Британ утраулары монархларының исемлеге

Түбәндә Британ утрауларында булган һәм әзер яшәгән дәүләтләр монархлары исемлеге китерелә:

• Англия корольлеге (871—1707).
• Шотландия корольлеге (843—1707).
• Ирландия (1177—1541).
• Ирландия корольлеге (1541—1801).
• Бөекбритания корольлеге (1707—1801).
• Бөекбритания һәм Ирландия Берләшкән Корольлеге (1801—1927).
• Бөекбритания һәм Төньяк Ирландия Берләшкән Корольлеге (1927 елдан).

Монархлар исемлеге

Англия монархлары Шотландия монархлары Исем Рәсем Оригинал исеме Идарә итү еллары Уэссекск нәселе Альфред Бөек инг. Ælfred the Great 871-899 Эдвард Олы инг. Eadweard the Elder 899-924 Этельвирд(*) инг. Æðelweard 924 Этельстан инг. Æðelstan the Glorious 924-939 Эдмунд I 40px инг. Eadmund I the Magnificent 939-946 Эдред инг. Eadred 946-955 Эдвиг инг. Eadwig All-Fair 955-959 Эдгар инг. Eadgar the Peaceable 959-975 Эдуард Газапланучы инг. Eadweard II the Martyr 975-978 Этельред Акылсыз инг. Æðelred II Unræd 978-1013 1014-1016 Эдмунд II Тимерьяклы инг. Eadmund II Ironside 1016 (*) Идарә итүе шик астында. Дания корольләре Свен I Сәнәксакаллы дан. Svend Tveskæg инг. Sweyn I Forkbeard 1013-1014 Кнуд Бөек дан. Knud den Store инг. Cnut the Great 1016-1035 Гарольд I дан. Harald Harefod инг. Harold Harefoot 1035-1040 Хардекнуд дан. Hardeknud инг. Harthacnut 1040-1042 Уэссекск нәселе торгызылуы Изге Эдуард инг. Eadweard the Confessor 1042-1066 Гарольд II Годвинсон инг. Harold Godwinson 1066 Эдгар Этелинг инг. Eadgar Ætheling 1066 Нормандлар нәселе Норманн яуларыннан соң, Англиядә патшаларны «санарга» гадәте туган. Вильгельм I Басып алучы инг. William I the Conqueror/the Bastard 1066-1087 Вильгельм II инг. William II Rufus 1087-1100 Генрих I Боклерк инг. Henry I Beauclerc 1100-1135 Стефан Блуасский инг. Stephen of Blois 1135-1154 Матильда инг. Empress Matilda 1141 Плантагенеталар 1154 елда тәхет Матильда һәм Жоффруа V Плантагенета улына, Анжуйлы графка күчкән. Генрих II Кыска Плащ инг. Henry II Curtmantle 1154-1189 Генрих Яшь Король инг. Henry the Young King 1170-1183 Ричард I Арслан Йөрәге инг. Richard the Lionheart 1189-1199 Иоанн Җирсез инг. John Lackland 1199-1216 Принц Людовик(**) инг. Prince Louis of France 1216-1217 Генрих III Винчестер инг. Henry III of Winchester 1216-1272 Эдуард I Озынаяклы инг. Edward I Longshanks 1272-1307 Эдуард II Карнарвон (***) инг. Edward II of Carnarvon 1307-1327 Эдуард III Виндзорлы инг. Edward III of Windsor 1327-1377 Ричард II инг. Richard II 1377-1399 (**)1216 елның 16 маенда Лондонда Англия короле дип игълан ителгән, ләкин коронацияне үтмәгән. 1217 елда тәхеткә хокугыннан баш тартырга мәҗбүр булган. (***) Уэльсның соңгы бәйсез идарәчесе Лливелин ап Грифид булган. Аннары Уэльс Англиягә буйсындырылган. 