Магадан
Магадан | |
---|---|
![]() | |
Ил | Россия |
Өлкә | Магадан өлкәсе |
Шәһәр округы | Магадан |
Координатлар | 59°34'0"N, 150°48'0"E |
Нигезләнгән | 1929 |
Мәйдан | 135 км² |
Мәркәз биеклеге | 70 м |
Халык саны | 95 925 кеше |
Сәгать кушагы | UTC+10 |
Телефон коды | +7 4312 |
Почта индексы | 685000 |
Рәсми сайт | magadangorod.ru |
Кардәш шәһәрләр | Елгава[1][2], Әңкориҗ[2], Тунхуа[d][2], Златитса[d][2], Шуанъяшань[d][2], Баранавичы[2] һәм Гвадалахара (Миксикә) |
Магадан (рус. Магадан) — Россиядә шәһәр, Магадан өлкәсе үзәге.
Халык саны — 95 925 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 102 603 кеше.[3]
2021 елның 21 маеннан ― Хезмәт даны шәһәре.[4]
География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Магадан мәңгелек туңлык зонасында, Охота диңгезенең Тауй култыгында, Мәскәүдән 7110 километр төньяк-көнчыгыштарак урнаша.
Магаданнан башка шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Сусуман ~ 581 км | Анадыр ~ 1494 км (һава буенча) |
||||||||
Якутск ~ 1724 км Мәскәү ~ 9709 км |
![]() |
Петропавловск- -Камчатский ~ 866 км (һава буенча) |
|||||||
Иркутск ~ 4610 км | Хабарау ~ 4102 км | ||||||||
Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Уртача еллык температура — —1,3 °C
- Уртача еллык җил тизлеге — 3,6 м/с
- Уртача еллык һава дымлылыгы — 72%
Магадан климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Абсолют максимум, °C | 2,4 | 2,5 | 5,5 | 8,0 | 22,3 | 24,5 | 26,0 | 25,5 | 20,2 | 13,8 | 6,6 | 3,3 | 26,0 |
Уртача максимум, °C | −14,2 | −12,5 | −8 | −1,6 | 4,9 | 11,3 | 14,8 | 15,0 | 10,4 | 1,7 | −7,4 | −12,8 | 0,1 |
Уртача температура, °C | −16,5 | −15,4 | −11,4 | −4,6 | 1,8 | 7,8 | 11,8 | 12,0 | 7,5 | −0,9 | −9,8 | −14,9 | −2,7 |
Уртача минимум, °C | −18,5 | −17,8 | −14,4 | −7,5 | −0,5 | 5,2 | 9,6 | 9,7 | 5,1 | −3,1 | −12 | −17 | −5,1 |
Абсолют минимум, °C | −34,6 | −33,3 | −30,8 | −23,5 | −10,8 | −3 | 2,0 | −1 | −6,3 | −21,6 | −26,9 | −30,7 | −34,6 |
Чыганак: Погода и климат ЕСИМО |
Сәгать поясы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Магадан Владивосток вакыты (Vladivostok Time Zone, VLAT) сәгать поясында урнашкан. UTC белән аермасы +10:00 сәгать тәшкил итә. Мәскәү вакыты белән аермасы +7 сәгатьне тәшкил итә һәм Россиядә MSK+7 итеп күрсәтелә.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Магадан 1929 елда ССРБ төньяк-көнбатышының табигать байлыклары үзләштерү аркасында нигезләнә.
1930—1931 елларда — Охот-Эвен милли округының үзәге.
1920-1950-елларда Магаданда ССРБ Эчке Эшләр Халык Комиссариатының Төньяк-Көнбатыш хезмәт белән төзәтү лагерьларның идарәсе урнашкан.
1954 елдан — Магадан өлкәсе үзәге.
2000—2002 елларда шәһәр составына Армань һәм Ола шәһәр тибындагы бистәләр булганнар.
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1939[5] | 1959[6] | 1970[7] | 1979[8] | 1989[9] | 2002[10] | 2010[3] |
---|---|---|---|---|---|---|
~27 000 | 62 225 | 92 105 | 121 250 | 151 652 | 99 399 | 95 925 |
Милли состав (2002): руслар — 83,2%, украиннар — 8,9%, белоруслар — 1,2%, татарлар — 1,1%, Төньяк милләтләре (ительменнар, коряклар, юкагирлар, камчадаллар, эвеннар, чукчалар) — барлыгы 1,0%.[11]
Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Механика заводы, агач эшкәртү комбинаты, шиналар ремонтлау заводы, сөт заводы, икмәк заводы, балык заводы.
Транспорт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
М56 «Колыма» (Якутск — Магадан) автоюлның башлангыч пункты.
Амур-Якутия тимер юл магистралеьне Магаданга кадәр озайту планнары бар[12]; 1950-1956 елларда Магадан — Палатка тар эзәкле тимер юл эшләгән.[13]
«Сокол» халыкара аэропорты.
Диңгез порты.
Югары уку йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Төньяк-Көнчыгыш дәүләт университеты
- Санкт-Петербург идарә итү һәм икътисад академиясенең филиалы
- Мәскәү дәүләт хокук академиясенең филиалы
- Россия эшкуарлык академиясенең филиалы
- Заманча һуманитар академиясенең филиалы
Шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Дарья Минһаҗетдинова (1990), театр һәм кино актрисасы.
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
-
Ленин проспекты
-
Магадан кафедраль соборы
-
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ https://www.jelgava.lv/lv/pilseta/pilseta/sadraudzibas-pilsetas/
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 https://old.magadangorod.ru/magadan/7197-goroda-pobratimy.html
- ↑ 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-12-16
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 20.05.2021 № 304 «О присвоении почетного звания Российской Федерации „Город трудовой доблести“».
- ↑ http://www.mojgorod.ru/magadan_obl/magadan/
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2013-09-13
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2011-07-01, retrieved 2012-12-16
- ↑ http://sbchf.narod.ru/uzk49.html(үле сылтама)