Магадан

Магадан
	Магадан
	Байрак[d]
Нигезләнү датасы	1929
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Городской округ город Магадан[d]
Административ-территориаль берәмлек	Городской округ город Магадан[d]
Сәгать поясы	МСК+8[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Сергей Носов[d]
Халык саны	90 421 (1 гыйнвар 2025)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	70 метр
Кардәш шәһәр	Баранавичы
Мәйдан	295 ± 1 км²
Почта индексы	685000
Рәсми веб-сайт	magadangorod.ru(рус.)
Җирле телефон коды	4132
Шәрәфле ватандашлар төркеме	[d]
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
	Магадан Викиҗыентыкта

Магадан (рус. Магадан) — Россиядә шәһәр, Магадан өлкәсе үзәге.

Халык саны — 95 925 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 102 603 кеше.^[7]

2021 елның 21 маеннан ― Хезмәт даны шәһәре.^[8]

География

Магадан мәңгелек туңлык зонасында, Охота диңгезенең Тауй култыгында, Мәскәүдән 7110 километр төньяк-көнчыгыштарак урнаша.


	Сусуман ~ 581 км	Анадыр ~ 1494 км _{(һава буенча)}
Якутск ~ 1724 км Мәскәү ~ 9709 км	Җилләр розасы	Петропавловск- -Камчатский ~ 866 км _{(һава буенча)}
Иркутск ~ 4610 км	Хабарау ~ 4102 км

Климат

Уртача еллык температура — —1,3 °C
Уртача еллык җил тизлеге — 3,6 м/с
Уртача еллык һава дымлылыгы — 72%

Магадан климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	2,4	2,5	5,5	8,0	22,3	24,5	26,0	25,5	20,2	13,8	6,6	3,3	26,0
Уртача максимум, °C	−14,2	−12,5	−8	−1,6	4,9	11,3	14,8	15,0	10,4	1,7	−7,4	−12,8	0,1
Уртача температура, °C	−16,5	−15,4	−11,4	−4,6	1,8	7,8	11,8	12,0	7,5	−0,9	−9,8	−14,9	−2,7
Уртача минимум, °C	−18,5	−17,8	−14,4	−7,5	−0,5	5,2	9,6	9,7	5,1	−3,1	−12	−17	−5,1
Абсолют минимум, °C	−34,6	−33,3	−30,8	−23,5	−10,8	−3	2,0	−1	−6,3	−21,6	−26,9	−30,7	−34,6
Чыганак: Погода и климат ЕСИМО

Сәгать поясы

Владивосток вакыты

Магадан Владивосток вакыты (Vladivostok Time Zone, VLAT) сәгать поясында урнашкан. UTC белән аермасы +10:00 сәгать тәшкил итә. Мәскәү вакыты белән аермасы +7 сәгатьне тәшкил итә һәм Россиядә MSK+7 итеп күрсәтелә.

Тарих

Магадан 1929 елда ССРБ төньяк-көнбатышының табигать байлыклары үзләштерү аркасында нигезләнә.

1930—1931 елларда — Охот-Эвен милли округының үзәге.

1920-1950-елларда Магаданда ССРБ Эчке Эшләр Халык Комиссариатының Төньяк-Көнбатыш хезмәт белән төзәтү лагерьларның идарәсе урнашкан.

1954 елдан — Магадан өлкәсе үзәге.

2000—2002 елларда шәһәр составына Армань һәм Ола шәһәр тибындагы бистәләр булганнар.

Халык

1939^[9]	1959^[10]	1970^[11]	1979^[12]	1989^[13]	2002^[14]	2010^[7]
~27 000	62 225	92 105	121 250	151 652	99 399	95 925

Милли состав (2002): руслар — 83,2%, украиннар — 8,9%, белоруслар — 1,2%, татарлар — 1,1%, Төньяк милләтләре (ительменнар, коряклар, юкагирлар, камчадаллар, эвеннар, чукчалар) — барлыгы 1,0%.^[15]

Икътисад

Механика заводы, агач эшкәртү комбинаты, шиналар ремонтлау заводы, сөт заводы, икмәк заводы, балык заводы.

Транспорт

М56 «Колыма» (Якутск — Магадан) автоюлның башлангыч пункты.

Амур-Якутия тимер юл магистралеьне Магаданга кадәр озайту планнары бар^[16]; 1950-1956 елларда Магадан — Палатка тар эзәкле тимер юл эшләгән.^[17]

«Сокол» халыкара аэропорты.

Диңгез порты.

Югары уку йортлары

Төньяк-Көнчыгыш дәүләт университеты
Санкт-Петербург идарә итү һәм икътисад академиясенең филиалы
Мәскәү дәүләт хокук академиясенең филиалы
Россия эшкуарлык академиясенең филиалы
Заманча һуманитар академиясенең филиалы

Шәхесләр

Дарья Минһаҗетдинова (1990), театр һәм кино актрисасы.

Галерея

Ленин проспекты
Магадан кафедраль соборы

Шулай ук карагыз

	Магадан өлкәсе порталы
	Россия порталы

Искәрмәләр

[_d5b7aa443991755e-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ОКТМО. 185/2016. Дальневосточный ФО
https://wikidata.org/wiki/Track:Q26882286

[_4246aaa629b62857-2] Федеральный закон от 05.04.2016 № 87-ФЗ — 2016.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q41806475

[_2cc154200464e062-3] ttps://prim.rbc.ru/prim/freenews/67d11f839a79479b71fc2d07

[_b1d0c7190f242166-4] Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года — Москва: Росстат, 2025.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q133797648https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680https://wikidata.org/wiki/Track:Q649

[_a48bc963494f07d8-5] ttps://old.magadangorod.ru/magadan/7197-goroda-pobratimy.html

[_ad0a7656f267ebba-6] ttps://baranovichy.by/goroda-pobratimi-ru

[gks.ru-7] 7,0 ^7,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-12-16

[8] Указ Президента Российской Федерации от 20.05.2021 № 304 «О присвоении почетного звания Российской Федерации „Город трудовой доблести“».

[9] ttp://www.mojgorod.ru/magadan_obl/magadan/

[10] 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[11] 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[12] 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[13] 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[14] 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[15] 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2013-09-13

[16] архив күчермәсе, archived from the original on 2011-07-01, retrieved 2012-12-16

[17] ttp://sbchf.narod.ru/uzk49.html(үле сылтама)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]