COVID-19 коронавирус авыруы

COVID-19 коронавирус авыруы
Әһәмиятле кеше	Zhang Jixian[d] һәм Чжун Наньшань[d]
Рәсми исем	Coronavirus disease 2019, Yeni koronavirüs hastalığı (COVID-19), 2019冠狀病毒病, 2019冠状病毒病, 코로나바이러스감염증-19, Bệnh virus corona 2019, 嚴重特殊傳染性肺炎, Clefyd coronafirws 2019, করোনাভাইরাস রোগ ২০১৯, 新型コロナウイルス感染症, โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019, коронавірусна хвороба 2019 (COVID-19) һәм koronavirové onemocnění 2019
Кыскача исем	COVID-19, 코로나19, COVID-19, COVID-19, কোভিড-১৯, COVID-19, โควิด-19, COVID-19, 武漢肺炎, COVID-19, ኮቪድ-19 һәм 武肺
Үлүчеләр саны	607 187
Ачыш датасы	декабрь 2019
Ачыш ясалган урын	Үһән
Тыйб белгечлеге	инфектология[d], пульмонология[d], Вирусология, эпидемиология һәм реаниматология[d]
Симптомнар	ютәл[d], бизгәк[d], сулыш алу җитлексезлеге[d], баш авыртуы[d], миалгия[d], артык талчыгу[d], кан какыру[d], эч китү[d], тын кысылу[d], лимфопения[d], аз канлылык, аносмия[d], агевзия[d], һипаксия[d], озноб[d], заложенность носа[d], анорексия[d], косасы килү[d], Конъюнктивит, боли в области живота и таза[d], вирусная пневмония[d], повреждение мозга[d], делирий[d], психоз[d], инсыфалит[d], enanthem[d] һәм эмоциональное выгорание[d]
Диагностика юллары	COVID-19 тестлары[d]
Дәвалау юллары	Симптоматическое лечение[d], вирусларга каршы дарулар[d], оксигенотерапия[d], Иммунотерапия[d], Иммуноглобулины для внутривенного введения[d], Иммунодепрессанты[d] һәм antiserum[d]
Дәвалануда кулланыла торган дару	Гидроксихлорохин[d], Хлорохин[d], lopinavir/ritonavir[d], Ремдесивир[d], Фавипиравир[d], Барицитиниб[d], Сарилумаб[d], ruxolitinib[d], Ивермектин[d] һәм Колхицин[d]
Үлүчеләр өлеше	0,023
Показатель размножения	5,7 ± 2,5
Авыру тудыргычны тапшыру процессы	сулыш аркылы йоктыру[d][…], сулыш секрецияләре аркылы йоктыру[d], тию белән йоктыру[d], ташучыдан йоктыру[d], өслекләр аша йоктыру[d] һәм заражение глаз[d]
Кеше эчендә иң кечкенә инкубацион дәвер озынлыгы	2 тәүлек
Кеше эчендә иң зур инкубацион дәвер озынлыгы	14 тәүлек һәм 27 тәүлек
Очраклары саны	14 567 109
Сәламәтләнүчеләр саны	88 176, 123 947, 212 221, 356 480, 548 099, 756 528, 1 054 822, 1 365 140, 1 721 386, 2 109 730, 2 623 481, 3 286 003, 3 872 520, 4 546 801, 5 293 269, 6 162 552, 7 184 897, 8 279 054, 9 530 110, 10 930 846, 12 350 509, 14 140 697, 19 155 936, 17 931 490, 15 699 085, 43 536 986, 33 593 848, 50 007 028, 60 282 553 һәм 67 361 614
Һәштәге	COVID19
Носитель возбудителя инфекции	норка
Нинди веб-биттә тасвирланган	who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019, emcrit.org/ibcc/covid19/​(ингл.), rtve.es/noticias/20200324/mapa-mundial-del-coronavirus/1998143.shtml​(исп.), covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/​(төр.), scripps.edu/covid-19/​(ингл.), covid19.gov.ua​(укр.)​(ингл.), science.sciencemag.org/content/early/2020/04/02/science.abb7269​(ингл.), cdc.gov.tw/Category/List/AuFztf_j5e4MaYz-sjteNQ һәм koronavirus.gov.hu​(маҗар.)
NCI Thesaurus идентификаторы	C171133
Фактор риска	кан басымы артуы, Симерү[…], шикәр авыруы[…], коронарная недостаточность[d], иммунодефицит[d], гиперхолестеринемия[d], үпкәләрнең озакка сузылган обструктив авыруы[d], аутоиммунные заболевания[d], гипергликемия[d], астматический статус[d], тәмәке тарту[d] һәм быранхиял асмы[d]
Нинди вики-проектка керә	Проект:Коронавирус[d]
COVID-19 коронавирус авыруы Викиҗыентыкта

COVID-19 коронавирус авыруы (абберивиатура ингл. COrona VIrus Disease-2019) — кеше өчен хәвефле булырга мөмкин булган респиратор инфекция. Ярсытучысы —  коронавируслар гаиләлегенә караучы SARS-CoV-2 вирусы. Авыру кешедә куркыныч булмаган җиңел формада да (үткен респиратор инфекция рәвешендә), үлем куркынычы яный торган авыр формаларда да үтә ала (сулыш житешсезлеге, үткен респиратор дистресс-синдром).

Барлыкка килүе

2019 елның ахырында Кытай Халык Республикасында хасил була. Халыкара вируслар таксономиясе комитеты 2020 елның 11 февралендә аны SARS-CoV-2 дип исемләде. Кешедә бу вирус китереп чыгаручы авыруга исеме шул ук көнне Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан бирелә.