Тәтеш

Тәтеш
	Тәтеш
	Илтамга
Нигезләнү датасы	1578
Рәсми тел	татар теле һәм рус теле
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Тәтеш районы һәм Городское поселение город Тетюши[d]
Административ-территориаль берәмлек	Городское поселение город Тетюши[d]
Сәгать поясы	UTC+03:00
Халык саны	10 535 (2021)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	160 метр
Мәйдан	9 км²
Почта индексы	422370
Рәсми веб-сайт	tetushi.tatar.ru
Җирле телефон коды	84373
	Тәтеш Викиҗыентыкта

Тәтеш (лат. тат. Tǝteş, рус. Тетюши, чуаш. Теччĕ) — Татарстанның Тәтеш районы үзәге.

Халык саны 11 596 кешене тәшкил итә (2010).^[3]

География

Шәһәр Казаннан 180 км, Сембердән 90 км ераклыкта, Идел елгасының уң ярында тора.

Тарих

Тәтеш Казан ханлыгы чорыннан ук билгеле. Застава буларак 1574 һәм 1578 еллар арасында (икенче мәгълүмат буенча, 1555 һәм 1557 еллар арасында) нигезләнә.

1781 елдан — Казан калгайлыгы Тәтеш өязе үзәге, 1796—1802 елларда — өяз үзәге булмаган шәһәр, 1802 елдан — Казан губернасы Тәтеш өязе үзәге.

1920—1927 елларда — ТАССРның Тәтеш кантуны үзәге, 1930 елдан Тәтеш районы үзәге булып тора.

Халык

1866^[4]	1897^[5]	1913^[6]	1926^[6]	1939^[6]	1959^[7]	1970^[8]	1979^[9]	1989^[10]	2002^[11]	2010^[3]
2 515	4 754	~7 200	~4 800	~8 600	7 884	8 513	10 199	10 487	11 931	11 596

Төп милләтләр:

1989 елгы җанисәп буенча: татарлар — 20,6%, урыслар — 61,9%, чуашлар — 11,6%, мордва — 5,1%.
2002 елгы җанисәп буенча: татарлар — 25,7%, урыслар — 54,3%, чуашлар — 13,2%, мордва — 5,4%.

Шәһәрдә туган күренекле шәхесләр

Михаил Куприянов (1903-1991), ССРБ халык рәссамы.
Николай Денисов (1910-1997), Социалистик Хезмәт Каһарманы.
Ильяс Фәйзуллин, рәссам, ТР атказанган сәнгать эшлеклесе.
Аркадий Никитич (Никитович) Воробьев — совет авыр атлеты, галим, язучы.

Икътисад

Азык-төлек сәнәгатенең ширкәтләре: сөт комбинаты, ит комбинаты, ашлык продуктлары комбинаты, балык эшкәртү заводы, сыра кайнатү заводы. Комбиазык заводы, механика заводы (Казат вертолёт заводының филиалы), мебель фабрикасы, кирпеч заводы.

Мәгариф

Мәдәният

Искәрмәләр

Сылтамалар

Рәсми сайт(үле сылтама) (рус.)

[_37fca43ba97405e3-1] 1,0 ^1,1 ОКТМО
https://wikidata.org/wiki/Track:P764https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203

[_7b3496f5f3a187b3-2] Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906

[гкс-3] 3,0 ^3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-05-25

[4] Казан губернасы торак урыннары исемлеге, 1866

[5] Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.

[mojgorod-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/tetyushi/index.html(үле сылтама)

[7] 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[8] 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[9] 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[10] 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[11] 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]