Александр Тимофеев
| Александр Тимофеев | |
|---|---|
 | |
| Туган | 28 февраль (12 март) 1881 Казан, Россия империясе |
| Үлгән | 28 август 1929 (48 яшь) Казан, РСФСР, СССР |
| Әлма-матер | Казан Император университеты |
| Һөнәре | гиникулыг |
| Эш бирүче | Казан (Идел буе) федераль университеты |
| Фән өлкәсе: | акуширлык[d] |
| Эш урыны: | Казан Император университеты |
Александр Игнатьевич Тимофеев (1881 елның 28 феврале, Казан, Россия империясе — 1929 елның 28 августы, Казан, Татарстан АССР, ССРБ) — табиб-гинеколог, Казан Император университетының приват-доценты, Томск дәүләт университетының акушерлык кафедрасы профессоры, медицина фәннәре докторы.
Биография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Александр Тимофеев 1881 елның 28 февралендә (12 мартында яңа стиль буенча) Казанда, Казан дары заводында эшләгән вак түрә — Игнатий Тимофеев гаиләсендә туа[1]. 1904 елда, табиб дәрәҗәсе белән Казан университетының медицина факультетын тәмамлаганнан соң (бишлегә), Александр Уса шәһәрендә (Пермь губернасы) земство табибы булып эшли башлый. Башта ул Кызыл Хач җәмгыяте лазаретында санала, ә соңрак җирле земство хастаханәсендә. Моннан тыш, ул Уса гимназиясендә гигиена курсын укыта. Уку елында гистология лабораториясендә фәнни тикшеренүләр белән мавыга.
1909 елда Тимофеев ул елларда профессор Викторин Груздев җитәкләгән Казан университетының акушерлык-гинекология клиникасында штаттан тыш ординатор була[2]. Бер елдан соң клиника лаборанты була. Ул чорда Тимофеев университет кафедрасының укыту-күрсәтү музеен оештыра. Университет диварларына әйләнеп кайткач, кеше күкәйлегенең сары тән үсеше турында мәсьәләне эшләү белән шөгыльләнә.
1913 елда Тимофеев «Кеше күкәйлегенең сары тән (corpus liteum) үсеше турында» дигән темага медицина докторы гыйльми дәрәҗәсенә диссертация яклый[3]. Бу эштә ул сары тәннең эпителиаль характер төзелешен, membranae granulosae Графов фолликулның күзәнәк элементларыннан үсеп килүче мәгариф булып торуын күрсәткән. 1915 елда ул өлкән ассистент була, ә бер елдан соң — Казан университетына караган акушерлык-гинекология клиникасының приват-доценты.
Беренче бөтендөнья сугышы елларында, клиникада эшләүдән туктамыйча, Тимофеев госпитальләр белән җитәкчелек итә башлый: 1916 елдан 1917 елга кадәр ул шәһәрнең Шәһәрләр Берлеге госпитальләренең баш табибы ярдәмчесе була. Ватандашлар сугышы вакытында, 1918 елның көзендә, ул профессор-укытучылар составының бер өлеше һәм университет студентлары белән бергә Томск шәһәренә эвакуацияләнә[2]. Шул ук вакытта, 1918, елда ул Томск университетының акушерлык һәм гинекология кафедрасында приват-доцент була[4]. 1919 елның икенче яртысында «клиника белән акушерлык һәм гинекология кафедрасы» вакытлыча ике өлешкә бүленә: профессор Тимофеев җитәкләгән клиника белән акушерлык кафедрасы һәм гинекология кафедрасына — шулай ук клиника белән дә (аны профессор Николай Горизонтов җитәкли). Университетта Тимофеев акушерлык һәм оператив акушерлык курсларын укый.
1920 елның 25 апрелендә Тимофеев Казан табибларын камилләштерү институты каршындагы акушер-гинекология клиникасын оештыру максаты белән Казанга командировкага җибәрелә. Ул шулай ук яңа учреждениене җитәкли. Беренчеләрдән булып акушер-гинекология операцияләре вакытында профессор Александр Вишневский методы буенча җирле инфильтрацион анестезияне куллана башлый.
Александр Тимофеев Казанда 1929 елның 28 августында бугазның катгый шешенүе аркасында үлә[2].
Хезмәтләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Александр Тимофеев өч дистәгә якын фәнни эшнең, хатын-кызларның җенси органнарының анатомиясе, аналыктан тыш йөклелек, кесарев кисү, йөклелекнең иртә срокларын лаборатор диагностика, бала табудан соң йогышны дәвалау мәсьәләләре буенча мәкаләләрнең авторы һәм автордашы булып тора. «Зур медицина энциклопедиясе»нең (БМЭ) беренче басмасы өчен ул «Дугласово пространство» һәм «Дисменорея» мәкаләләрен әзерли; профессор Леонид Кривский редакциясе астында «Руководстве по женским болезням»да «Анатомия, гистология и топография женских мочеполовых органов» башлыгын яза.
- В развитии желтого тела (corpus luteum) яичника человека. Казань, 1913;
- Опыт применения местной инфильтрационной анестезии при гинекологических операциях // Казанский медицинский журнал. 1928. № 10.
- О местном обезболивании при гинекологических чревосечениях / Проф. А. И. Тимофеев. — Харьков : Научная мысль, 1928. — 7 с.; 22 см.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Большая медицинская энциклопедия. 2-е издание. 1963. Том 32;
- Большая медицинская энциклопедия. 3-е издание 1985. Том 25;
- Список медицинских врачей СССР Москва, 1925;
- Наука и научные работники СССР: Справочник … Ленинград, 1928. Часть 6. Научные работники СССР без Москвы и Ленинграда;
- Маненков П. В. Профессор Александр Игнатьевич Тимофеев (1881—1929) // Акушерство и гинекология. 1958. № 2.
- Профессора Томского университета: Биографический словарь / С. Ф. Фоминых, С. А. Некрылов, Л. Л. Берцун, А. В. Литвинов. Томск, 1998. Т. 2.
- Чугунова Н. Тимофеев Александр Игнатьевич // Казанский университет (1804—2004): биобиблиографический словарь. Казань: Изд-во казан. ун-та, 2002. Т. 1: 1804—1904. 808 с.
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Тимофеев Александр Игнатьевич. ред. С. А. Некрылов (2018-12-15). 2019-06-29 тикшерелгән.
