермь университетын калдыра. Ташкент университетында 1928 елдан органик булмаган һәм физик химия кафедрасы мөдире була. Кафедраны үзгәртеп кора, фәнни-тикшеренү лабораториясен фән таләпләре буенча җиһазландыра.

1930 елдан Ленинградка күчә һәм Хәрби-артиллерия академиясендә физик химия кафедрасы мөдире була. Дәүләт югары басымнар институтында югары температурада һәм басымда водородның һәм башка газларның металлар аша үтү проблемаларын тикшерү белән җитәкчелек итә.

1936 елның 26 июнендә тәҗрибә вакытында шартлау нәтиҗәсендә һәлак булган.

Фәнни хезмәтләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    • К вопросу об электрокатализе // Журнал РФХО. 1909. Т. 41;
    • О новом изомере гептана симметрично тетраметилпропане или метил2-металл4 и о присутствии его в кавказской нефти. Из лаборатории ТТИ 17 февраля 1909. // Ж. РФХО. 1909. т. 41, вып. 4.
    • О взрывном разложении ацетилена// Известия педагогического института им. Павла Григорьевича Шелапутина. М., 1915. Кн. 4;
    • Новые основания химической механики // Известия Биологического научно-исследовательского института при Пермском государственном университете. 1924;
    • Физическая химия. Ч. I. Химическая термодинамика. Основы молекулярно-кинетической теории. Л., 1934.[1] 2021 елның 29 октябрь көнендә архивланган.[2]

Мактаулы исемнәре һәм башка бүләкләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Мәскәү табигать белемен, этнография һәм антропология яратучылар җәмгыйятенең химия буенча бүлеге буенча Император алтын медале

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Рогожников С. И., Дегтев М. И. Кафедра аналитической химии Пермского университета — возникновение, первый заведующий, первый выпуск 2015 елның 24 сентябрь көнендә архивланган. // Вестник Пермского университета. Химия. 2014. Вып. 1 (13). С. 7.
  2. Кафедра физической химии 2015 елның 20 февраль көнендә архивланган. // Пермский государственный национальный исследовательский университет.
  3. Шульгина Н. П., Мочалова Н. К., Котомцева М. Г. Кафедра неорганической химии и её научные направления с 1916 по 2011 год 2021 елның 26 февраль көнендә архивланган. // Вестник Пермского университета. Серия «Химия». 2011. Вып. 2(2). С. 5.

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Алексеев Дмитрий Викторович // томск политехник университеты профессоры в. а. гагарин. Биографик белешмә. 1-се т. Томск, 2000.
  2. Алексеев Дмитрий Викторович // томск университеты профессоры: Биографик һүҙлектәр / С. Ф. Фоминых, с. а. Некрылов, л. л. Берцун, литвинов в. а. Томск, 1998. 2.т.
  3. Алексеев д. в.: Некролог // химия ғәмәли журнал. 1935. 8 том. № 1.
  4. Алексеев Дмитрий Викторович // Китапхана фән рухи Глоссарий. Антропософский хәрәкәте урыҫ.
  5. Алексеев Дмитрий Викторович // Томск дәүләт университеты. Электрон энциклопедия.
  6. Физик химия кафедраһы тураһында 2015 елның 20 февраль көнендә архивланган. // Пермь дәүләт милли тикшеренеү университеты.
  7. Алексеев Дмитрий Викторович // Тпу электрон энциклопедия.
  8. Ошурков А. Р. Алексеев Дмитрий Викторович // Пермь дәүләт университеты профессоры (1916—2001) 2014 елның 26 декабрь көнендә архивланган. / Гл. ре.: В Маланин. Пермь: изд-во Перм. ул-шул, 2001. 279 11-12 с. с.
  9. С Рогожников И., Р Ошурков А. Алексеев Дмитрий Викторович 2021 елның 2 ноябрь көнендә архивланган. // Пермь дәүләт милли тикшеренеү университеты.
  10. С. И. Рогожников, Дегтев И. М. Пермь университетының химия кафедраһында аналитик — барлыҡҡа килгән, беренсе мөдире, беренсе сығарылышы 2015 елның 24 сентябрь көнендә архивланган. // Вестник пермь университетының. Химия. 2014. В. 1 (13). С 4-27.
  11. С. И. Рогожников Антон Чеховтың кеше беҙҙең туй // Пермь университетының. № 1 (1848). 21 ғинуар 2015 2015 елның 21 гыйнвар көнендә архивланган..
  12. Н Шульгин. П., Н Мочалов. К., М. Г. Котомцев Органик булмаған химия кафедраһы менән ғилми йүнәлештәре һәм 1916 йылда уның буйынса 2011 2021 елның 26 февраль көнендә архивланган. // Вестник пермь университетының. Серия «Химияһы». 2011. В. 2(2). С 4-18.