Тәтеш

Тәтеш
Нигезләнү датасы	1578
Рәсми тел	татар теле һәм Рус теле
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Тәтеш райуны һәм Городское поселение город Тетюши[d]
Административ-территориаль берәмлек	Городское поселение город Тетюши[d]
Халык саны	11 250 кеше кеше (1 гыйнвар 2018)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	160 метр
Сәгать поясы	UTC+03:00
Мәйдан	9 км²
Почта индексы	422370
Рәсми веб-сайт	tetushi.tatar.ru
Җирле телефон коды	84373
Тәтеш Викиҗыентыкта

Тәтеш (лат. тат. Tǝteş, рус. Тетюши, чуаш. Теччĕ) — Татарстанның Тәтеш районы үзәге.

Халык саны 11 596 кешене тәшкил итә (2010).

География

Шәһәр Казаннан 180 км, Сембердән 90 км ераклыкта, Идел елгасының уң ярында тора.

Тарих

Тәтеш Казан ханлыгы чорыннан ук билгеле. Застава буларак 1574 һәм 1578 еллар арасында (икенче мәгълүмат буенча, 1555 һәм 1557 еллар арасында) нигезләнә.

1781 елдан — Казан калгайлыгы Тәтеш өязе үзәге, 1796—1802 елларда — өяз үзәге булмаган шәһәр, 1802 елдан — Казан губернасы Тәтеш өязе үзәге.

1920—1927 елларда — ТАССРның Тәтеш кантуны үзәге, 1930 елдан Тәтеш районы үзәге булып тора.

Халык

1866	1897	1913	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2010
2 515	4 754	~7 200	~4 800	~8 600	7 884	8 513	10 199	10 487	11 931	11 596

Төп милләтләр:

• 1989 елгы җанисәп буенча: татарлар — 20,6%, урыслар — 61,9%, чуашлар — 11,6%, мордва — 5,1%.
• 2002 елгы җанисәп буенча: татарлар — 25,7%, урыслар — 54,3%, чуашлар — 13,2%, мордва — 5,4%.

Шәһәрдә туган күренекле шәхесләр

• Михаил Куприянов (1903-1991), ССРБ халык рәссамы.
• Николай Денисов (1910-1997), Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• Ильяс Фәйзуллин, рәссам, ТР атказанган сәнгать эшлеклесе.

Икътисад

Азык-төлек сәнәгатенең ширкәтләре: сөт комбинаты, ит комбинаты, ашлык продуктлары комбинаты, балык эшкәртү заводы, сыра кайнатү заводы. Комбиазык заводы, механика заводы (Казат вертолёт заводының филиалы), мебель фабрикасы, кирпеч заводы.

Төбәк тарихы музее

Мәгариф

• Тәтеш педагогика көллияте (2015 елдан Тәтеш гражданнарны яклау көллияте)
• Тәтеш авыл хуҗалыгы техникумы

Мәдәният

• Төбәк тарихы музее

Сылтамалар

• Рәсми сайт (рус.)