Кизләү: юрамалар арасында аерма
Marat-avgust (бәхәс | кертем) Төзәтмә аңлатмасы юк |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
| Юл номеры - 45: | Юл номеры - 45: | ||
| дини состав = |
| дини состав = |
||
| этнохороним = |
| этнохороним = |
||
| UTC = + |
| UTC = +4 |
||
| DST = |
| DST = |
||
| телефон коды = +380 6569 |
| телефон коды = +380 6569 |
||
| почта индексы = |
| почта индексы = |
||
30 мар 2014, 09:40 юрамасы
| Кизләү | |
| рус. Евпатория | |
| Байрак[d] | Илтамга[d] |
 |  |
 | |
| Рәсми исем | Євпаторія |
|---|---|
| ... хөрмәтенә аталган | Mitridat VI |
| Рәсми тел | кырымтатар теле, украин теле һәм рус теле |
| Дәүләт |
 Украина[1] |
| Нәрсәнең башкаласы | Кизләү шәһәр шурасы |
| Административ-территориаль берәмлек | Евпаторийский уезд[d][2], Евпаторийский район[d], Кизләү шәһәр шурасы һәм Кизләү шәһәр бүлгесе[3][4] |
| Сәгать поясы | UTC+02:00 һәм UTC+03:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Кара диңгез |
| Хөкүмәт башлыгы | Роман Георгиевич Тихончук[d] |
| Канунбирү органы | Кизләү шәһәр шурасы |
| Халык саны | 108 248 (2020)[5] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 10 ± 1 метр |
| Кардәш шәһәр | Лүдвигсбург, Белгород, Вологда, Курск[6] һәм Түбән Тагил[7] |
| Алыштырган | Керкинитида[d] |
| Мәйдан | 65 км² |
| Почта индексы | 97400–97490 |
| Рәсми веб-сайт | my-evp.ru |
| Беренче язма телгә алу | БЭК 497 |
| Җирле телефон коды | +380-6569 һәм +7-36569 |
| Шәрәфле ватандашлар төркеме | [d] |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Кизләү Викиҗыентыкта | |
Кизләү (рус. Евпатория, укр. Євпато́рія, кырымтат. Kezlev, Кезлев) – Кырым ярымутравының урнашкан шәһәр-курорт.
Тарих
Кизләү урынында кешеләр 3 мең б.э.к. торган инде.
Биредә таврлар, киммерийләр, соңрак греклар яшәгәннәр. Каланың борынгы исеме - Керкинитида. III—II гасырда кала скифлар тарафыннан җимерелгән.
Һуннар, болгарлар, хәзәрләр, печенеглар, кыпчаклар Кизләү урынында торганнар.
Алтын Урда чорында Кизләү - сәүдә үзәге.
1475 елда Госман империясенә керә, Кизләү (төрекчә Гөзлөв) кирмәне төзелә.
1552 елда Дәүләт-Гәрәй хан идәрә иткән чорда Җомга-Җәмигъ мәчете төзелә.
1774 елда Русия Кырым ханлыгын басып ала.
Кизләү каласы рус телендә борынгы гаскәр башлыгы, патша Митридат VI Евпатор истәлегенә Евпатория дип аталган.
Кырым сугышы вакытында Кизләү инглиз-француз-төрек гаскәрләре тарафыннан басып алына.
1941 31 октябреннән 1944 13 апреленә кадәр фашистлар тарафыннан басып алына.
1944 елның 18 маенда кырымтатар халкы сөргенгә җибәрелә, 26 июнендә әрмәннәр, болгарлар, греклар да сөргенгә җибәрелә.
Сугыш вакытында 12 мең кеше атып үтерелгән, 45-55% халык санын югалта.
География
Евпатория Кара диңгез ярында, Кырымның далалы көнчыгыш өлешендә урнашкан.
Климат
| Евпатория климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Уртача температура, °C | 0,5 | 1,0 | 4,1 | 10,2 | 15,6 | 20,3 | 22,8 | 22,3 | 17,9 | 11,9 | 7,4 | 3,5 | 11,5 |
| Чыганак: [1] | |||||||||||||
Халык
| 1897[8] | 1926[9] | 1939[9] | 1959[10] | 1970[11] | 1979[12] | 1989[13] | 2001[14] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 17 913 | 23 341 | 47 030 | 56 992 | 79 444 | 93 281 | 107 792 | 105 915 |
Милли состав (2001): руслар — 64,9%, украиннар — 23,3%, кырымтатарлар — 6,9%, белоруслар — 1,5%.
Кардәш шәһәрләр
Янина (Греция) — 1989[15]
Фигейра-да-Фош (Португалия)
Людвигсбург (Алмания)- Закинтос (Греция)
Островец-Свентокшиски (Польша)
Силифке (Төркия)
Мәскәү өлкәсенең Красногорск районы (Русия)- Ламби (Греция)
- Белгород (Русия)
Искәрмәләр
- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ Евпатория // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1893.
- ↑ ОКТМО
- ↑ Закон Республики Крым от 05.06.2014 № 15-ЗРК — 2014.
- ↑ http://web.archive.org/web/20200424113056/https://www.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20по%20МО_Site.xlsx
- ↑ http://www.kurskadmin.ru/node/911
- ↑ https://ntagil.org/gorod/vsvyaz/pobratim.php?SECTION_ID=345&ELEMENT_ID=231737
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1437
- ↑ 9,0 9,1 http://pop-stat.mashke.org/ukraine-cities.htm
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
- ↑ http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/total_population/structure_population/sel_1/?box=1.1W&k_t=01&rn=&id=&botton=cens_db
- ↑ Совет министров Крыма — Информация о побратимских связях городов и районов АРК.
