Электрик сыешлык

Классик электродинамика

Электр · Магнетизм

Электр статикасы Кулон кануны Электр кыры көчәнешлелеге Гаусс теоремасы Электрик диполь моменты Электр коргылары Электр индукциясе Электр кыры Электростатик потенциал Электр көчәнеше Магнит статикасы Био — Савар — Лаплас кануны Ампер кануны Магнит моменты Магнит кыры Магнит агымы Магнит индукциясе Электродинамика Векторлар потенциалы Диполь Лиенар — Вихерт потенциаллары Лоренц көче Күчеш агымы Униполяр индукция Максвелл тигезләмәләре Электр агымы Электр йөртү көче Электромагнитик индукция Электромагнит нурланышы Электромагнит кыры Электр чылбыры Ом кануны Кирхгоф кагыйдәләре Индуктивлык Фарадей кануны Радиодулкын Резонатор Электрик сыешлык Электр үткәрүчәнлек Электр каршылыгы Үтә үткәрүчәнлек Электр импедансы Реактив каршылык Ковариант тәгъбир Электромагнитик кыр тензоры Энергия-импульс тензоры 4-потенциал 4-агым Билгеле галимнәр Һенри Кавендиш Майкл Фарадей Никола Тесла Андре-Мари Ампер Густав Роберт Кирхгоф Джеймс Клерк Максвелл Һенри Рудольф Һерц Альберт Абрахам Майкельсон Роберт Эндрюс Милликен

Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Электрик сыешлык яки үткәргечләр электрсыешлыгы (tat.lat. Ütkärgeçlär elektrsıyışlığı) - электр коргысын туплау үткәргеч үзлегенең берәмлеге.

Төрле формадагы һәм зурлыктагы үткәргечләргә бер ук микъдардагы электр коргысын күчерсәк, ул үткәргечләрнең электр потенциаллары төрле зурлыкта булуын күрәбез. Үткәргечләрнең бу үзлеге электрик сыешлык дигән физик зурлык белән тасвирлана:

$C={\frac {Q}{\varphi }},$

биредә С - үткәргечнең электрсыешлыгы,

$Q$ — үткәргечкә күчерелгән электр коргысы,

$\varphi$ — үткәргечнең потенциалы.

СИ системасында үткәргечләрнең электрсыешлыгын үлчәү берәмлеге - Фарад, СГСта - сантиметр.

Үткәргеч шарының электрсыешлыгы, R радиусы белән:

$C=4\pi \varepsilon _{0}\varepsilon R,$

тигезләмәнең чыгаруы:

$\varphi _{1}-\varphi _{2}=\int _{1}^{2}E\,dl\Rightarrow \varphi =\int _{R}^{\mathcal {1}}E\,dl={\frac {1}{4\pi \varepsilon \varepsilon _{0}}}\int _{R}^{\mathcal {1}}{\frac {q}{r^{2}}}\,dr={\frac {1}{4\pi \varepsilon \varepsilon _{0}}}{\frac {q}{r}}.$

Яссы конденсаторның электрсыешлыгы:

$C=\varepsilon _{0}\varepsilon {\frac {S}{d}},$

биредә S — пластина мәйданы, d — пластиналар аша аралыгы,

ε₀ = 8.854×10⁻¹² Ф/м

Әдәбият

• Савельев И.В. Глава X. Движение заряженных частиц. // Курс общей физики.. — 3. — М.: Наука. Гл. ред. физ.-мат. лит., 1988. — Т. 2. — С. 87-88. — 496 с. — 220 000 экз.