COVID-19 коронавирус авыруы

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/COVID-19 коронавирус авыруы latin yazuında])
(COVID-19 битеннән юнәлтелде)
Навигациягә күчү Эзләүгә күчү
COVID-19 коронавирус авыруы
COVID-19-Longontsteking.jpg
Әһәмиятле кеше Ли Вэньлян[d], Чжун Наньшань[d] һәм Chen Shih-chung[d]
Рәсми исем Coronavirus disease 2019[1][2][3], Yeni koronavirüs hastalığı (COVID-19)[4], 2019冠狀病毒病, 2019冠状病毒病, 코로나바이러스감염증-19, Bệnh virus corona 2019, 嚴重特殊傳染性肺炎[5], Clefyd coronafirws 2019, করোনাভাইরাস রোগ ২০১৯, 新型コロナウイルス感染症[6], โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019[7] һәм коронавірусна хвороба 2019 (COVID-19)
Кыскача исем COVID-19, 코로나19, COVID-19, COVID-19, কোভিড-১৯, COVID-19, โควิด-19, COVID-19[4] һәм 武漢肺炎[8]
Үлүчеләр саны 315 283[9]
Ачыш датасы декабрь 2019
Ачыш ясалган урын Үһән
Тыйб белгечлеге инфектология[d], үпкәбелем[d], Вирусология, эпидемиология һәм реаниматология[d]
Симптомнар ютәл[d][10][11], ринит[d], бизгәк[d][12][5], сулыш алу җитлексезлеге[d][12], баш авыртуы[d][12], миалгия[d][12], артык талчыгу[d][12], кровохарканье[d][12], эч китү[d][12][13], тын кысылу[d][12][5], лимфопения[d][12], сулыш дистресс-синдромы[d][12], аз канлылык[12], салкын тию[d][14], аносмия[d][15], агевзия[d][15], инсыфалапатия[d][16], һипаксия[d][17], ялкынсыну[d][18][19], Озноб[d][20], Заложенность носа[d][21], анорексия[d][22], косасы килү[d][22], Конъюнктивит[19] һәм боли в области живота и таза[d][19]
Диагностика юллары COVID-19 тестлары[d]
Дәвалау юллары symptomatic treatment[d], вирусларга каршы дарулар[d], оксигенотерапия[d], Иммунотерапия[d][23][24], Иммуноглобулины для внутривенного введения[d][25], Иммунодепрессанты[d][26] һәм antiserum[d][27][28]
Дәвалануда кулланыла торган дару Гидроксихлорохин[d][29], Хлорохин[d], lopinavir/ritonavir[d], Ремдесивир[d], Фавипиравир[d], Baricitinib[d], Sarilumab[d] һәм ruxolitinib[d][30]
Үлүчеләр өлеше 2,3 процент[31]
Показатель размножения 5,7 ± 2,5[32]
Авыру тудыргычны тапшыру процессы сулыш аркылы йоктыру[d][33][34][35], сулыш секрецияләре аркылы йоктыру[d][36][35], тию белән йоктыру[d][36][33], ташучыдан йоктыру[d][33], өслекләр аша йоктыру[d][37] һәм eye infection[d][38][39][40]
Кеше эчендә иң кечкенә инкубацион дәвер озынлыгы 2 тәүлек
Кеше эчендә иң зур инкубацион дәвер озынлыгы 14 тәүлек[41] һәм 27 тәүлек[42]
Һәштәге COVID19[43]
Очраклары саны 194 909[44], 234 073[45], 374 000[46], 509 164[47], 937 567[48], 1 088 878[48], 1 276 302[48], 1 430 453[9], 1 699 019[9], 1 872 073[9], 1 981 239[9], 2 165 500[9], 2 331 099[9], 2 658 387[9], 2 897 645[9], 3 116 992[9], 3 344 274[9], 3 682 968[9], 4 116 767[9], 4 440 989[9], 5 000 561[9], 5 411 498[9] һәм 5 919 364[9]
Нинди веб-биттә тасвирланган who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019, emcrit.org/ibcc/covid19/​(ингл.), rtve.es/noticias/20200324/mapa-mundial-del-coronavirus/1998143.shtml​(исп.), covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/​(төр.), scripps.edu/covid-19/​(ингл.), covid19.gov.ua​(укр.)​(ингл.)[49], science.sciencemag.org/content/early/2020/04/02/science.abb7269​(ингл.) һәм cdc.gov.tw/Category/List/AuFztf_j5e4MaYz-sjteNQ
Нинди вики-проектка карый Проект:Коронавирус[d]
Фактор риска кан басымы артуы[50][51][52], Симерү[50][51][…], Шикәр авыруы[50][51][…], коронарная недостаточность[d][50], иммунодефицит[d][54], hypercholesterolemia[d][50], үпкәләрнең озакка сузылган обструктив авыруы[d][55], Аутоиммунные заболевания[d][56], Гипергликемия[d][57], астматический статус[d][58], тәмәке тарту[d] һәм быранхиял асмы[d]
Commons-logo.svg COVID-19 Викиҗыентыкта
Gnome globe current event.svg
 Бу мәкаләдә хәзерге вакыйгалар сурәтләнә.
Мәгълүмат вакыт үтүе белән үзгәрергә мөмкин.
Сез 06:28 16 апрель 2020 (UTC) вакытыннан мәкалә версиясен карыйсыз. (яңарту)

