Калып:Baş bit/Tanılğan şäxes/07
Bu Tanılğan şäxes proyektı asbite.
Ğinwar |
Fevral |
Mart |
Aprel |
May |
İyün |
İyül |
Avgust |
Sentäber |
Oktäber |
Noyäber |
Dekäber
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31
1[вики-текстны үзгәртү]
Adelina Sotnikova (1.7.1996, Mäskäw, Rusiä Federatsiäse) — timerayaqta figuralı şuuçı, xatın-qızlar arasında yalğız şuuda Olimpiä uyınnarı çempionı (2014). Üzgärtü |
2[вики-текстны үзгәртү]
Ğaysä Yenikeyev (2.7.1864, Ufa gubernası Bäläbäy öyäze Qarğalıbaş awılı, / Rusiä İmperiäse — mart 1931, / SSRB) — säyäsätçe, mäğrifätçe, etnograf. Üzgärtü |
3[вики-текстны үзгәртү]
Frants Kafka (3.07.1883, Praga, / Avstro-Vengriä imperiäse – 3.06.1924, Klosternoyburg, Avstriä) – XX ğasırnıñ töp alman telle yazuçılarınıñ berse, anıñ küpçelek äsärläre wafatınnan soñ ğına näşer itelä. Üzgärtü |
4[вики-текстны үзгәртү]
Lyuis Keroll (chyn iseme Çarlz Lütwidj Dodjson, 27.01.1832, Darsberi - 14.01.1898, Gildford, Angliä, Böyekbritaniä) - ingliz yazuçısı, matematik, logik, fälsäfäçe häm fotoğraf. Üzgärtü |
5[вики-текстны үзгәртү]
Ruşaniä Arslanova (5.7.1935, Çüpräle rayonınıñ Keçe Çınlı awılı, TASSR, / SSRB) — tatar şağiräse. |
6[вики-текстны үзгәртү]
7[вики-текстны үзгәртү]
Gustav Maler (7.71860, Kalişte, Bohemiä, / Avstriä imperiäse - 18.5.1911, Vena, / Avstro-Vengriä imperiäse) - kürenekle avstriäle kompozitor, dirijör. XIX-XX ğasırnıñ tanılğan simfoniälär yasawçı kompozitorı. Romantizmnan modernizmğa taba küperne yasağan kompozitor. Tormışında berençe çiratta dirijör bularaq tanılğan. Maler icadi mirası simfoniälärdän häm cırlardan tora. Malergä ülgännän soñ ğına dan kilä. |
8[вики-текстны үзгәртү]
Rifat Sälax (8.7.1987, TASSRnıñ Bua rayonındağı Yaña Çäçqap awılı, RSFSR, / SSRB) - tatar şağire, jurnalistı.
2008 yıldan Tatarstan yazuçılar berlege äğzası, 2013'dan - anıñ matbuğat üzäge citäkçese. Üzgärtü |
9[вики-текстны үзгәртү]
Viktor Yanukoviç (9.7.1950, Ukrain SSRnıñ Donetsk ölkäsendäğe Yenankievo şähäre, / SSRB) - Ukrainanıñ säyäsät häm däwlät eşleklese, dürtençe prezidentı (2010 yılnıñ 25 fevralennän).
2014 yılnıñ 22 fevralendä Xäkimiätne basıp alğan Yevromäydan köçläre Yanukoviçqa impiçment belderde. |
10[вики-текстны үзгәртү]
Nikola Tesla (serbça Никола Тесла, 1856-1943) - elektrotexnika häm radiotexnika tarmaqlarında uylap tabuçı, fizik.
Avstro-Vengriädä tuğan häm üskän, soñraq Frantsiädä häm AQŞta eşlägän. Efir teoriäseneñ tarafdarı. Tesla istälegenä magnit ağımı tığızlığınıñ berämlege Tesla dip atalğan. |
11[вики-текстны үзгәртү]
Almaz Monasıypov (11.07.1925, TASSRnıñ başqalası Qazan şähäre, RSFSR, / SSRB - 23.07.2008, Mäskäw, Rusiä Federatsiäse) — tatar kompozitorı, Tatarstannıñ häm Rusiäneñ atqazanğan sänğät eşleklese, Ğ.Tuqay isemendäge Däwlät büläge laureatı.
