Фатыйх Шәрипов
Фатыйх Булатов белән бутамагыз.

Ватандашлык |
![]() ![]() |
---|---|
Хезмәт итүе | СССР |
Туу датасы | 20 гыйнвар 1921 |
Туу урыны | Бәйрәкәтамак, Бөгелмә кантоны, Татарстан АССР, РСФСР[d][1] |
Үлем датасы | 4 июнь 1996 (75 яшь) |
Үлем урыны | Санкт-Петербург, Россия |
Күмелү урыны | Көньяк зират[d] |
Һөнәр төре | мәктәп укытучысы, офицер, танкист, университет профессоры |
Эш урыны | Адмирал С. О. Макаров исемендәге дәүләт диңгез академиясе[d][1] |
Әлма-матер | Казан югары хәрби башлыклар уку йорты[1], Бөгелмә педагогия укуханәсе[1] һәм Ленинград бронетанк гаскәре югары офицерлары мәктәбе[d][1] |
Сәяси фирка әгъзасы | Советлар Берлеге коммунистик фиркасе |
Хәрби дәрәҗә | подполковник[d] |
Сугыш | Алман-совет сугышы, Воронеж-Ворошиловград операциясе[d], Курск сугышы һәм Днепр өчен сугыш[d] |
Гаскәр төре | бронетанк гаскәре[d][1] |
Бүләкләр |
Фатыйх Шәрипов, Фатыйх Зариф улы Шәрипов (Фатых Зарипович Шарипов; 1921 елның 20 гыйнвары, РСФСР, ТАССР, Бөгелмә кантоны, Бәйрәкәтамак ― 1996 елның 4 июне, РФ, Санкт-Петербург) — Советлар Берлеге Каһарманы (1944), подполковник.
Тәрҗемәи хәле
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1921 елның 20 гыйнваренда Татарстан АССР Бөгелмә кантоны (хәзерге Ютазы районы) Бәйрәкәтамак авылында туган. Бөгелмә педагогия укуханәсен (1937), Казанда танк училищесын (1940―1942), Ленинградта бронетанк һәм механикалаштырылган гаскәрләр югары мәктәбен (1946) тәмамлаган. 1937―1940 елларда авыл мәктәбендә математика укытучысы булып эшли.
Бөек Ватан сугышында
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1942 елның маеннан фронтта. 40-нчы армиянең 10-нчы танк корпусы 183-нче танк бригадасы танк ротасы командиры. Брянск, Воронеж, I һәм II Украина фронтлары составында Воронеж-Косторненская, Белгород-Харьков юнәлешендә һөҗүмнәрдә, Днепрны кичүдә катнаша (1943). Яссы-Кишенәү (1944) һәм Братислава-Брно (1945) юнәлешләрендә һөҗүм хәрәкәтләрендә катнаша.
Батырлыгы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Украина ССР Киев өлкәсе Кагарлык районы Балык авылы янында Днепрны кичкәндә батырлык үрнәге күрсәтә: 1943 елның 23 сентябрендә Ф. Шәрипов җитәкчелегендәге моторота елганы кичә, плацдарм яулый, 3 тәүлек буена дошманның контрһөҗүмен кире кайтарып тора. 1944 елның 1 гыйнваренда Советлар Берлеге Каһарманы исеменә лаек була.[2]
Сугыштан соң
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1951 елда оттавкага чыга. Ленинградта диңгез укуханәсендә эшли.[3]
Бүләкләре, мактаулы исемнәре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Советлар Берлеге Каһарманы (1944 ел 1 гыйнвар).
- Ленин ордены.
- Ике Кызыл Йолдыз ордены.
- I дәрәҗә Ватан сугышы ордены.
- Баулы районы мактаулы ватандашы.[4]
Хәтер
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Баулыда якташлары - Советлар Берлеге Каһарманнарына багышланган мемориаль комплекста бюсты урнаштырылган.
- Казанда Җиңү паркындагы мемориаль комплекста исеме язылган мәрмәр такта куелган.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты Tatarica энциклопедиясе
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза генералам, офицерскому, сержантскому и рядовому составу Красной Армии» от 10 января 1944 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1944. — 19 января (№ 3 (263)). — С. 1
- ↑ Ютазы рәсми сайтының «Районның шәрәфле ватандашлары» бүлегендә 2015 елның 11 июнь көнендә архивланган.
- ↑ Баулы районы шурасы президиумы карары № 5 25.04.1995
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Батырлар китабы - Книга Героев. Казан, 2000.
- Советлар Союзы Геройлары – якташларыбыз: Әдәби-документаль очерклар hәм язмалар. Казан, 1990.
- Герои Советского Союза. Мәскәү, 1987.
- Татарская энциклопедия. В 6 т. Казан, 2010.
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Ютазы районы рәсми сайты 2015 елның 11 июнь көнендә архивланган.
- ТР Бөек Ватан сугышы виртуаль музее 2016 елның 6 март көнендә архивланган.
Моны да карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- 20 гыйнвар көнне туганнар
- 1921 елда туганнар
- Татарстанда туганнар
- 4 июнь көнне вафатлар
- 1996 елда вафатлар
- Санкт-Петербургта вафатлар
- «1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Алманияне җиңгән өчен» медале белән бүләкләнүчеләре
- Ленин ордены кавалерлары
- Кызыл Йолдыз ордены кавалерлары
- Советлар Берлеге Каһарманнары
- I дәрәҗә Ватан сугышы ордены кавалерлары
- «1941—1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Җиңүгә кырык ел» юбилей медале белән бүләкләнгәннәр
- Әлифба буенча шәхесләр
- Ютазы районында туганнар
- Татар укытучылары
- Бөгелмә педагогика көллиятен тәмамлаучылар
- Казан танк университетын тәмамлаучылар
- Татарстан Советлар Берлеге Каһарманнары
- Баулы районының мактаулы гражданнары