Семен Коновалов

Тышкы рәсемнәр
	Сугыш вакытында төшкән фотолары.

Семен Коновалов
Семен Коновалов
Туу датасы	15 февраль 1920
Туу урыны	ТАССР. Зөя кантоны, Ямбулат
Үлем датасы	4 апрель 1989 (69 яшь)
Үлем урыны	Казан
Иялек	РСФСР→; ССРБ
Гаскәр төре	бронетанк гаскәрләре
Дәрәҗә	подполковник
Җитәкчелек иткән	танк взводы
Бүләкләр һәм премияләр	;
Истигъфада	1956
	[[commons:Category: Semyon Konovalov Викиҗыентыкта\|Семен Коновалов]] Викиҗыентыкта

Википедиядә Коновалов фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар.

Семен Коновалов, Семен Василий улы Коновалов (чуаш. Коновалов Семён Васильевич, 1920 елның 15 феврале, Ямбулат — 1989 елның 4 апреле, Казан) — Бөек Ватан сугышында катнашкан танкист-ас. Советлар Берлеге каһарманы (1943)^[1]. 1956 елдан Казанда яшәгән. Казанның Исәпләү системалары җитештерү берләшмәсе ветераны.

Тәрҗемәи хәле

1920 елның 15 февралендә Казан губернасы Зөя өязе (май аеннан ТАССР Зөя кантоны, хәзерге Югары Ослан районы) Ямбулат авылында керәстиян гаиләсендә туган. Чуаш милләтеннән. Урта белем алгач, туган авылында хат ташучы булып эшләгән. 1939 елда Кызыл гаскәргә чакырылган. Расейняй бронетанк укуханәсен тәмамлагач (Литва, 1941)^[2], Бөек Ватан сугышына җибәрелгән. Көньяк-Көнбатыш фронтның 9нчы армиясе 15нче танк бригадасы взвод командиры лейтенант Коновалов 1942 елның 13 июлендә Ростов өлкәсе Тарасов районы Түбән Митякин хуторы янында батырлык күрсәтә. Взводтан бер танк кына (взвод командирыныкы) төзек кала. Бригададан артта калып, танкларын ремонтлап бетергәндә, дошманның ике разведчик танкы күренә. Берсен атып туктаталар, икенче танк борылып китә. Дошманның 35 танктан торган беренче агымы һөҗүм итә. Уңайлы позициядә булудан файдаланып, Коновалов каршы ут ачарга була. Дошман колоннасын 500 метрга китереп җиткереп, ут ачалар һәм сугышның беренче минутларында ук 4 танкны җимерәләр, калганнары кире борыла. Бераз вакыттан соң дошманның 50дән артык танкы һөҗүмгә күчә. Лейтенант Коновалов каршы торырга уйлый һәм дошманның тагын 12 танкын туктата. Бу сугышта аның экипажы дошманның 16 танкын, бер бронеавтомобилен, җәяүле гаскәр утырган 8 автомашинасын юк иткән. Совет танкы да дошман снаряды тиеп, яндырыла. Экипажның 3 сугышчысы һәлак була. Кул утсибәре белән коралланган Коновалов ике ярдәмчесе белән качып китә ала, бер атнадан дошман танкын кулга төшерә һәм әлеге танк белән совет гаскәрләре янына кайтып җитеп, «әсирлеккә» бирелеп, әсир танкта 3 ай сугыш хәрәкәтләрендә катнашуын дәвам итә ^[3]. 1943 елның 31 мартында Советлар Берлеге каһарманы исеме бирелгән.

1946 елда запаска чыга, 1950 елда яңадан Совет Армиясенә чакырыла. 1952 елда Ленинградта бронетанк гаскәрләре өчен офицерлар әзерләүче югары мәктәпне тәмамлый.

1956 елдан подполковник Коновалов запаска, соңрак отставкага да чыга. Казанда танк укуханәсендә укыта, тимер юлда, Казанның Исәпләү системалары җитештерү берләшмәсендә 25 ел инженер булып эшли. 1989 елның 4 апрелендә вафат. Казанның Арча зиратында җирләнгән.

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

Хәтер

Югары Осланда урамга исеме бирелгән^[4].
2005 елда Казанның Совет районындагы 2нче Владимир урамы атамасы Коновалов урамы итеп үзгәртелә^[5].

Чыганаклар

Татарский энциклопедический словарь. Казань: Институт татарской энциклопедии АН РТ, 1999. ISBN 0-9530650-3-0

Әдәбият

Трокаев А.А. Подвиг на шахтерской земле. Донецк, 1983.
Герои Советского Союза. Т. 1. М., 1987.
Советлар Союзы Геройлары – безнең якташларыбыз. Казан, 1990.
Батырлар китабы. Казан: ТКН, 2000. ISBN 5-298-01001-6

Сылтамалар

Искәрмәләр

↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза начальствующему и рядовому составу Красной Армии» от 31 марта 1943 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1943. — 9 апреля (№ 14 (220)). — С. 1
↑ сайт Саратовского высшего командно-инженерного Краснознаменного ордена Красной Звезды училища имени Героя Советского Союза генерал-майора А.И. Лизюкова
↑ Андрей Сидорчик. Крепость по имени «КВ». Как танкист Коновалов остановил немецкую армию. «АиФ», 20.05.2015
↑ Югары Ослан үзәкләштерелгән китапханәләр системасы сайты
↑ Постановление Администрации города Казани от 8 апреля 2005 года № 741 «Об увековечении имен участников Великой Отечественной войны в наименованиях улиц г. Казани», archived from the original on 2019-09-14, retrieved 2021-08-11

[1] Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза начальствующему и рядовому составу Красной Армии» от 31 марта 1943 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1943. — 9 апреля (№ 14 (220)). — С. 1

[2] сайт Саратовского высшего командно-инженерного Краснознаменного ордена Красной Звезды училища имени Героя Советского Союза генерал-майора А.И. Лизюкова

[3] Андрей Сидорчик. Крепость по имени «КВ». Как танкист Коновалов остановил немецкую армию. «АиФ», 20.05.2015

[4] Югары Ослан үзәкләштерелгән китапханәләр системасы сайты

[5] Постановление Администрации города Казани от 8 апреля 2005 года № 741 «Об увековечении имен участников Великой Отечественной войны в наименованиях улиц г. Казани», archived from the original on 2019-09-14, retrieved 2021-08-11

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]