Бозаяз
Бозаяз | |
---|---|
![]() | |
Ил | Россия |
Җөмһүрият | Башкортстан |
Район | Кырмыскалы районы |
Координатлар | 54°17'30"N, 55°49'0"E |
Нигезләнгән | 1757 |
Халык саны | 1492 кеше |
Милли состав | татарлар |
Дини состав | мөселман-сөнниләр |
Сәгать кушагы | UTC+5, |
Почта индексы | 452440 |
Бозаяз — Башкортстанның Кырмыскалы районындагы татар (мишәр) авылы. 2010 елның 14 октябренә 1492 кеше яши.[1] Район үзәгенә кадәр 26 км ара, якындагы тимер юл станциясенә (Карлыман) – 39 км.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бу якларга мишәрләр Борай якларыннан килгәннәр һәм Иске Мерәс (хәзер авыл Дәүләкән районына керә) авылында яшәүче Стәрлетамак өязенең Нугай даругасының Өршәк-Мең олысы башкортларыннан алганнар. Алар җирле кабилә юлбашчыларыннан җирне 20 елга арендага алып тора. Аннары шартнамә яңадан илле елга төзелә. Башта авылга нигез салучы Мөслим Каныбәков хөрмәтенә Мөслим диеп атала, тора-бара авылга Бозаяз елгасы исеме ябыша. 1920 елда Бозаязда 957 йортта 3748 кеше яши.[2]
1935-1956 елларда – Бозаяз районы үзәге.
Демография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
2010[3] |
---|
1492 |
Мәгариф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1902 елда биредә рус-татар мәктәбе ачыла, соңыннан мәктәп игенче яшьләр мәктәбе итеп үзгәртелә. 1938 елдан урта мәктәп буларак эшләп килә. Бозаяз урта мәктәбендә укыту татар телендә алып барыла. 2011 елның 1 сентябрендә ул 164 бала ишекләрен ачты. Укыучыларга 23 укытучы белем бирә. 2005 елда мәктәпкә Бозаязда үскән язучы Фәнил Әсәнов исеме бирелә.
Мәдәният[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Китапханә, мәдәният йорты
Медицина[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бозаязда участок хастаханәсе эшләп килә. “Ашыгыч ярдәм” бригадасы якын-тирәдәге авыруларны коткара.
Авылда даруханә бар.
Авылның атаклы кешеләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Канзафар Усаев – Пугачев көрәштәше
- Рифгать Әбдиев (1926)
- Фәнил Әсәнов (1930-1995)
- Дилә Булгакова (1937)
Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бозаязда халыкны эш урыннары белән ҖЧҖ токымчылык заводы "Дружба" (сарыкчылык) һәм “ДУП” Бозаяз питомник-совхозы (сортларны тикшерү кишәрлеге) тәэмин итәләр.
Истәлекле урыннар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бозаяз елгасы аша салынган таш күпер (Екатерина күпере) архитектура һәм тарих һәйкәле булып тора. Аны 18 гасыр ахырында салганнар. Авыл картлары сүзе буенча аны әсир ителгән "әвстерләр" салган, ягъни австриялеләр.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — приложение в формате Excel 2016 елның 4 март көнендә архивланган.
- ↑ Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. - Уфа, Китап, 2009. - 744 с. Страница 181.
- ↑ http://www.webcitation.org/6Rxi3K6iw
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Бозаяз авылы тарихы "Генеология һәм Архивлар" порталында (рус.)
- Бәхет агачының тамырлары тирән 2016 елның 5 март көнендә архивланган.