Вельск
Вельск | |
рус. Вельск | |
Байрак | Илтамга |
Дәүләт | Россия[1] |
---|---|
Нәрсәнең башкаласы | Муниципальное образование «Вельское»[d][1] һәм Вельск районы[1] |
Административ-территориаль берәмлек | Муниципальное образование «Вельское»[d][1] |
Сәгать поясы | UTC+03:00 |
Халык саны | 21 406 (2023)[2] |
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 90 ± 1 метр |
Мәйдан | 15 км² |
Почта индексы | 165150 |
Рәсми веб-сайт | мо-вельское.рф |
Беренче язма телгә алу | 1137 |
Җирле телефон коды | 81836 |
Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
Вельск Викиҗыентыкта |
Вельск (рус. Вельск) — Архангельск өлкәсендә шәһәр, Вельск районының административ үзәге.
География
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шәһәр Вагага, аңа Вель елгасы кушылган урында, Архангельскидан 545 километр көньяктарак урнаша. Төньяк тимер юлының Вельск станциясе. Шәһәр аша М8 «Холмогоры» (Мәскәү — Ярославль — Вологда — Архангельск — Северодвинск) автоюлы бара.
Климат
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Уртача еллык температура — +2,7 °C
- Уртача еллык җил тизлеге — 1,5 м/с
- Уртача еллык һава дымлылыгы — 77,7%
Вельск климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | |
Абсолют максимум, °C | 8,5 | 9,4 | 15,1 | 27,1 | 30,9 | 33,7 | 35,2 | 35,6 | 28,2 | 22,2 | 11,0 | 7,6 | |
Уртача максимум, °C | −9,5 | −7,5 | 0,1 | 7,7 | 14,9 | 20,3 | 22,7 | 19,5 | 13,1 | 5,5 | −2,9 | −7,1 | |
Уртача температура, °C | −12,4 | −10,9 | −4,2 | 2,7 | 9,5 | 14,8 | 17,3 | 14,4 | 8,9 | 2,7 | −4,8 | −9,5 | |
Уртача минимум, °C | −16,3 | −15,2 | −8,9 | −2,4 | 3,4 | 8,9 | 11,8 | 9,4 | 4,8 | −0,1 | −7,6 | −12,9 | |
Абсолют минимум, °C | −44,5 | −38,7 | −32,2 | −22,2 | −7,8 | −2,7 | 1,6 | −2,2 | −8,2 | −20 | −33,9 | −38,9 | |
Чыганак: Вельск, Российская федерация. Архив климатических данных. әлеге чыганактан 2012-05-15 архивланды. 2013-02-13 тикшерелгән. |
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Беренче тапкыр 1137 елда чиркәү ясагы җыю пункты буларак телгә алына. 1397 елда Вель волосте буларак телгә алына.
1462 елдан — Мәскәү кенәзлеге составында. 1550 елдан — Вель посады.
1783 елда Вельск шәһәр статусын ала һәм Вельск өязенең үзәгенә әйләнә.
XIX гасырның 80-еллардан сәяси сөрген урыны буларак таныш.
1929 елдан Вельск районы үзәге булып тора.
Халык
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1840[4] | 1856[5] | 1897[6] | 1913[5] | 1926[5] | 1931[5] | 1939[5] | 1959[7] | 1970[8] | 1979[9] | 1989[10] | 2002[11] | 2010[3] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 046 | ~800 | 1 989 | ~3 000 | ~3 500 | ~3 500 | ~6 700 | 16 938 | 21 899 | 24 556 | 25 967 | 26 241 | 23 885 |
Милли состав
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Милләт | 2002[12] | 2010[13] |
---|---|---|
руслар | 96,9% | 98,2% |
Икътисад
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Вельск — агач эшкәртү һәм урман химиясе сәнәгатьләренең эре үзәге.
Машиналар төзү заводы, икмәк комбинаты, ит комбинаты, сөт комбинаты.
Югары уку йортлары
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Заманча һуманитар академиясенең филиалы
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 ОКТМО. 185/2016. Северо-Западный ФО
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.) — 2023.
- ↑ 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-07-07, retrieved 2013-02-13
- ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 http://www.mojgorod.ru/arhangel_obl/veljsk/index.html
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=201
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-01-22
- ↑ 2010 ел сан алу базасы, archived from the original on 2018-03-27, retrieved 2014-01-22