Җылаер кантоны: юрамалар арасында аерма
Removing [[:c:File:Атлас_Союза_Советских_Социалистических_Республик_1928_-_Р.С.Ф.С.Р._-_Авт._Башкирская_С.С.Р..jpg|Атлас_Союза_Советских_Социалистически… |
к http://antat.tatar/ru/iyli/publishing/book/2015/Этимологический%20словарь-1%20том.pdf 361 б. - кантунлаштыру |
||
Юл номеры - 1: | Юл номеры - 1: | ||
{{Административ берәмлек-2 |
{{Административ берәмлек-2 |
||
|Төс1 = {{Төс/ССРБ}} |
|Төс1 = {{Төс/ССРБ}} |
||
|Татар исеме = Җылаер |
|Татар исеме = Җылаер кантуны |
||
|Чын исем = {{lang-ba|Йылайыр |
|Чын исем = {{lang-ba|Йылайыр кантуны}}, {{lang-ru|Зилаирский кантун}} |
||
|Ил = [[ССРБ]] |
|Ил = [[ССРБ]] |
||
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |
||
Юл номеры - 45: | Юл номеры - 45: | ||
|Харита = |
|Харита = |
||
|Харита зурлыгы = 350px |
|Харита зурлыгы = 350px |
||
}}'''Җылаер |
}}'''Җылаер кантуны''' ({{lang-ba|Йылайыр кантуны}}, {{lang-ru|Зилаирский кантун}}) — [[Башкортстан АССР]] составындагы административ-территориаль берәмлек. 1922—1930 елларда гамәлдә торган. |
||
Үзәге [[Җылаер]] авылында урнашкан булган. |
Үзәге [[Җылаер]] авылында урнашкан булган. |
||
==Җәгърафик урнашу == |
==Җәгърафик урнашу == |
||
Җылаер |
Җылаер кантуны [[Башкортстан АССР]]ның көньяк өлешендә урнашкан булган; төньякта [[Тамьян-Катай кантуны]] белән, көнчыгышта — [[Урал өлкәсе]]нең [[Троицк округы]] белән, көньякта — [[Ырынбур губернасы]]ның Ырынбур һәм Орски өязләре белән, ә көнбатышта — [[Стәрлетамак кантуны]] белән чиктәш булган. |
||
== Тарихы == |
== Тарихы == |
||
Җылаер |
Җылаер кантуны [[1922 ел]]ның октәбрендә БАССР административ бүленешенең үзгәртеп кору нәтиҗәсендә барлыкка килгән; аның составына элекке [[Бөрҗән-Түңгәвер кантуны]]ның 14 олысы, Кыпчак-Җиде ыруг кантунының 16 олысы, Үсәргән кантунының 18 олысы керде. |
||
1924 елның 25 июнендә Имангол олысы Кыргыз АССР составына күчерелегән. Шул ук елның 21 октәбрендә [[Орск өязе]] Яңа Покровка олысының 19 авылы |
1924 елның 25 июнендә Имангол олысы Кыргыз АССР составына күчерелегән. Шул ук елның 21 октәбрендә [[Орск өязе]] Яңа Покровка олысының 19 авылы кантун составына кертелгәннәр. |
||
1926 елның 26 июлендә |
1926 елның 26 июлендә кантунга [[Ырынбур өязе]]нең [[Исәнгол (Зиянчура районы)|Исәнгол]] авылы кушыла; 9 олысларның өлешләре һәм Яңа Покровка олысының 19 авылы Ырынбур губернасына бирелә. |
||
[[1930 ел]]ның [[20 август]]ында Җылаер |
[[1930 ел]]ның [[20 август]]ында Җылаер кантуны юкка чыгарылган, аның территориясе [[Әбҗәлил районы|Әбҗәлил]] (өлешчә Темәс олысы), [[Баймак районы|Баймак]] (өлешчә Кананикольск, Таналык, Темәс һәм Сабыр олыслары), [[Бөрҗән районы|Бөрҗән]] (Бөрҗән олысының өлеше), [[Зиянчура районы|Зиянчура]] (Сәлих, Үсәргән олыслары — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Җылаер һәм Сабыр олыслары — өлешчә), [[Морак районы|Морак]] (Кыпчак олысы — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Бөрҗән, Кананикольск олыслары — өлешчә), [[Җылаер районы|Җылаер]] (өлешчә Җылаер, Кананикольск, Сабыр олыслары), [[Мәләвез районы|Мәләвез]] (Мораптал олысы), [[Хәйбулла районы|Хәйбулла]] (Хәйбулла олысы — тулысынча, Җылаер, Таналык, Сабыр олыслары — өлешчә) районнары составына кергән. |