Böyek Watan suğışınnan qaytqaç, Qazan däwlät konservatoriäsenä kerä, anda Albert Lemannıñ kompozitsiä klassı buyınça uqıy. 1972 yıldan kompozitor Mäskäwdä yäşi. Üzgärtü |
12[вики-текстны үзгәртү]
Mälälä Yüsäfzäi (Mingora, Paqstan) - xatın-qızlarğa belem alu röxsäte öçen köräşüçe xoquq yaqlawçısı.
2013 yılda üz eşçänlege öçen Anna Politkovskaya isemendäge häm Andrey Saxarov isemendäge premiälärgä layıq bula. Üzgärtü |
13[вики-текстны үзгәртү]
Mirsäyet Soltanğäliev (13.07.1892, Qırmısqalı awılı, Ufa gubernası, / Rusiä İmperiäse - 28.01.1940, Lefortovo törmäse, Mäskäw, / SSRB) – ataqlı sovet säyäsät häm däwlät eşleklese. Möselman xalıqları arasınnan Stalin çoorındağı iñ yuğarı däräcädä torğan bolşevik-citäkçe.
SSSRnı törle «ranjirdağı» respublikalardan tözügä qarşı, barlıq respublikalar da ber ük xoquqlardan faydalanırğa tieş dip çığa. Üzgärtü |
14[вики-текстны үзгәртү]
15[вики-текстны үзгәртү]
Märğubä Xösäyen qızı Sırtlanova (15.07.1912, Bäläbäy, Ufa gubernası, / Rusiä İmperiäse - 1.10.1971, Qazan, TASSR, RSFSR, / SSRB) — Qızıl ğaskärneñ gvardiä ölkän leytenantı, oçuçı, Sovetlar Berlege qaharmanı. Urta mäktäpne tämamlağaç, ul 1929 yıldan Taşkentta telegrafist bulıp eşli, annarı graydannar aviatsiäseneñ Urta Aziä idäräsendä hawa liniäläre texniğı wazifasın başqara. Mäğubä Tbilisida aeroklub häm Üzäk planer mäktäben tämamlıy. 1941 yılnıñ iyülennän M.Sırtlanova Sovet armiäsendä zveno komandirı bulıp sanitar aviatsiä otryadında oça. 1942 yılnıñ dekaberennän ul Böyek Watan suğışı frontlarında tönge bombardirovşçiklar aviatsiäse diviziäseneñ 46-nçı gvardiä polkında eskadrilya komandirı urınbasarı bula, 1945 yılnıñ mayına qädär 780 suğışçan oçış yasıy häm doşmannıñ küp kenä ğäskäri köçlären häm texnikasın yuq itä. |
16[вики-текстны үзгәртү]
Rual Amundsen (16 iyül 1872, Borge awılı, Estfoll guberniäse, Norvegiä — 18 iyün 1928, Barents diñgeze)— norvegiäle säyäxätçe häm tikşerenüçe, Könyaq qotıpqa ireşkän berençe keşe (14.12.1911). Üzgärtü |
17[вики-текстны үзгәртү]
Angela Merkel (17.07.1954, Hamburg, Federativ Almaniä Cömhüriäte) – Almaniä säyäsätçese, 2000 yıldan başlap Almaniäneñ xristian-demokratik berlege firqäse räise. Üzgärtü |
18[вики-текстны үзгәртү]
Nelson Mandela (18.07.1918, Mvezo awılı (en), Keyp provitsiäse (en), / Könyaq Afrika Berlege (en) - 5.12.2013, Yohannesburg, Könyaq Afrika Cömhüriäte) - Könyaq Afrika Cömhüriäteneñ berençe qara tänle prezidentı (1994-1999), aparteid waqıtında keşe xoquqları öçen aktiv köräşçe, 1993 yılğı Tınıçlıq öçen Nobel premiäse iäse. Üzgärtü |
19[вики-текстны үзгәртү]
İlham Wäliev (19.07.1975, Başqort ASSRnıñ Çaqmağış rayonı İmänlekül awılı, RSFSR, / SSRB) – tatar millätle Rusiä Federatsiäse opera cırçısı, tenor. Üzgärtü |
20[вики-текстны үзгәртү]
Yozef Şults (1909, / Reyn provintsiäsendäge Vuppertal şähäre Barmen rayonı, / Prussiä patşalığı, / Alman imperiäse - 19.07.1941, Belgrad tiräläre, / Yugoslaviä patşalığı) — İkençe Bötendönya suğışında qatnaşqan / Öçençe reyxnıñ alman soldatı. Üzgärtü |
21[вики-текстны үзгәртү]
Firdäwes Äxtämova (21.07.1939, TASSRnıñ Layış rayonındağı Yawşıyq awılı, RSFSR, / SSRB - 22.02.2012, Tatarstan Respublikası başqalası Qazan, Rusiä Federatsiäse) -
tatar artistkası.
