Поляк теле
| Поляк теле | |
| Үзисем: |
język polski |
|---|---|
| Илләр: |
Польша, АКШ, Алмания, Украина, Белорусия, Литва, Канада, Исраил, Россия, Казакъстан, Латвия, Бразилия, Австрия, Словакия, Чехия, Маҗарстан, Австралия, Румыния, Азәрбайҗан, Эстония, Финляндия һ. б. |
| Рәсми халәт: | |
| Күзәтүдә тора: |
Поляк тел шурасы |
| Сөйләшүчеләр саны: |
якынча 50 млн |
| Классификация | |
| Төркем: | |
| Язу: | |
| Тел кодлары | |
| ГОСТ 7.75–97: |
пол 540 |
| ISO 639-1: | |
| ISO 639-2: | |
| ISO 639-3: | |
Поляк теле яки ләх теле (język polski, polszczyzna) — һинд-аурупа телләренең көнбатыш славян төркеменең Лехит төркемчәсенә караган поляклар теле. Чех һәм словак телләренә якын.
Поляк теле якынча 40 миллион кешегә туган тел булып тора (1986)[2]. Тагын якынча 10 миллион кеше телне чит тел буларак белә[3].
Таралыш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Поляк теле — Польшаның дәүләт теле. Польшада якынча 38 млн кеше яши, аларның 97,8 %-ы өйдә поляк телендә аралашуын әйтәләр. 2004 елдан илдә поляк теленнән чит тел буларак имтиханны 3 дәрәҗәдә тапшырып була: башлангыч (B1), урта (B2) һәм алга киткән (C2). Итиханнарны «Поляк телен чит тел буларак белүне раслый торган Дәүләт комиссиясе» үткәрә[4].
Польшадан тыш поляк телендә сөйләшүчеләр дә күп. Аның белән чиктәш илләрдә милли азчылыклар бар: Украина, Белорусия, Литва, Словакия һәм Чехия. Поляк телле эмигрантлары күпләп Алмания, Франция, Бөекбритания, АКШ, Канада, Бразилия, Аргентина, Австралия, Исраилдә яши.
Диалектлар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Поляк теле диалектлары:
- Бөек поляк диалекты (Зур Польша, Крайна һәм Боров Тухольский)
- Кече поляк диалекты, (Кече Польша, Карпат асты, Свентокшиск һәм Люблино)
- Мазовецк диалекты (Польшаның көнчыгыш һәм үзәк өлеше)
- Силез диалекты (Югары Силезия)
Әлифба
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Поляк теле латин язуына нигезләнә.
Поляк теленең әлифбасы 32 хәрефтән гыйбарәт: A, Ą, B, C, Ć, D, E, Ę, F, G, H, I, J, K, L, Ł, M, N, Ń, O, Ó, P, R, S, Ś, T, U, W, Y, Z, Ź, Ż.
| Хәреф | Исем | Хәреф | Исем | Хәреф | Исем | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | a | a | а | J | j | jot | йот | S | s | es | эс | ||
| Ą | ą | ą | он (ѫ) | K | k | ka | ка | Ś | ś | eś | эшь | ||
| B | b | be | бэ | L | l | el | эль | T | t | te | тэ | ||
| C | c | ce | цэ | Ł | ł | eł | эл/эу | U | u | u | у | ||
| Ć | ć | cie | че | M | m | em | эм | (V | v) | ve | вэ | ||
| D | d | de | дэ | N | n | en | эн | W | w | wu | ву | ||
| E | e | e | э | Ń | ń | eń | энь | (X | x) | iks | экс | ||
| Ę | ę | ę | эн (ѧ) | O | o | o | о | Y | y | igrek | игрэ́к | ||
| F | f | ef | эф | Ó | ó | o kreskowane | о крэскова́нэ | Z | z | zet | зэт | ||
| G | g | gie | ге | P | p | pe | пэ | Ź | ź | ziet | жет | ||
| H | h | ha | ха | (Q | q) | ku | ку | Ż | ż | żet | жэт | ||
| I | i | i | и | R | r | er | эр | ||||||
Поляк телендә 8 сузык аваз, 22 тартык аваз һәм 2 ярымсузык аваз (j һәм ł) бар.
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Language
- ↑ Polish 2012 елның 5 май көнендә архивланган. (ингл.)
- ↑ Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej, archived from the original on 2011-08-09, retrieved 2012-04-14
- ↑ Polski system edukacji 2011 елның 9 август көнендә архивланган. (пол.)
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Ләһчә (полякча) - татарча сүзлек 2014 елның 11 октябрь көнендә архивланган.
- Полякча-инглизчә сүзлек (ингл.)
- Полякча-урысча һәм урысча-полякча сүзлек 2012 елның 13 апрель көнендә архивланган. (пол.)
- Полякча-урысча 2011 елның 19 май көнендә архивланган. сөйләүлек (пол.)
- Поляк теленә багышланган портал (пол.)
- Поляк теле грамматикасы 2010 елның 28 декабрь көнендә архивланган. (пол.) (ингл.)