Олы Карамалы
| Олы Карамалы | |
|---|---|
| Ил | Россия |
| Республика | Татарстан |
| Муниципаль район | Кама Тамагы районы |
| Нигезләнгән | Казан ханлыгы |
| Климат | dfb — дымлы континенталь |
| Халык саны | 145 кеше |
| Сәгать кушагы | UTC+4 |
| Почта индексы | 422830 |
| Автомобиль коды | 16, 116 |
| Русча топонимы | Большие Кармалы |
Олы Карамалы — Татарстан Республикасының Кама Тамагы районындагы авыл.
Халык саны — 145 тирәсендә. Вакыт зонасы — MSK (Мәскәү вакыты) яки UTC+4. Почта индексы — 422830.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Авыл бик борынгылардан Казан ханлыгы чорында ук нигезләнгән. Революциягә кадәрге чыганакларда шулай ук Иске Кармалы дип тә йөртелә. 1920 елга кадәр авыл Казан губернасының Тәтеш өязенең Богородский волостена керә. 1920 елдан Татарстан АССРның Буа кантоны - Тәтеш районы составында. 1930 нчы елның 10 нчы августында Кама Тамагы, 1963 нче елның 1 нче февралендә Тәтеш, 1965 нче елдан Кама Тамагы районнарында. XVIII гасырдан - XIX нчы гасырның 1 нче яртысына кадәр халык дәүләт крестьяннары категориясенә керә. Игенчелек, терлек асрау белән шөгыльләнелгән. Дин тоту буенча халык мөселманнарга һәм православие динендәгеләргә бүленә. 1859 елгы мәгълүматлары буенча, авылда мәчет булган. Мәчет каршында зур мәдрәсә була, 1911 елда 4 нче класслы рус-татар училищесы итеп үзгәртелә. 20 гасыр башында авылда 5 җил тегермәне, тимерче алачыгы, 2 вак кибет эшли. Бу чорда авыл общинасының җир биләмәсе 1012,8 дес. тәшкил иткән[1].
Географик урнашу[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Татарстан Республикасы башкаласы Казан шәһәреннән 119 км, район үзәге Кама Тамагы шәһәр тибындагы бистәсеннән көнбатышка таба 11 км ераклыкта урнашкан.
Демография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Халык саны | |||||||||||
| 1859 | 1884 | 1897 | 1920 | 1926 | 1938 | 1949 | 1958 | 1970 | 1979 | 2002 | 2010 |
| 393 | 580 | 697 | 874 | 576 | 730 | 510 | 375 | 263 | 217 | 162 | 145 |
Төп милләтләр (1989 елгы җанисәп буенча): татарлар.
Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Тәүлек буена һаваның уртача температурасы | ||||||||||||
| Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -10.8 °C | -10.8 °C | -5.7 °C | 4.6 °C | 13.5 °C | 18.4 °C | 20.4 °C | 17.8 °C | 12.2 °C | 4.5 °C | -4.6 °C | -10 °C | 4.1 °C |
Климат уртача континенталь. Кёппен-Гейгер климатлар классификациясе буенча климатның коды: Dfb[2]. Уртача еллык һава температурасы 4.1 °C.[3]
Авылда туган күренекле кешеләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Кәримулла Исмаев, дәүләт эшлеклесе - ТАССР ХКШ рәисе (1928-1930).
- Ибраһим Гази, язучы (1907-1971)
- Вәкил Тимерханов (1907―1988), фирка-хуҗалык эшлеклесе, 1940―1941 елларда КПССның Сарман, 1946―1947 елларда Әгерҗе райкомнарының беренче секретаре.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ https://nailtimler.com/rayony_pages/kamsko-ustinsky_rayon/kamsko_ustinsky_big_karmaly.html
- ↑ World Map of the Köppen-Geiger climate classification, Institute for Veterinary Public Health, University of Veterinary Medicine Vienna
- ↑ NASA Surface meteorology and Solar Energy Data Set, RETScreen International
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Татарская энциклопедия, Институт Татарской энциклопедии (ИТЭ) Академии наук РТ.
 | Кама Тамагы
Куйбышев Затоны | Абыз | Антоновка | Атабай | Әҗем-Көрәле | Балтач | Балчыклы | Бәби | Бәки | Бәрлегуҗа | Бишалаб | Варварино | Даныш | Иске Барыш | Иске Казиле | Ишем | Каратал | Келәнче | Келәр | Кече Бортас | Кече Карамалы | Кече Кариле | Кече Мәрәтхуҗа | Кече Салтык | Кирельски | Көрәле | Красновидово | Кыртапа | Лабышка | Малаевка | Мордва Каратае | Олы Бортас | Олы Карамалы | Олы Кариле | Олы Мәрәтхуҗа | Олы Салтык | Олы Яңасала | Осинники | Бортас | Салтыган | Свободный Труд | Сөйки | Сөйки Кичүе | Татар зональ тәҗрибә станциясе поселогы | Тәмте | Тенеш | Тукай | Уразлы | Чаллы | Шәпкә | Якты Йолдыз | Якты Алан | Яшелчә | Юкка чыккан торак урыннары: Кайперде | |