1905 ел
Внешний вид
(1905 yıl битеннән юнәлтелде)
Еллар |
---|
1901 · 1902 · 1903 · 1904 — 1905 — 1906 · 1907 · 1908 · 1909 |
Унъеллык |
1880-еллар · 1890-еллар — 1900-еллар — 1910-еллар · 1920-еллар |
Гасырлар |
XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр |
1905 (бер мең тугыз йөз бишенче) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча якшәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 1905 елы, II меңьеллыкның 905 елы, XX гасырның 5 елы, XX гасырның 1 унъеллыгының 5 елы, 1900 елларның 6 елы. 1905 елдан бирле 119 ел үтте.
Вакыйгалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- 22 гыйнвар — Санкт-Петербургта «Канлы якшәмбе».
- 29 гыйнвар — Казанда җирле РСДРП бүлеге тар-мар ителә.
- 14 июль — Оклахома индеецлары Секуах штатын төзү турында игълан итәләр, ләкин АКШ Конгрессы аны танымый.
- 2 сентябрь — Санкт-Петербургта беренче татар газетасы чыга башлый.
- 17 октябрь — Николай II Дәүләт Думасына канун чыгару хокукын биргән Манифестны имзалый.
- 29 октябрь — Казанда беренче татар газетасы «Казан мөхбире» чыга.
- 3 ноябрь — Финляндия автономиясе торгызыла.
- 27 ноябрь — Җаек шәһәрендә «Фикер» газетасының беренче саны чыга.
Туулар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шулай ук карагыз: Төркем:1905 елда туганнар
- 15 гыйнвар — Шәйхи Маннур, язучы.
- 19 гыйнвар — Сәгыйть Агиш, язучы, шагыйрь, балалар язучысы.
- 26 февраль — Закир Сафин, актер, режиссер.
- 5 март — Һәдия Дәүләтшина, башкорт язучысы.
- 9 март — Николай Баскаков, төрки халыклар белгече.
- 25 март — Абдулла Әхмәт, язучы.
- 26 апрель — Хәлимә Булатова-Терегулова, музыка белгече.
- 1 май — Әхмәт Исхак, татар шагыйре.
- 11 май — Михаил Шолохов, рус, совет язучысы.
- 15 май — Нур Баян, татар шагыйре.
- 21 май — Галия Кайбицкая, җырчы.
- 21 июнь — Жан-Поль Сартр, француз фәлсәфәчесе, язучы.
- 5 август — Салих Баттал, татар шагыйре.
- 12 сентябрь — Борис Шульгин, Советлар Берлеге каһарманы, генерал-лейтенант.
- 7 декабрь — Фатыйх Бәхтиев, агроном, селекция белгече
- 25 декабрь — Газиз Иделле, язучы.
Вафатлар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шулай ук карагыз: Төркем:1905 елда вафатлар