Шигыйчылык: юрамалар арасында аерма
к r2.7.3) (робот бетерде: az, hi, hr, ro, sk, tl үзгәртте: tr |
к r2.7.3) (робот өстәде: az, hi, hr, ro, sk, tl |
||
Юл номеры - 49: | Юл номеры - 49: | ||
[[ar:الشيعة]] |
[[ar:الشيعة]] |
||
[[ast:Xiísmu]] |
[[ast:Xiísmu]] |
||
[[az:Şiəlik]] |
|||
[[be:Шыіты]] |
[[be:Шыіты]] |
||
[[be-x-old:Шыізм]] |
[[be-x-old:Шыізм]] |
||
Юл номеры - 73: | Юл номеры - 74: | ||
[[gl:Xiísmo]] |
[[gl:Xiísmo]] |
||
[[he:שיעה]] |
[[he:שיעה]] |
||
[[hi:शिया इस्लाम]] |
|||
[[hr:Šijitizam]] |
|||
[[hu:Síita iszlám]] |
[[hu:Síita iszlám]] |
||
[[hy:Շիա իսլամ]] |
[[hy:Շիա իսլամ]] |
||
Юл номеры - 100: | Юл номеры - 103: | ||
[[ps:شيعه]] |
[[ps:شيعه]] |
||
[[pt:Xiismo]] |
[[pt:Xiismo]] |
||
[[ro:Șiism]] |
|||
[[ru:Шииты]] |
[[ru:Шииты]] |
||
[[scn:Sciismu]] |
[[scn:Sciismu]] |
||
Юл номеры - 105: | Юл номеры - 109: | ||
[[sh:Šiiti]] |
[[sh:Šiiti]] |
||
[[simple:Shi'a Islam]] |
[[simple:Shi'a Islam]] |
||
[[sk:Šiitizmus]] |
|||
[[sl:Šiizem]] |
[[sl:Šiizem]] |
||
[[so:Shiica]] |
[[so:Shiica]] |
||
Юл номеры - 114: | Юл номеры - 119: | ||
[[te:షియా ఇస్లాం]] |
[[te:షియా ఇస్లాం]] |
||
[[th:ชีอะฮ์]] |
[[th:ชีอะฮ์]] |
||
[[tl:Shiismo]] |
|||
[[tr:Şia]] |
[[tr:Şia]] |
||
[[uk:Шиїти]] |
[[uk:Шиїти]] |
6 дек 2012, 23:18 юрамасы
Бу мәкалә Ислам турында |
Исламның 5 баганасы |
Шәһадәт – Намаз – Зәкят – Ураза – Хаҗ |
Кодси шәһәрләр |
Мәккә – Мәдинә – Кодүс |
Шәхесләр |
Мөхәммәд – Әбү Бәкер – Гали Госман – Гомәр |
Бәйрәмнәр |
Һиҗри Яңа ел – Ислам тәкъвиме Ураза бәйрәме |
Корбан – Гашура |
Биналар |
Мәчет – Манара |
Михраб – Кәгъбә |
Дин әһелләре |
Имам – Мөәзин – Мулла – Мөфти |
Коръән һәм башка дини чыганаклар |
Коръән – Хәдис – Сөннәт |
Фикһ – Фәтва – Шәригать |
Мәзһәбләр |
Сөнни мәзһәбләр: Хәнәфи, Хәнбәли, Мәлики, Шәфигый |
Башка юнәлешләр |
Шигыйчелек: Унике имамлык, Исмаилитлар, Зәйдиләр |
Мөгътазилиләр – Хариҗилык |
Юнәлешләр |
Суфилык |
Ваххабчылык – Сәләфилек |
Җәдитчелек |
Әхмәдия |
Шигыйлы́к (гар.شيعة шигъа — «тарафдарлар, төркем, фракция, фирка») — Мөхәммәд саләллаһу галәйхи үәссәләм нәселе генә мөселманнар өммәтенә башлык - имам булырга тиеш дип санаучы шигый-уникечеләр, алавитлар, друзлар, исмаилчылар һ.б. күз уңында тоткан гомуми термин. Тар мәгънәдә, кагыйдә буларак, аларга сан буенча исламдагы икенче юнәлеш - шигый-уникечеләрне («шигыйлар-12») генә аңлыйлар. Алар, Мөхәммәд саләллаһу галәйхи үәссәләмнең варисы итеп, Гали ибн Әбу Талибны һәм аның төп тармак буенча нәселен генә таныйлар (кайсы нәсел, төп икәнлеге турында бәхәсләр бара).
Хәзерге вакытта шигыйлык вәкилләре барлык мөселман илләрендә дә бар диярлек. Иран, Әзербайҗан, Гыйракның яртысыннан артык халкы, Йәмән, Бәһрайн, Ливан халкының ярыйсы өлеше шигый юнәлеше тарафдарлары. Исмаилчыларга Таҗикстанның Таулы-Бадахшан районындагы халыкның күп өлеше, Әфганстанның хәзәриләр дигән халкы керә.
Рәсәйдә шигыйлар саны бик аз. Дагыстанда даргиннарның һәм лезгиннарның зур булмаган өлеше, Түбән Идел буендагы кундров татарлары (карагашлар) һәм урыс илендәге әзериләрнең күп өлеше бу юнәлеш вәкилләре.
Гарәп-шигыйларның яшәү урыны - ул дөнья нефть сакланмаларының 70%. Сәгуд Гарәбстанының төньяк-көнчыгыш өлеше, көньяк Гыйрак һәм Иранның Хузистан виләяте турында сүз бара.
Хәзерге вакытта уникечеләр һәм башка юнәлешләр арасында хәл киеренкелек халәтен алгалый.
Иң эре шигый секталары
- Кайсанилар
- Мухтарилар
- Хашимилар
- Бәяниләр
- Ризамилар
- Зәйдиләр
- Җарудиләр
- Сөләйманиләр
- Салихиләр һәм бутрилар
- Имамилар
- "Гулат"
- Исмәгыйлиләр
Тәгълимат
Шигыйлык тәгълиматы биш баганага нигезләнә:
- Бер аллалык (Тәүхид).
- Гаделлек.
- Пәйгамбәрлек.
- Имамәт.
- Бакый дөнья.