Тәтеш

Тәтеш
	Тәтеш
	Илтамга
Нигезләнү датасы	1578
Рәсми тел	татар теле һәм рус теле
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Тәтеш районы һәм Городское поселение город Тетюши[d]
Административ-территориаль берәмлек	Городское поселение город Тетюши[d]
Сәгать поясы	UTC+03:00
Халык саны	11 250 (1 гыйнвар 2018)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	160 метр
Мәйдан	9 км²
Почта индексы	422370
Рәсми веб-сайт	tetushi.tatar.ru
Җирле телефон коды	84373
	Тәтеш Викиҗыентыкта

Тәтеш (лат. тат. Tǝteş, рус. Тетюши, чуаш. Теччĕ) — Татарстанның Тәтеш районы үзәге.

Халык саны 11 596 кешене тәшкил итә (2010).^[3]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Казаннан 180 км, Сембердән 90 км ераклыкта, Идел елгасының уң ярында тора.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тәтеш Казан ханлыгы чорыннан ук билгеле. Застава буларак 1574 һәм 1578 еллар арасында (икенче мәгълүмат буенча, 1555 һәм 1557 еллар арасында) нигезләнә.

1781 елдан — Казан калгайлыгы Тәтеш өязе үзәге, 1796—1802 елларда — өяз үзәге булмаган шәһәр, 1802 елдан — Казан губернасы Тәтеш өязе үзәге.

1920—1927 елларда — ТАССРның Тәтеш кантуны үзәге, 1930 елдан Тәтеш районы үзәге булып тора.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1866^[4]	1897^[5]	1913^[6]	1926^[6]	1939^[6]	1959^[7]	1970^[8]	1979^[9]	1989^[10]	2002^[11]	2010^[3]
2 515	4 754	~7 200	~4 800	~8 600	7 884	8 513	10 199	10 487	11 931	11 596

Төп милләтләр:

1989 елгы җанисәп буенча: татарлар — 20,6%, урыслар — 61,9%, чуашлар — 11,6%, мордва — 5,1%.
2002 елгы җанисәп буенча: татарлар — 25,7%, урыслар — 54,3%, чуашлар — 13,2%, мордва — 5,4%.

Шәһәрдә туган күренекле шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Михаил Куприянов (1903-1991), ССРБ халык рәссамы.
Николай Денисов (1910-1997), Социалистик Хезмәт Каһарманы.
Ильяс Фәйзуллин, рәссам, ТР атказанган сәнгать эшлеклесе.
Аркадий Никитич (Никитович) Воробьев — совет авыр атлеты, галим, язучы.

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Азык-төлек сәнәгатенең ширкәтләре: сөт комбинаты, ит комбинаты, ашлык продуктлары комбинаты, балык эшкәртү заводы, сыра кайнатү заводы. Комбиазык заводы, механика заводы (Казат вертолёт заводының филиалы), мебель фабрикасы, кирпеч заводы.

Мәгариф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мәдәният[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Рәсми сайт(үле сылтама) (рус.)

[_37fca43ba97405e3-1] 1,0 ^1,1 ОКТМО
https://wikidata.org/wiki/Track:P764https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203

[_bcb8f10107270967-2] 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Федераль дәүләт статистикасы хезмәте.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680

[гкс-3] 3,0 ^3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-05-25

[4] Казан губернасы торак урыннары исемлеге, 1866

[5] Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.

[mojgorod-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/tetyushi/index.html(үле сылтама)

[7] 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[8] 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[9] 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[10] 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[11] 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]