Удмурт Автономияле Совет Социалистик Республикасы

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Удмурт Автономияле Совет Социалистик Республикасы latin yazuında])
(Удмурт АССР битеннән юнәлтелде)
Удмурт Автономияле Сәвит Социалистик җɵмһүрᴎятсы
рус. Удмуртская Автономная Сәвитская Социалистическая җɵмһүрᴎят
удм. Удмурт Автономной Сәвит Социалист җɵмһүрᴎят


28 дᴎкәбеp 1934 ел — 4 ʜаябеp 1990 ел



Байрак Герб
Шигарь
«Вань кунъёсысь пролетарийёс, огазеяське!»
Башкала Ижау
Тел(ләр) Удмурт, Рус
Интернет домены .su
Мәйдан 42 100 км²
Халык 1 605 663 кеше (1989)
Идарә итү төре Сәвит җɵмһүрᴎятсы

Удмурт Автономияле Сәвит Социалистик җɵмһүрᴎятсы (рус. Удмуртская Автономная Сәвитская Социалистическая җɵмһүрᴎят, удм. Удмурт Автономной Сәвит Социалист җɵмһүрᴎят) — 1930-1990 елларда хәзерге Удмуртия территориясендә урнашкан җɵмһүрᴎят.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Удмурт АССР 1934 елның 28 декабрендә БҮБК карары нигезендә барлыкка килә. 19351936 еллардаКиров крае cастaфында.

1937 елда Сарапул, Каракүл, һәм Кыяс районнары Киров өлкәсе cастaфыннан Удмурт АССР cастaфына тапшырыла.

1930-елларда, индустриализация чикләрендә, җɵмһүрᴎятда сәнәгать кәcəбәләрнең төзү башлана. Нәтиҗәсендә, шәһәрләрдә яшәүче кешеләрнең өлеше 26%тан (1939 ел) 57%ка (1979 ел) күтәрелгән.

1990 елның 4 ноябрендә Удмурт АССРның Югары Сәвиты җɵмһүрᴎятның суверенитетны игълан итте. 1994 елдагы Конституция буенча, Удмуртия — Россия Федерациясе cастaфында дәүләт.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Миили cастaф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милли cастaф:

Милләт 1939[1], % 1959[2], % 1970[3], % 1979[4], % 1989[5], %
Руслар 55,7 56,8 57,1 58,3 58,9
aрлар 39,4 35,9 34,2 32,1 30,9
Татарлар 3,3 5,3 6,1 6,6 6,9

Халык саны[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1939 1959 1970[6] 1979[7] 1989[8]
1 219 350 1 336 927 1 417 675 1 492 172 1 605 663

Административ бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Районның
исеме[9]
Административ
үзәге
Халык саны (1989)
1 Алнаши районы Алнаши 27 519
2 Балезино районы Балезино 50 462
3 Вавож районы Вавож 24 270
4 Воткинск районы Воткинск 24 831
5 Глазов районы Глазов 28 216
6 Грахово районы Грахово 16 401
7 Дебөсы районы Дебөсы 17 865
8 Завьялово районы Завьялово (Удмуртия) 48 474
9 Игра районы Игра 50 310
10 Камбарка районы Камбарка 23 144
11 Каракүл районы Каракүл 15 911
12 Кез районы Кез 38 083
13 Кизнәр районы Кизнәр 35 380
14 Кыяс районы Кыяс 14 508
15 Красногорское районы Красногорское (Удмуртия) 17 372
16 Кече Пурга районы Кече Пурга 35 080
17 Мәжгә районы Мәжгә 36 215
18 Сарапул районы Сарапул (1991 елданСигаево) 25 990[10]
19 Селты районы Селты 19 918
20 Сөмсә районы Сөмсә 24 213
21 Ува районы Ува 42 571
22 Шаркан районы Шаркан 28 163
23 Юкаменское районы Юкаменское 16 874
24 Якшур-Бодья районы Якшур-Бодья 25 467
25 Яр районы Яр (Удмуртия) 25 241

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Калып:Pəcəй Cәвᴎт Федератив Caᴛсиялисᴫар Җɵᴍhүриᴙте