Мари Автономияле Совет Социалистик Республикасы
| Мари Автономияле Совет Социалистик Республикасы рус. Марийская Автономная Советская Социалистическая Республика чирм. Марийский Автономный Советский Социалистический Республика | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Шигарь рус. «Пролетарии всех стран, соединяйтесь!» мар. «Чыла элласе пролетарий-влак, ушныза!» | |||||||||
| Башкала | Йошкар-Ола | ||||||||
| Тел(ләр) | мари, рус | ||||||||
| Акча берәмлеге | сум | ||||||||
| Мәйдан | 23 200 км² | ||||||||
| Халык | 749 332 кеше (1989) | ||||||||
| Идарә итү төре | Совет республикасы | ||||||||
Мари Автономияле Совет Социалистик Республикасы (рус. Марийская Автономная Советская Социалистическая Республика, чирм. Марийский Автономный Советский Социалистический Республика) — РСФСР составында автономияле республика.
Башкала — Йошкар-Ола шәһәре.
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Мари АССР Мари автономияле өлкәсе территориясендә 1936 елның 5 декабрендә оештырыла.
Халык хуҗалыгының үсешендә уңышлар өчен МАССР 1965 елда Ленин ордены белән, 1970 елда — Октябрь Революциясе ордены белән, ә 1972 елда — Халыклар дуслыгы ордены белән бүләкләнә.
1990 елның 22 октябрендә Мари Совет Социалистик Республикасына үзгәртеп корылган.
Административ бүленеш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]14 районга бүленгән (1989).
- Бәрәңге районы
- Волжск районы
- Таулы Мари районы
- Звенигово районы
- Килемар районы
- Куженер районы
- Мари-Төрек районы
- Медведево районы
- Морки районы
- Оршанка районы
- Сернур районы
- Советский районы
- Юрино районы
- Яңа Торъял районы
1989 елда Мари АССР территориясендә 4 шәһәр һәм 19 эшчеләр посёлогы булган.[1]
Халык
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| Народ | 1926, мең кеше (*) |
1939, мең кеше (*) |
1959, мең кеше (*) |
1970, мең кеше (*) |
1979, мең кеше (*) |
1989, мең кеше (*) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| руслар | 210,0 (43,6 %) | 267,0 (46,1 %) | 309,5 (47,8 %) | 320,8 (46,9 %) | 334,6 (47,5 %) | 356,0 (47,5 %) |
| чирмешләр | 248,0 (51,4 %) | 273,3 (47,2 %) | 279,5 (43,1 %) | 299,2 (43,7 %) | 306,6 (43,5 %) | 324,3 (43,3 %) |
| татарлар | 20,2 (4,2 %) | 27,1 (4,7 %) | 38,8 (6,0 %) | 40,3 (5,9 %) | 40,9 (5,8 %) | 43,9 (5,9 %) |
| чуашлар | 2,2 | 5,5 | 9,1 (1,4 %) | 9,0 (1,3 %) | 8,1 (1,1 %) | 9,0 (1,2 %) |
| Барлык | 462,1 (100,0 %) | 579,6 (100,0 %) | 647,7 (100,0 %) | 684,7 (100,0 %) | 704,2 (100,0 %) | 749,3 (100,0 %) |
Моны да карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Башкорт АССР (1919–1990¹) • Бурят АССР (1923–1990¹; 1923–1958 Бурят-Монгол АССР) • Тау АССР (1921–1924) • Дагстан АССР (1921–1990¹) • Кабарда-Балкария АССР (1936–1990¹; 1944–1957 Кабарда АССР) • Казакъ АССР (1920–1936; 1920–1925 Кыргыз АССР) • Калмык АССР (1935–1943; 1958–1990¹) • Каракалпакстан АССР (1932–1936) • Карел АССР (1923–1940; 1956–1990¹) • Кыргыз АССР (1926–1936) • Коми АССР (1936–1990¹) • Кырым АССР (1921–1945) • Мари АССР (1936–1990¹) • Мордва АССР (1934–1990¹) • Идел буе Алманнары АССР (1918–1941) •Төньяк Осетия АССР (1936–1990¹) • Татарстан АССР (1920–1990¹) • Тыва АССР (1961–1990¹) • Төркистан АССР (1918–1924) • Удмурт АССР (1934–1990¹) • Чечен-Ингуш АССР (1936–1944; 1957–1990) • Чуаш АССР (1925–1990¹) • Якут АССР (1922–1990¹) | |
Адыг АӨ (1922–1991; 1922–1928 Адыг (Чиркәс) АӨ) • Бурят-Монгол АӨ (1921–1923) • Таулы Алтай АӨ (1948–1991) • Яһуди АӨ (1934–…) • Ингуш АӨ (1924–1934) • Кабарда АӨ (1921–1922) • Кабарда-Балкария АӨ (1922–1936) • Калмык АӨ (1920–1935; 1957–1958) • Каракалпакстан АӨ (1925–1932) • Карачай-Чиркәс АӨ (1922–1926; 1957–1991) • Карачай АӨ (1926–1943) • Коми (Зыряннар) АӨ (1921–1936) • Мари АӨ (1920–1936) • Монголо-Бурят АӨ (1921–1923) • Мордва АӨ (1930–1934) • Идел буе Алманнары АӨ (1918–1924) • Ойрат (1922–1932) / Ойрот АӨ (1932–1948) • Төньяк Осетин АӨ (1924–1936) • Тыва АӨ (1944–1961) • Удмурт АӨ (1920–1934) • Хакас АӨ (1930–1991) • Адыг (Чиркәс) АӨ (1922) • Чиркәс АӨ (1928–1957) • Чечен АӨ (1922–1934) • Чечен-Ингуш АӨ (1934–1936) • Чуаш АӨ (1920–1925) | |
Автономияле һәм милли округлар:
Агинское Бурят АО (1937–2008; 1937–1958 Агинское Бурят-Монгол МО) • Аргаяш МО (1934) • Балкар МО (1921–1922) • Витим-Олёкма МО (1931–1938) • Ингуш МО (1921–1924) • Иштәк-Вогул МО (1930–1940) • Кабарда МО (1920–1921) • Карачай МО (1920–1922) • Карел МО (1937–1939) • Коми-Пермяк МО (1925–2005) • Коряк АО (1930–2007) • Ненец АО (1929–…; 1929–1977 МО) • Охотск Эвен МО (1930–1934) • Төньяк Осетия (1920–1921) • Сунжа казак (1920–1929) • Таймыр (Долган-Ненец) АО (1930–2006; 1930–1977 МО) • Усть-Ордынский Бурят АО (1937–2008; 1937–1978 МО) • Хант-Манси АО (1940–…; 1940–1978 МО) • Чечен МО (1920–1922) • Чиркәс МО (1926–1928) • Чукотка АО (1930–…) • Эвенк АО (1930–2007) • Ямал-Ненец АО (1930–…) | |
¹ Суверенитет турында декларацияне кабул итү елы ² Республика статусын раслау елы |
.svg){kind=small}