Üzgärtü |
22[вики-текстны үзгәртү]
Selena Gomes (21.07.1992, Texas ştatınıñ Dallas şähäre buyındağı Grand-Preyri qalası, AQŞ) - Amerika aktrisası, komik, cırçı häm cırlar avtorı. Üzgärtü |
23[вики-текстны үзгәртү]
Sadri Maqsudi (23.07.1879, Qazan öyäzeneñ Taşsu awıli, Qazan gubernası, / Rusiä İmperiäse - 20.02.1957, İstanbul, Törkiä) - / Rusiä İmperiäse, soñraq Törkiä säyäsätçese. Üzgärtü |
24[вики-текстны үзгәртү]
Aleksandr Düma (24.07.1802, Ville-Kotre (en), En (en) — 5.12.1870, Dyep (en) buyındağı Puy awılı, Sen-Maritime (en), Frantsuz imperiäse) — iñ küp uqılğan frantsuz yazuçılarnıñ berse. Üzgärtü |
25[вики-текстны үзгәртү]
Timur Mutsuraev (25.07.1976, / ÇİASSRnıñ (en) başqalası Groznıy (en), RSFSR, / SSRB) - çeçen bardı. Üzgärtü |
26[вики-текстны үзгәртү]
Stenli Kubrik (26.07.1928, Nyu YorknıñBronks (en) öleşe, Nyu York ştatı, AQŞ - 7.03.1999, London buyındağı St Albans (en) qalası, Hertfordşire (en), Angliä, Böyekbritaniä) - keşelek tarixınıñ iñ täsirle kinematografistlar häm prodüserlardan berse. Üzeneñ küpçelek filmnarnı Böyekbritaniädä töşerde. Üzgärtü |
27[вики-текстны үзгәртү]
Sara Şaqulova (27.07.1887, Räzan gubernasınıñ Qasıym öyäze Qasıym şähäre, / Rusiä İmperiäse - 5.09.1964, Mäskäw, / SSRB) – tatar xatın-qızlarınnan berençe matematik, mäğärif eşleklese. |
28[вики-текстны үзгәртү]
Ugo Çaves (28.07.1954, Sabaneta (en), Torrealba munitsipalitetı (es), Barinas ştatı (en) - 5.03.2013, Karakas, Başqala okrugı (es), Venesuela) — Venesuela däwlät häm xärbi eşleklese, Venesuela prezidentı (1999-2013). Üzgärtü |
29[вики-текстны үзгәртү]
Benito Mussolini (en) (29.07.1883, Predappio (en), Файл:Provincia di Forlì-Cesena-Stemma.png Forli provitsiäse (en) - 28.04.1945, Ciulino (en), Файл:Provincia di Como-Stemma.png Komo provintsiäse (en), / İtalıä patşalığı (en)) - İtaliä patşalığı premyer-ministrı, soñraq diktatorı. Üzgärtü |
30[вики-текстны үзгәртү]
Zilä Sönğatullina (30.07.1949, Başqort ASSRnıñ Qıyğı rayonı Yuğarı Qıyğı awılı, / SSRB) - opera cırçısı, lirik soprano (en), TASSR häm Rusiä Federatsiäse xalıq artistı. Üzgärtü |
31[вики-текстны үзгәртү]
Coan Rowliñ (31.07.1965, Yeyt (en), Glosterşir (en), Angliä, Böyekbritaniä) — mäşhür ingliz yazuçısı. Kübräk Joan K. Rowling psevdonimı belän mäğlüm. 64 telgä tärcemä itelgän Harri Potter turında romannar seriäse avtorı bulıp dönyaküläm tanılğan şäxes. 2001 yılda Xyugo premiäsenä layıq bulğan. Üzgärtü |