Кинҗә Арыcланов: юрамалар арасында аерма

Кинҗә Арысланов
Кинҗә Арысланов
Туган телдә исем	Кинҗә Арыслан улы Арысланов
Туган	1723; РИ, Уфа провинциясе, Нугай даругасы, Танып
Үлгән	1774, сентябрь; билгесез
Ватандашлыгы	Русия империясе
Һөнәре	старшина, яугир
Ата-ана	Арыслан Акколов (әти);
Катнашкан сугышлар/алышлар	Пугачёв күтәрелеше[d]

Тарихны интерактив карап чыгу

← Алдагы төзәтмә Киләсе төзәтмә →

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

КүрсәтмәлеВики-текст

Кертелгән

9 май 2018, 17:07 юрамасы

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Арсланов битенә күчегез.

Кинҗә Арыcланов (баш. Кинйә Арыҫланов) (1723, Уфа провинциясенең Нугай даругасы, Бошман-Кыпчак улусы, Танып авылы (хәзерге БР Мәләвез районы) яки Куергазы районы, Кинҗә-Абыз — 1774 елның сентябре, билгесез) — башкорт старшинасы, абыз, 1773-1775 еллардагы крәстияннәр сугышы полководецы, башкортларга һ. б. милләт яугирләренә татарча^[1] манифестлар, указлар, чакыру кәгазьләре язучы, Пугачевның идеологы^{[чыганагы?]}.

Тәрҗемәи хәле

Рус, гарәп, фарсы, немец телләрен белгән. 1760 елларда — Бошман-Кыпчак ыруының старшинасы. Беренчеләрдән булып, Пугачев явына кушылучы старшина. Емельян Пугачёв аңа «баш полковник», «башкортлар атаманы», «бригада генералы»^{[чыганагы?]} титуллары бирә. Ул рус булмаган яугирләрдән төзелгән барлык хәрби оешмалар белән командалык итә. Башка милләт вәкилләре белән аралашканда Емельян Пугачевның советнигы (киңәшчесе) була.

Күтәрелештә башкортлар, татарлар, калмыклар һәм башка халыкларның күпләп катнашуы — Кинҗә Арыслановның актив эшчәнлеге нәтиҗәсе. Татар телендә указлар, манифестлар һәм башка мөрәҗәгатьнамәләр яза. Пугачев белән бергә Уфа провинциясендә барган халык күтәрелешләренә җитәкчелек итә. 1774 елның сентябрендә хәбәрсез югала.

Хәтер

Мәләвез шәһәрендә аның исемен 9 нчы башкорт гимназиясе йөртә.
Башкортстанның Куергазы районында Кинҗә Арсланов исемендәге авыл һәм мәгарә бар.
Кинҗә Арысланов музее эшли.
Күмертау һәм Сибай калаларында урамнар аның исеме белән аталган.
Куергазы районының Кинҗә-Абыз һәм Ермолаево авылларында — һәйкәл, Сибай шәһәрендә барельеф куелган.
Башкорт язучысы Гали Ибраһимов өч томлык тарихи «Кинҗә» романын язган.
«Кинҗә» нәфис фильмы төшерелгән («Гербы» киностудиясе, реж. Әмир Абдразаков).

Сылтамалар

Усманов А. Н. Кинзя Арсланов — выдающийся сподвижник Пугачева // «Исторические записки», 1962. Т. 71. С. 113-133.
Кинзя Арсланов(рус.)

Искәрмәләр

↑ Кинзя Арсланов. Хронос

[1] Кинзя Арсланов. Хронос

[1]

@@ Юл номеры - 26: / Юл номеры - 26: @@
 '''Кинҗә Арыcланов''' ({{lang-ba|Кинйә Арыҫланов}}) (''[[1723 ел|1723]], [[Уфа провинциясе]]нең [[Нугай даругасы]], Бошман-Кыпчак улусы, Танып авылы (хәзерге [[БР]] [[Мәләвез районы]]) яки [[Куергазы районы]], [[Кинҗә-Абыз]] — [[1774 ел]]ның [[сентябрь|сентябре]], билгесез'') — башкорт старшинасы, [[абыз]], [[1773-1775 еллардагы крәстияннәр сугышы]] полководецы, [[башкортлар]]га һ. б. милләт яугирләренә [[татар теле|татарча]]<ref>[http://www.hrono.ru/biograf/bio_k/kinzya.php Кинзя Арсланов.] Хронос</ref> манифестлар, указлар, чакыру кәгазьләре язучы, [[Емельян Пугачёв|Пугачевның]] идеологы{{чыганагы}}.
+== Тәрҗемәи хәле ==
 [[Рус теле|Рус]], [[гарәп теле|гарәп]], [[фарсы теле|фарсы]], [[алман теле|немец]] телләрен белгән. [[1760 ел]]ларда — Бошман-Кыпчак ыруының старшинасы. Беренчеләрдән булып, [[Емельян Пугачёв|Пугачев явына]] кушылучы старшина. [[Емельян Пугачёв]] аңа «баш полковник», «башкортлар атаманы», «бригада генералы»{{чыганагы}} титуллары бирә. Ул рус булмаган яугирләрдән төзелгән барлык хәрби оешмалар белән командалык итә. Башка милләт вәкилләре белән аралашканда Емельян Пугачевның советнигы (киңәшчесе) була.