Тел

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Тел latin yazuında])
Сызыклы язу - язу телнең иң борыңгы төрләрнең берсе, сөйләм теле исә язудан иң азыннан ун меңнәрчә ел алдан барлыкка килгән дип санала.
Тел
Сурәт
Кайда өйрәнелә тел белеме һәм социология языка[d]
Пиктограмма
Тема җәгърафиясе лингвистик география[d]
Нинди вики-проектка керә Проект:Телләр[d]
Моңа өлешчә туры килә сөйләшү[d]
Берләшмәләре исемлекне карагыз[d]
 Тел Викиҗыентыкта
Викиөзек эчендә Тел темасы буенча бит бар
Телләр гаиләләренең Җир шары буенча таралышы харитасы
Бу сүзнең башка мәгънәләре дә бар: Тел (мәгънәләр)

Телкешеләргә үзара аңлашу, фикерләү, уй-фикер казанышларын беркетү өчен хезмәт итә торган һәм, гадәттә, һәр халыкта үзгә, үзенчә була торган сүзләр һәм грамматик чаралар системасы[1].

Бүтән аралашу формаларыннан аермалы буларак, тел хәрефләрне бер-берсе белән берләштереп, яңа мәгълүмат белдерергә мөмкин.

Язу[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Кешеләрнең аралашу телендә хәрефләр буларак сүзләр һәм кул ишарәләре кулланыла. Шулай ук тел сакланып калу өчен язма рәвештә дә бирелергә һәм сакланырга мөмкин. Ишарәләр һәм интонациялар шулай ук мәгълүмат җиткерү өчен кулланыла, әмма аларны язма формага әйләндереп булмый. Кайбер ясалма, уйлап чыгарылган аралашу телләре тулысынча визуаль ишарәләрдән тора.


Телләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Дөньяда барлыгы 3-6 мең тел бар дип исәпләнә. Татар теле - Төрки телләр гайләсенә керә. Үзенең 6,8 миллионлап сөйләшүчесе белән[2], 100 иң киң кулланылган телләр исемлегенә керә.

Телләр дөньясында, төрара яки төрэче биологик көндәшлек (ингл.) һәм дәүләтара мөнәсәбәтләр дөньясындагы империализм дип аталган феноменнары кебек үк, телләрара көндәшлек[3][4][5] һәм лингвистик империализм (ингл.) феноменнары күзәтелә.

Аралашу телләреннән тыш, кешеләр шулай ук эсперанто, идо, интерлингва, клингон, ложбан телләре, программалау телләре һәм төрле математик формаль телләр сыман ясалма телләрне дә кулланалар.

"Баланың берәр телне яхшы үзләштерүе фәкать еш һәм озак вакыт дәвамында башкалар аның белән бу телдә аралашкан һәм аның бу телдә җавап бирүе көтелгән вазгыятьләрдә һәм мохитләрдә булуы аркасында гына мөмкин".[6]

Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]


Тел өйрәнү


Тел төрләре һәм тел мөнәсәбәтләре


Сөйләнмәгән коммуникация төрләре
Телнең эволюциясе
Семиотика
Дин һәм мифология
Уку-укыту һәм җәмгыяви сәясәт
Исемлекләр

генетик үзенчәлекләре бәйлелеге исемлекләре

Төрлесе




Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Татар теленең аңлатмалы сүзлеге. - Казан "Матбугат йорты" нәшрияты, 2005. - 848 б.
  2. http://www.joshuaproject.net/peoples.php?rop3=109874
  3. Viability and Resilience of Languages in Competition(ингл.)
  4. Microscopic and Macroscopic Simulation of Competition between Languages(ингл.)
  5. Competing activation in bilingual language processing: Within- and between-language competition 2013 елның 8 март көнендә архивланган.(ингл.)
  6. (рус.) "Ребенок может достичь свободного владения каким-либо языком только в том случае, если он часто и помногу бывает в таких ситуациях и окружениях, где с ним говорят на этом языке и ожидают, что он будет на нем же и отвечать". Замятин К., Пасанен А., Саарикиви Я. "Как и зачем сохранять языки России"./ Часть III. "Пути сохранения языков под угрозой исчезновения. Практические советы", Глава "Поддержка малых языков как общественная проблема", раздел "Каким образом язык передается и не передается", 145 бит.

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тышкы сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]