COVID-19 коронавирус авыруы (абберивиатура ингл. COrona VIrus Disease-2019) — кеше өчен хәвефле булырга мөмкин булган респиратор инфекция. Ярсытучысы —  коронавируслар гаиләлегенә караучы SARS-CoV-2 вирусы. Авыру кешедә куркыныч булмаган җиңел формада да (үткен респиратор инфекция рәвешендә), үлем куркынычы яный торган авыр формаларда да үтә ала (сулыш житешсезлеге, үткен респиратор дистресс-синдром).[59]

Барлыкка килүе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

2019 елның ахырында Кытай Халык Республикасында хасил була. Халыкара вируслар таксономиясе комитеты 2020 елның 11 февралендә аны SARS-CoV-2 дип исемләде. Кешедә бу вирус китереп чыгаручы авыруга исеме шул ук көнне Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан бирелә.

Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Report – 22
  2. ↑ https://icd.who.int/browse10/2019/en#/U07.1
  3. ↑ https://icd.who.int/dev11/f/en#/http://id.who.int/icd/entity/1790791774
  4. ↑ 4,0 4,1 https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/covid-19-yeni-koronavirus-hastaligi-nedir
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 https://www.cdc.gov.tw/Disease/SubIndex/N6XvFa1YP9CXYdB0kNSA9A
  6. ↑ https://extranet.who.int/kobe_centre/ja/news/COVID19_specialpage
  7. ↑ http://web.archive.org/web/20200408115737/https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/
  8. ↑ https://www.cdc.gov.tw/File/Get/9G__tJC4fy3OcIWSD8P4CQ
  9. ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 (unspecified title) / мөхәррир Җон Һопкинс үнивирситите
  10. ↑ Hu Y. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China // Lancet / R. Horton — Elsevier, 2020. — ISSN 0140-6736; 1474-547X — doi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5 — PMID:31986264
  11. ↑ https://www.cdc.gov.tw/Category/Page/vleOMKqwuEbIMgqaTeXG8A
  12. ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30183-5/fulltext
  13. ↑ https://www.webmd.com/lung/covid19-digestive-symptoms#1
  14. ↑ https://www.health.gov.au/news/health-alerts/novel-coronavirus-2019-ncov-health-alert/what-you-need-to-know-about-coronavirus-covid-19#symptoms
  15. ↑ 15,0 15,1 https://www.the-scientist.com/news-opinion/lost-smell-and-taste-hint-covid-19-can-target-the-nervous-system-67312
  16. ↑ https://www.cureus.com/articles/29414-neurological-complications-of-coronavirus-disease-covid-19-encephalopathy
  17. ↑ https://www.livescience.com/silent-hypoxia-killing-covid-19-coronavirus-patients.html
  18. ↑ https://www.forbes.com/sites/alexandrasternlicht/2020/04/22/covid-toes-doctors-identify-newest-symptom-of-coronavirus/#46005a491048
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 https://www.bloomberg.com/news/features/2020-05-11/all-the-covid-19-symptoms-you-didn-t-know-about?srnd=premium&sref=IjU66rxU
  20. ↑ https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-criteria.html
  21. ↑ https://www.businessinsider.com/covid-19-symptoms-cdc-list-2020-4
  22. ↑ 22,0 22,1 https://www.healthline.com/health-news/the-covid-19-symptoms-most-people-could-miss
  23. ↑ https://www.bioworld.com/articles/433331-increasing-number-of-biopharma-drugs-target-covid-19-as-virus-spreads
  24. ↑ https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04268537
  25. ↑ https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.17.20064444v1.full.pdf
  26. ↑ https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04327388
  27. ↑ https://www.wsj.com/articles/national-study-finds-convalescent-plasma-to-treat-covid-19-is-safe-11589453869?mod=hp_lead_pos5
  28. ↑ https://www.cbsnews.com/news/coronavirus-antibodies-blood-plasma-therapy-60-minutes-2020-05-31/
