Рузай
| Рузай | |
|---|---|
 .png) | |
 | |
| Ил | Россия |
| Республика | Мордовия |
| Район | Рузай районы |
| Координатлар | 54°4'N, 44°57'E |
| Мэр | Иняткина Нина |
| Нигезләнгән | 1631 |
| Мәйдан | 27 км² |
| Климат | уртача |
| Халык саны | 47529 кеше |
| Телефон коды | +7 83451 |
| Почта индексы | 431440 |
| Рәсми сайт | ruzaevka-rm.ru/ |
| Русча атама | Рузаевка |
Рузай (рус. Рузаевка, мукш. Орозай, эрз. Оразай ош) – Мордовия Республикасында шәһәр, Рузай районы үзәге. Республика башкаласы Саранск шәһәреннән 19 км еракта.
Тарихи белешмә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Рузай Пешлә авылы белән бер чорда пәйда булган. Профессор И.Д.Воронин «Иске Рузаевка тарихыннан» дигән мәкаләсендә: «1631 елда Инсар өязе судындагы Пешлә, Нурлы, Пайгарма елгалары буендагы җирләр Төмән татары Ураз морзаның (князь) карамагында. Шул елда Ураз Тәнкәчиевләр кабиләсе карамагындагы ике татар авылы барлыкка килә: «Урузаевка татар авылы һәм Татар Пешләсе авылы»,- дип язылганны раслый.[1]
Уразай авылы хәзерге тимер юл вокзалыннан көньягракта урнашкан булган.
Пенза губернасының Инсар өязенә керә. 1918 елда Рузаевка өязе барлыкка килә. 1930 елдан Рузаевка районы үзәге.
Рузай станциясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Рузай шәһәре зур тимер юл станциясе белән билгеле. 1893 елда булачак Мәскәү-Казан тимер юлында Сасовтан (Рязань губернасы) Рузайга кадәр поездлар йөри башлый. 1895 елда Рузайдан Пензага кадәр хәрәкәт ачыла. 1898 елдан Рузайдан составлар Сызранга йөри башлый. 1900 елда төньякка – Красный Узелга хәрәкәт ачыла. Республиканың бөтен армиягә чакырылган призывникларын монда сборный пунктка, җыелу урынына китерәләр.
Шәһәрдә эре сәнәгать ширкәтләре эшли.
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| 1931[2] | 1939[2] | 1959[3] | 1970[4] | 1979[5] | 1989[6] | 2002[7] | 2010[8] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ~9 700 | ~17 100 | 24 909 | 41 084 | 48 811 | 51 034 | 49 790 | 47 529 |
Милли состав: руслар — 75,9%, мордва — 14,9%, татарлар — 5,5%.[9]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-03-04, retrieved 2012-05-10
- ↑ 2,0 2,1 http://www.mojgorod.ru/r_mordovija/ruzajevka/
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-12-01
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2019-07-12, retrieved 2012-12-01
 |
Бу Мордовия географиясе турында мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп,  Википедия проектына ярдәм итә аласыз.
|