Эчтәлеккә күчү

Александр Переманов

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Александр Переманов latin yazuında])
Җенес ир-ат
Ватандашлык  Россия империясе
 СССР
Туу датасы 10 март 1895(1895-03-10)
Туу урыны Югары Ослан районы, Татарстан АССР
Зөя өязе, Казан губернасы, Россия империясе
Казан губернасы, Россия империясе
Үлем датасы 13 гыйнвар 1949(1949-01-13) (53 яшь)
Үлем урыны Новосибирск, РСФСР, СССР
Һөнәр төре хәрби хезмәткәр
Хәрби дәрәҗә полковник
Сугыш Беренче бөтендөнья сугышы, Русия ватандашлар сугышы, Кытай-совет низагы[d], Совет-фин сугышы һәм Алман-совет сугышы
Гаскәр төре пехота[d]
Бүләкләр
Ленин ордены Кызыл Байрак ордены Кызыл Байрак ордены Кызыл Байрак ордены Кутузов ордены Ватан сугышы ордены

Александр Михайлович Переманов (10 март 1895 ел, Югары Ослан, Зөя өязе, Казан губернасы — 13 гыйнвар 1949 ел, Новосибирск) — совет хәрби эшлеклесе, полковник (1942).

Башлангыч биография

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Александр Михайлович Переманов 1895 елның 10 мартында Татарстанның Югары Ослан районы Югары Ослан авылында туган.

Хәрби хезмәт

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Беренче бөтендөнья һәм гражданнар сугышы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1915 елның маенда, Рус император армиясе сафларына алынып, запас полкка озатыла. Шул ук елның декабрендә Көньяк-Көнбатыш фронтка күчерелә, шуннан соң рядовой булып Румыния фронтында хәрби хәрәкәтләрдә катнаша[1]. 1918 елның гыйнварында демобилизацияләнә, шуннан соң Уфа артелендә тегүче булып эшли, шул ук елның декабреннән театрда буфет мөдире булып эшли.

1919 елның апрелендә Переманов адмирал А. В. Колчак җитәкчелегендә армиягә алына һәм 1 нче Самара тимер юл батальонына җибәрелә, анда хәрәкәт хезмәтенең техник конторщигы вазыйфасына билгеләнә, әмма шул ук елның июлендә кызыллар ягына күчә һәм РККК сафларына алына, шуннан соң 35 нче укчы дивизиясе каршындагы аерым отрядта адъютант вазыйфасына билгеләнә һәм октябрьдән Омск, Новониколаев һәм Красноярск операцияләре барышында катнаша, ә 1921 елның башында Иркутск губернасы территориясендәД.П. Донский командованиесе астында бандформированиеләргә каршы сугыш хәрәкәтләрендә катнаша.

1921 елның апреленнән башлап, П.Е. Щетинкин партия экспедиция отрядының штаб начальнигы булып эшли, Монголия территориясенде Р.В. фон Унгерн-Штернберг[2] командованиесе астында гаскәрләргә каршы сугышларда катнаша, шунып очен А.М. Переманов 1921 елнып 4 декабрендеге 101 санлы Реввоенсовет боерыгы белен Кызыл Байрак ордены белен булекленә[3]

Сугышара вакыты

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1921 елның октябрендә Иркутскта урнашкан 35 нче Себер укчылар дивизиясенә җибәрелә, анда штаб башлыгының кече ярдәмчесе һәм дивизиянең оператив өлеше башлыгы ярдәмчесе вазыйфаларында хезмәт итә, 1923 елның июленнән-104 нче Себер укчылар полкы штаб башлыгы ярдәмчесе һәм штаб башлыгы вазыйфаларында, ә 1924 елның декабреннән — 103 нче Себер укчы полкы составындагы рота командиры була[4].

1925 елның октябрендә Иркутскидагы комсомол составының Себер кабат курсларына укырга җибәрелә[5], 1926 елның августында алар тәмамлаганнан соң 35 нче укчы дивизиягә әйләнеп кайта, анда ул дивизия штабының оператив часте начальнигы ярдәмчесе итеп билгеләнә, ә 1927 елның декабрендә - дивизия штабының беренче разрядындагы физик әзерлек инструкторы итеп билгеләнә. Тиздән В. И. Ленин исемендәге РККА комсоставының физик әзерлек буенча Ленинград курсларына укырга җибәрелә, 1929 елның көзендә алар тәмамланганнан соң дивизиягә кайта һәм тиздән КВЖДда хәрби хәрәкәтләрдә катнаша.[6].

1930 елның октябрендә Переманов Томск артиллерия мәктәбенең физик әзерлек җитәкчесе вазифасына билгеләнә, 1938 елның маенда — Себер хәрби округы штабының физик әзерлек инспекторы вазифасына, ә 1940 елның февралендә — 75 нче аерым җиңел чаңгы батальоны командиры вазифасына, шуннан соң Совет-фин сугышы барышында хәрби хәрәкәтләрдә катнаша[7].

1940 елның март ахырында яңадан Себер хәрби округы штабының Хәрби әзерлек бүлеге физик әзерлек инструкторы вазыйфасына билгеләнә. Шул ук елның декабрендә «Выстрел» комсоставын камилләштерү курсларында полк командирлары курсына җибәрелә[8].