  29. ↑ Raoult D. Hydroxychloroquine and azithromycin as a treatment of COVID-19: results of an openlabel non-randomized clinical trial, Hydroxychloroquine and azithromycin as a treatment of COVID-19: results of an open-label non-randomized clinical trial // International Journal of Antimicrobial Agents — International Journal of Antimicrobial Agents, 2020. — ISSN 0924-8579; 1872-7913 — doi:10.1016/J.IJANTIMICAG.2020.105949 — PMID:32205204
  30. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0091674920307387
  31. ↑ Vital Surveillances: The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) — China, 2020 // China CDC Weekly — 2020. — 10 p.
  32. ↑ Lin Y. T. High Contagiousness and Rapid Spread of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 // Emerg. Infect. Dis. — Centers for Disease Control and Prevention, 2020. — ISSN 1080-6040; 1080-6059 — doi:10.3201/EID2607.200282 — PMID:32255761
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 http://inqm.news/olwn
  34. ↑ https://www.nature.com/articles/s41586-020-2271-3
  35. ↑ 35,0 35,1 https://www.pnas.org/content/early/2020/05/12/2006874117
  36. ↑ 36,0 36,1 https://www.ucsf.edu/news/2020/02/416671/how-new-coronavirus-spreads-and-progresses-and-why-one-test-may-not-be-enough
  37. ↑ https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/getting-workplace-ready-for-covid-19.pdf
  38. ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32175797
  39. ↑ https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3572132
  40. ↑ https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.05.09.086165v1
  41. ↑ https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-china-toll/researchers-identify-two-coronavirus-types-as-china-cases-dwindle-idUSKBN20R07Z
  42. ↑ https://uk.reuters.com/article/us-china-health-incubation/coronavirus-incubation-could-be-as-long-as-27-days-chinese-provincial-government-says-idUKKCN20G06W
  43. ↑ https://twitter.com/WHO/status/1227248333871173632
  44. ↑ https://www.sst.dk/corona
  45. ↑ https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200320-sitrep-60-covid-19.pdf
  46. ↑ https://www.rtve.es/noticias/20200324/mapa-mundial-del-coronavirus/1998143.shtml
  47. ↑ https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200327-sitrep-67-covid-19.pdf
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 (unspecified title) — Җон Һопкинс үнивирситите.
  49. ↑ https://covid19.gov.ua/en
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 50,4 https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-16/your-risk-of-getting-sick-from-covid-19-may-lie-in-your-genes?sref=IjU66rxU
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2765184
  52. ↑ 52,0 52,1 https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.05.11.088500v1
  53. ↑ https://www.forbes.com/sites/brucelee/2020/04/26/how-can-obesity-affect-your-covid-19-coronavirus-risk-here-are-some-possibilities/#125639f6690f
  54. ↑ https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-at-higher-risk.html
  55. ↑ https://www.nytimes.com/2020/04/16/health/coronavirus-asthma-risk.html
  56. ↑ https://www.nm.org/conditions-and-care-areas/infectious-disease/covid-19/high-risk-groups/autoimmune-disorders
  57. ↑ https://www.healthline.com/health-news/covid-19-impact-on-diabetes-hospitalizations
  58. ↑ https://www.iflscience.com/health-and-medicine/world-s-largest-preliminary-study-reveals-key-risk-factors-associated-with-covid-19-death/
  59. ↑ https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мәкалә төпчеге Бу мәкалә төпчеге.
Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп, Wikipedia-logo-v2.svg Википедия проектына ярдәм итә аласыз.
Мөмкинлек булса, бу искәрмәне төгәлрәккә алыштырырга кирәк.
Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=COVID-19_коронавирус_авыруы&oldid=2432741