1284 елда Эдуард I мирасчысын дип Эдуард IIне игълан иткән. Ланкастерлар нәселе 1399 елда Ричард II тәхетеннән Генрихом Ланкастерлы тарафыннан бәреп төшерелгән. Генрих IV Болингброк инг. Henry IV of Bolingbroke 1399-1413 Генрих V инг. Henry V 1413-1422 Генрих VI инг. Henry VI 1422-1461 1470-1471 Йорклар нәселе 1461 елда, Ал һәм ак Розалар сугышы вакытында, Генрих VI Эдуард Йорк тарафыннан тәхетеннән бәреп төшерелгән. Эдуард IV инг. Edward IV 1461-1470 1471-1483 Эдуард V инг. Edward V 1483 Ричард III инг. Richard III 1483-1485 Тюдорлар нәселе 1485 елда тәхет Ланкастерлар вәкиленә, Генриху Тюдорга күчкән. Генрих VII инг. Henry VII 1485-1509 Генрих VIII (***) инг. Henry VIII 1509-1547 Эдуард VI инг. Edward VI 1547-1553 Леди Джейн Грей, «Тугызкөнле патшабикә» инг. Lady Jane Grey, The Nine Days' Queen 1553 Мария I Канлы инг. Mary I 1553-1558 Филипп инг. Philip 1554-1558 Елизавета I инг. Elizabeth I 1558-1603 (***) 1199 елдан башлап Ирландия инглиз таҗы астында. 1541 елда Ирландия корольлеге нигезләнә. Исем Рәсем Оригинал исеме Идарә итү еллары Макальпиннар нәселе Кеннет I гэл. Cináed mac Ailpín 843-858 Дональд I гэл. Domnall mac Ailpín 858-862 Константин I гэл. Causantín mac Cináeda 862-877 Эд Акъаяклы гэл. Aed 877-878 Клайдлар нәселе Эохейд гэл. Eochaidh 878-889 Гирик гэл. Giric mac Dungail 878-889 Макальпиннар нәселе торгызылуы Дональд II гэл. Domnall mac Causantín 889-900 Константин II гэл. Causantín mac Áeda 900-943 Малькольм I гэл. Máel Coluim mac Domnaill 943-954 Индульф гэл. Idulb mac Causantín 954-962 Дуфф гэл. Dub mac Maíl Coluim 962-967 Кулен гэл. Cuilén mac Iduilb 967-971 Кеннет II гэл. Cináed mac Maíl Choluim 971-995 Амлаф гэл. Amlaíb mac Ilduilb 973-977 Константин III гэл. Causantín mac Cuilén 995-977 Кеннет III гэл. Cináed mac Duib 977-1005 Малькольм II гэл. Máel Coluim mac Cináeda 1005-1034 Данкельдлар нәселе Дункан I гэл. Donnchad mac Crínáin 1034-1040 Морей нәселе Макбет гэл. Mac Bethad mac Findláich 1040-1057 Лулах гэл. Lulach mac Gillai Comgain 1057-1058 Данкельдлар нәселе Малькольм III гэл. Máel Coluim mac Donnchada 1058-1093 Дональд III гэл. Domnall mac Donnchada 1093-1094 1094-1097 Эдмунд гэл. Etmond mac Maíl Choluim 1094-1097 Дункан II гэл. Donnchad 1094 Эдгар гэл. Etgair mac Maíl Choluim 1097-1107 Александр I гэл. Alasdair mac Maíl Choluim 1107-1124 Давид I гэл. Dabíd mac Maíl Choluim 1124-1153 Малькольм IV гэл. Máel Coluim mac Eanric 1153-1165 Вильгельм I Арслан гэл. Uilliam Garm 1165-1214 Александр II гэл. Alasdair II 1214-1249 Александр III гэл. Alasdair III 1249-1286 Маргарет Норвег Кызы инг. Margaret, Maid of Norway 1286-1290 Баллиоли Маргарет Норвег Кызы вафат булуыннан соң тәхет аркасында махсус эш башлана, таҗ Иоанн Баллиольгә күчә Иоанн I Баллиоль инг. John Balliol 1292-1296 Брюслар нәселе 1306 елда, Шотландия бәйсезлеге өчен сугыш барышында, король булып Роберт Брюс игълан ителгән. Роберт I гэл. Roibert a Briuis инг. Robert the Bruce 1306-1329 Давид II инг. David II 1329-1371 Баллиоли нәселе Эдуард Баллиоль инг. Edward Balliol 1332-1336 Стюартлар нәселе Роберт II инг. Robert II 1371-1390 Роберт III инг. Robert III 1390-1406 Яков I инг. James I 1406-1437 Яков II инг. James II 1437-1460 Яков III инг. James III 1460-1488 Яков IV инг. James IV 1488-1513 Яков V инг. James V 1513-1542 Мария I Стюарт инг. Mary Stuart 1542-1567 Яков VI инг. James VI 1567-1625 Бөекбритания Англия, Шотландия һәм Ирландия корольләре 1603елда, Елизавета I вафат булганнан соң, инглиз тәхетенә Яков VI килә. Стюартлар нәселе Исем Рәсем Идарә итү еллары Искәрмәләр Яков I (инг. James I) 1603-1625 Яков VI исеме астында Шотландия короле Карл I (инг. Charles I) 1625-1649 Яков I улы Дуслык һәм Протекторат Карл I үтерелгәннән соң, 1649 елда Англия республика була, соңрак Англия һәм Шотландия Дуслыгы игълан ителә, 1653 елда исә протектор вазифасы билгеләнә, беренче булып аңа Оливер Кромвель билгеләнә. Исем Идарә итү еллары Искәрмәләр Оливер Кромвель (инг. Oliver Cromwell) 1653-1658 Ричард Кромвель (инг. Richard Cromwell) 1658-1659 Оливер Кромвель улы Англия, Шотландия һәм Ирландия корольләре 1660 елда тәхеткә Стюартлар кайталар. Стюартлар нәселе торгызылуы Исем Рәсем Идарә итү еллары Искәрмәләр Карл II (инг. Charles II) 1660-1685 Карл I улы. Яков II (инг. James II) 1685-1689 Карл I улы, Яков VII исеме астында Шотландия короле Мария II (инг. Mary II) 1689-1694 Яков II кызы Оран нәселе Вильгельм III Оранлы (инг. William III of Orange) 1689-1702 Карл I оныгы Стюартлар нәселе Анна (инг. Anne) 1702-1707 Яков II кызы Бөекбритания һәм Ирландия корольләре 1707 елда Англия һәм Шотландия бердәм Бөекбритания корольлегенә берләшкәннәр. Стюартлар нәселе Исем Рәсем Идарә итү еллары Искәрмәләр Анна (инг. Anne) 1707-1714 Яков II кызы Ганноверлар нәселе Анна вафат булганнан соң тәхеткә курфюрст Ганновер килә. Георг I (инг. George I) 1714-1727 Яков I оныгының улы, Ганновер курфюрсты Георг II (инг. George II) 1727-1760 Георг I улы, Ганновер курфюрсты Георг III (инг. George III) 1760-1801 Георг II оныгы, Ганновер курфюрсты Бөекбритания һәм Ирландия Берләшкән корольлеге корольләре 1801 елда Бөекбритания һәм Ирландия бер дәүләткә берләшкәннәр. Ганноверлар нәселе Исем Рәсем Идарә итү еллары Искәрмәләр Георг III (инг. George III) 1801-1820 Георг II оныгы, Ганновер курфюрсты Георг IV (инг. George IV) 1820-1830 Георг III улы, Ганновер короле Вильгельм IV (инг. William IV) 1830-1837 Георг III улы, Ганновер короле Виктория (инг. Victoria) 1837-1901 Георг III оныгы Саксен-Кобург-Гот нәселе 1901 елда тәхеткә Эдуард VII килә. Эдуард VII (инг. Edward VII) 1901-1910 Виктория улы, Һиндстан императоры. Георг V (инг. George V) 1910-1917 Эдуард VII улы, Һиндстан императоры. Виндзорлар нәселе 1917 елда Саксен-Кобург-Готнәселе исеме рәсми төстә Виндзор нәселенә алыштырылды. Георг V (инг. George V) 1917-1927 Эдуард VII улы, Һиндстан императоры. Бөек Британия һәм Төньяк Ирландия Берләшкән Патшалыгы корольләре 1922 елда, Ирландия бәйсезлеге игълан ителгәч, дәүләт исеме алыштырылды. Виндзорлар нәселе Исем Рәсем Идарә итү еллары Искәрмәләр Георг V (инг. George V) 1927-1936 Эдуард VII улы, Һиндстан императоры. Эдуард VIII (инг. Edward VIII) 1936 Георг V улы, Һиндстан императоры. Тәхеттән баш тарта. Георг VI (инг. George VI) 1936-1952 Георг V улы, Һиндстан императоры (1947 елга кадәр). Елизавета II (инг. Elizabeth II) 1952—хәзерге вакыт Георг VI кызы, Милләтләр Дуслыгы башлыгы, Австралия, Канада, Яңа Зеландия, Антигуа һәм Барбуда, Багам утраулары, Барбадос, Белиз, Гренада, Папуа-Яңа Гвинея, Сент-Винсент һәм Гренадиннар, Сент-Киттс һәм Невис, Сент-Люсия, Соломон утраулары, Тувалу һәм Ямайка патшабикәсе.

Шулай ук карагыз

• Шотландия монархлары исемлеге
• Бөекбритания премьер-министрлары исемлеге

Чыганаклар

• Рус Википедиясе

Сылтамалар

• The official website of the British Monarchy (ингл.)