Эчтәлеккә күчү

Җәйничелек

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Җәйничелек latin yazuında])
(Джайнизм битеннән юнәлтелде)
Җәйничелек
Байрак[d]
Нигезләнү датасы Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 178: attempt to concatenate local 'letter' (a nil value).
Сурәт
... хөрмәтенә аталган Arihant[d]
Нигезләүче Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 178: attempt to concatenate local 'letter' (a nil value).
Әүвәлгесе Һинд дине һәм Ведачылык[d]
Йогынтысын кичергән Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 178: attempt to concatenate local 'letter' (a nil value).
Эмблема/тамгасы сурәте
Схематик иллюстрациясе
Беренче язма телгә алу БЭК III гасыр[1]
 Җәйничелек Викиҗыентыкта
1974 елда килешү буенча кабул ителгән җәйничелек символы[2]

Җәйничелек яки Джайнизм[3] (санскр. जैनजैन, jaina IAST санскр. जिनजिन, jina IAST, "җиңүче") — Б.Э.К IX—VI гасырларда Һиндстанда барлыкка килгән дин[4][5]; үз тәгълимәте буенча җәйничелек һәр вакыт булган[6][7][8]. Нигез төзеүче, кайсы бер фаразлар буенча борынгы гореф-гадәтне саклаучы[9][10]) булып кшатрий Вардхамана яки Джина  Махавира исәпләнә.

Җәйничелектә дөньядагы тереклек ияләренә зыян итмәскә дип нәсыйхәт әйтелә. Җәйничелек фәлсәфәсе һәм гамәле иң беренче чиратта зур ләззәтлек кичерүгә китерүче үз-үзеңне камилләштерүгә нигезләнә. Нирванага ирешүче, гәүдәне калдырып китүче җан джинна дип атала. Борынгы кулъязмаларда җәйничелек джайн дхарме һәм шраман дхарме белән беррәттән кулланыла. Хәзерге вакытта җәйничелек, Һиндстанда 5-6 миллион кешене берләштергән, иң зур һәм көчле дини җәмгыять булып санала[11][12]. Җәмгыять Төньяк Америка, Көнчыгыш Европа, Ерак Көнчыгыш, Австралия дәүләтләреннән һәм башка тарафлардан килгән иммигрантлар хисабына тулылана[13]. Җәйниче китапханалары Һиндстанда иң борынгы китапханалар[14]. Җәйничелек һәркайсы мәхлүк индивидуаль һәм мәңгелек җан булып тора дип исәпли. Җан сансарадан аерылгач мокшага әверелә. Тик аның өчен дәрвиш булырга кирәк, шуның өчен аскетизмга зур игътибар бирелә[15].

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ Колонны Ашоки
  2. ↑ Jain Symbol. Jainworld. әлеге чыганактан 2012-10-14 архивланды. 29 March 2012 тикшерелгән.
  3. ↑ Гусева Н.Р. Джайнизм. М., 1968.
  4. ↑ Helmuth von Glasenapp,Shridhar B. Shrotri. 1999.
  5. ↑ Dundas, Paul. 2002.
  6. ↑ Helmuth von Glasenapp,Shridhar B. Shrotri. 1999.
  7. ↑ Dundas, Paul. 2002.
  8. ↑ Varni, Jinendra; Ed. Prof.
  9. ↑ Joel Diederik Beversluis (2000) In: Sourcebook of the World’s Religions: An Interfaith Guide to Religion and Spirituality, New World Library : Novato, CA ISBN 1-57731-121-3 Originating on the Indian sub-continent, Jainism is one of the oldest religion of its homeland and indeed the world, having pre-historic origins before 3000 BCE and the propagation of Indo-Aryan culture…. p. 81
  10. ↑ Jainism by Mrs.
  11. ↑ Wolfram Alpha: Jainism : country, population, types, central figure, .... Wolfram Alpha. 23 June 2012 тикшерелгән.
  12. ↑ Indian Census. Censusindia.gov.in. 2010-09-01 тикшерелгән.
  13. ↑ Estimates for the population of Jains differ from just over four million to twelve million due to difficulties of Jain identity, with Jains in some areas counted as a Hindu sect.
  14. ↑ The Jain Knowledge Warehouses: Traditional Libraries in India, John E. Cort, Journal of the American Oriental Society, Vol. 115, No. 1 (January — March, 1995), pp. 77-87
  15. ↑ Яблоков И. Н. История религии. В 2 томах. Том 1. 3-е издание.

Чыганаклар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Костюченко В.С. Диалектические идеи в философии джайнизма. // Философские науки. — 1975. — № 6. — С. 90-98.
  • Бонгард-Левин. Г.М. Древнеиндийская цивилизация. Философия, наука, религия. М., Главная редакция восточной литературы издательства «Наука», 1980.
  • Терентьев А.А. Джайнские представления о сущности человека. — Новосибирск, 1983.

Сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Җәйничелек&oldid=3529903