Квант буталчылыгы
Квант буталчылыгы | |
Кайда өйрәнелә | квант механикасы |
---|---|
Канун яки назарияне тасвирлаучы фурмула | |
Нинди вики-проектка керә | Проект:Математика[d] |
Квант буталчылыгы Викиҗыентыкта |
Квант буталчылыгы (tat.lat. Kvant butalçılığı(үле сылтама)) - квант механикасының күренеше, ике һәм күбрәк квант халәтенең үзара бәйлелеген күрсәтә.
Локальлек принцибы мантыйгый каршылыкны тудыра: әгәр объектлар теләгән тәэсир итешүләр чикләреннән ераклашсалар да, алар барыбер үзара бәйле кала бирә. Мәсәлән, ике фотон буталган халәттә булган очракта, беренче фотонның спинын үлчәп, аның спиральлеге уңай булса, димәк икенче фотонның спиральлеге һаман тискәре була һәм киресенчә. (Спиральлек - хәрәкәт юнәлешенә спинның проекциясе)
Квант буталчылыгы Эйнштейн һәм Бор арасында 1927 елда зур фәнни бәхәсне тудыра. Эйнштейн детерменизм ягын яклый, ә Бор статистик мәсләкне (детерменизмсыз) яклый.
Аларның мәшһүр сөйләшүләре буенча:
- Эйнштейн: Бог не играет в кости.
- Бор: не указывай Богу, что ему делать.
- Эйнштейн: Вы действительно считаете, что Луна существует, только когда вы на неё смотрите?
Шушы бәхәснең җиңүчеләре булмаган.
Хәзерге вакытта квант буталчылыгы актив тикшерелә, чөнки аның кулланышы Квант телепортациясе, квант криптографиясе һәм Квант санагы мөмкинлеген бирә.
Моны да карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Шрөдингер тигезләмәсе
- Гамильтониан (классик механика)
- Билгесезлек принцибы
- Паули мәсләге
- Бозе — Эйнштейн бүленеше
- Ферми — Дирак бүленеше
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Блохинцев Д. И. Основы квантовой механики. 5-е изд. Наука, 1976. — 664 с.
- Боум А. Квантовая механика: основы и приложения. М.: Мир, 1990. — 720 c.
- Дирак П. Принципы квантовой механики. 2-е изд. М.: Наука, 1979. — 480 с.
- Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Квантовая механика (нерелятивистская теория). — Физматлит, 2008. — 800 с. — («Теоретическая физика», том III). — 3000 экз. — ISBN 978-5-9221-0530-9
- Баргатин И. В., Гришанин Б. А., Задков В. Н. Запутанные квантовые состояния атомных систем // Успехи физических наук : журнал. — М., 2001. — Т. 171. — № 6. — DOI:10.3367/UFNr.0171.200106c.0625
- Валиев К. А., Кокин А. А. Квантовые компьютеры: надежды и реальность. — М.: R&C, 2001. — ISBN 5-93972-024-2
- Килин С. Я. Квантовая информация // Успехи физических наук : журнал. — М., 1999. — Т. 169. — № 5. — DOI:10.3367/UFNr.0169.199905b.0507
- Квантовая криптография. Идеи и практика / Под ред. С. Я. Килина, Д. Б. Хорошко, А. П. Низовцева. — Минск: Белорусская наука, 2007. — ISBN 978-985-08-0899-8
- Нильсен М., Чанг И. Квантовые вычисления и квантовая информация = Quantum Computation and Quantum Information. — М.: Мир, 2006. — ISBN 5-03-003524-9