Бөек Ватан сугышы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1941 елның июлендә курсларны тәмамлаганнан соң, подполковник Переманов Мәскәү шәһәренең Совет районы халык ополчениесенең 2 нче укчы полкы командиры вазыйфасына, ә августта- Ковров һәм Загорск шәһәрләрендә оешкан һәм аннары Смоленск сугышы барышында[9] хәрби хәрәкәтләрдә катнашкан 211 нче укчы дивизиясе[10] (Мәскәү хәрби округы) составындагы  894 нче укчы полкы командиры вазыйфасына. билгеләнә.

Сентябрь аенда Көнбатыш фронтның 4 нче хәрби-кыр төзелеше идарәсенең рекогносцировка төркеме башлыгы,  ноябрьдә 24 нче армиянең хәрби әзерлек бүлеге башлыгының өлкән ярдәмчесе вазыйфасына билгеләнә[11], 24 нче армия 9 декабрьдә Мәскәү оборонасы зонасы составына кертелә, ә 1942 елның гыйнварында армия идарәсе Мәскәү оборонасы зонасы[12] составында резерв идарәсенә үзгәртелә, анда 16 февральдә армия штабының 1 нче Оператив бүлеге башлыгының өлкән ярдәмчесе вазыйфасына билгеләнә.

1942 елның маенда 29 нчы укчы дивизия составында 299 нчы укчы полк командиры вазифасына билгеләнә[13]. Ул июль уртасында Тула өлкәсеннән Жутово станциясенә күчерелә, шуннан соң Сталинград фронты составына кертелә һәм Донның көнчыгыш ярында оборона сызыгын ала, анда 18 августтан бирле полковник Переманов 21 августта Абганерово районында контузия ала, ә 3 октябрьдә Елхи авылы районында яралана[14].

1942 елның ноябрендә М.В. Фрунзе исемендәге Хәрби академия каршындагы тизләтелгән курска[15] укырга җибәрелә, аны тәмамлаганнан соң 1943 елның маенда НКОның Баш идарәсе карамагында була һәм июль аенда Воронеж фронтының хәрби советы карамагына җибәрелә, анда тиздән 5 нче гвардия армиясенең[16] хәрби әзерлек бүлеге башлыгы вазыйфасына билгеләнә, шуннан соң Белгород-Харьков һөҗүм операциясе һәм Днепр өчен көрәш барышында хәрби хәрәкәтләрдә катнаша.

1943 елның 26 ноябрендә Киев оборона операциясе барышында катнашкан 3 нче гвардия һава-десант дивизиясе[17] командиры урынбасары вазыйфасына билгеләнә, ул тәмамлангач, дивизия декабрь азагында тулыландыру максаты белән резервка чыгарыла һәм 1944 елның 15 гыйнварыннан Корсунь-Шевченко, Умань-Ботошани, Яссы -Кишенёв һәм Дебрецен һөҗүм итү операцияләре барышында, Днестрны һәм Прутны күчкәндә һәм Бельцы шәһәрен азат итүдә катнаша.

1944 елның 27 декабрендә полковник Переманов Будапешт, Братислава-Брно һәм Прага һөҗүм итү операцияләрендә Будапешт, Комарно, Братислава һәм Зноймо шәһәрләрен азат итүдә катнашкан 25 нче гвардия укчылар дивизиясе командиры вазыйфасына билгеләнә[18].

Сугыштан соңгы карьерасы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1945 елның июненнән 7 нче гвардия армиясенең хәрби Советы карамагында, ә аннары-НКОның баш кадрлар идарәсе карамагында һәм 1946 елның гыйнварында Таврия хәрби округы составында 315 нче укчылар дивизиясе командиры урынбасары итеп билгеләнә[19].

Полковник Александр Михайлович Переманов 1946 елның 29 августында запаска чыга. 1949 елның 13 гыйнварында Новосибирскида вафат була.

Бүләкләре

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2
  2. ↑ Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2.
  3. ↑ Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2.
  4. ↑ Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2.
  5. ↑ Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2.
  6. ↑ Калып:Книга:Комдивы т4
  7. ↑ Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2
  8. ↑ Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2
  9. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко).— М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз.— ISBN 978-5-9950-0602-2.
  10. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко).— М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз.— ISBN 978-5-9950-0602-2.
  11. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз.— ISBN 978-5-9950-0602-2.
  12. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко).— М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз.— ISBN 978-5-9950-0602-2.
  13. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз.— ISBN 978-5-9950-0602-2
  14. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко).— М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз.— ISBN 978-5-9950-0602-2.
  15. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2.
  16. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко).— М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2.
  17. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко).— М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз.— ISBN 978-5-9950-0602-2.
  18. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз.— ISBN 978-5-9950-0602-2.
  19. ↑ Коллектив авторов.Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко).— М.: Кучково поле, 2015.— Т.4.— С.1161—1163.— 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2.

Әдәбият

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Коллектив авторов. Великая Отечественная: Комдивы. Военный биографический словарь. Командиры стрелковых, горнострелковых дивизий, крымских, полярных, петрозаводских дивизий, дивизий ребольского направления, истребительных дивизий. (Ибянский — Печененко). — М.: Кучково поле, 2015. — Т. 4. — С. 1161—1163. — 330 экз. — ISBN 978-5-9950-0602-2.

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Александр_Переманов&oldid=3438688