||
== Халык == |
== Халык == |
||
1926 елда халык саны 195 036 кешене тәшкил иткән, шул исәптә шәһәр халкы — 14 645 кеше.<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_26.php?reg=263</ref> |
1926 елда халык саны 195 036 кешене тәшкил иткән, шул исәптә шәһәр халкы — 14 645 кеше.<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_26.php?reg=263</ref> |
||
Юл номеры - 68: | Юл номеры - 68: | ||
== Искәрмәләр == |
== Искәрмәләр == |
||
{{искәрмәләр}} |
{{искәрмәләр}} |
||
{{БАССР |
{{БАССР кантуннары}} |
||
[[Төркем:Башкортстан тарихы]] |
[[Төркем:Башкортстан тарихы]] |
||
[[Төркем:Башкортстан АССР |
[[Төркем:Башкортстан АССР кантуннары]] |
6 фев 2018, 20:27 юрамасы
Ил | |
---|---|
Статус | |
Җөмһүрият | |
Административ үзәк | |
Нигезләү датасы | |
Юкка чыгару датасы | |
Халык саны (1926) |
195 036 кеше |
Җылаер кантуны (баш. Йылайыр кантуны, рус. Зилаирский кантун) — Башкортстан АССР составындагы административ-территориаль берәмлек. 1922—1930 елларда гамәлдә торган.
Үзәге Җылаер авылында урнашкан булган.
Җәгърафик урнашу
Җылаер кантуны Башкортстан АССРның көньяк өлешендә урнашкан булган; төньякта Тамьян-Катай кантуны белән, көнчыгышта — Урал өлкәсенең Троицк округы белән, көньякта — Ырынбур губернасының Ырынбур һәм Орски өязләре белән, ә көнбатышта — Стәрлетамак кантуны белән чиктәш булган.
Тарихы
Җылаер кантуны 1922 елның октәбрендә БАССР административ бүленешенең үзгәртеп кору нәтиҗәсендә барлыкка килгән; аның составына элекке Бөрҗән-Түңгәвер кантунының 14 олысы, Кыпчак-Җиде ыруг кантунының 16 олысы, Үсәргән кантунының 18 олысы керде.
1924 елның 25 июнендә Имангол олысы Кыргыз АССР составына күчерелегән. Шул ук елның 21 октәбрендә Орск өязе Яңа Покровка олысының 19 авылы кантун составына кертелгәннәр.
1926 елның 26 июлендә кантунга Ырынбур өязенең Исәнгол авылы кушыла; 9 олысларның өлешләре һәм Яңа Покровка олысының 19 авылы Ырынбур губернасына бирелә.
1930 елның 20 августында Җылаер кантуны юкка чыгарылган, аның территориясе Әбҗәлил (өлешчә Темәс олысы), Баймак (өлешчә Кананикольск, Таналык, Темәс һәм Сабыр олыслары), Бөрҗән (Бөрҗән олысының өлеше), Зиянчура (Сәлих, Үсәргән олыслары — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Җылаер һәм Сабыр олыслары — өлешчә), Морак (Кыпчак олысы — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Бөрҗән, Кананикольск олыслары — өлешчә), Җылаер (өлешчә Җылаер, Кананикольск, Сабыр олыслары), Мәләвез (Мораптал олысы), Хәйбулла (Хәйбулла олысы — тулысынча, Җылаер, Таналык, Сабыр олыслары — өлешчә) районнары составына кергән.
Халык
1926 елда халык саны 195 036 кешене тәшкил иткән, шул исәптә шәһәр халкы — 14 645 кеше.[1]
Милли состав (1926): башкортлар — 80 764 кеше (41,4%), урыслар — 81 894 (42,0%), татарлар — 10 815 (5,5%, шул исәптә мишәрләр — 1759 кеше (0,9%)), украиннар — 8 748 кеше (4,5%), мордва — 8 112 (4,2%), чуашлар — 3 980 (2,0%), һ.б.[2]