Кизнәр районы

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Кизнәр районы latin yazuında])
Кизнәр районы
удм. Кизнер ёрос
БайракИлтамга
Нигезләнү датасы 24 гыйнвар 1939
Сурәт
Дәүләт  Россия
Башкала Кизнәр
Административ-территориаль берәмлек Удмуртия
Сәгать поясы SAMT[d] һәм UTC+04:00
Халык саны 18 393 (1 гыйнвар 2018)[1]
Мәйдан 2131,11 км²[2]
Харита сурәте
Подробная карта
Рәсми веб-сайт mykizner.ru
Җирле телефон коды 34154
Карта
 Кизнәр районы Викиҗыентыкта

Кизнер районы (рус. Кизнерский район удм. Кизнер ёрос) – Удмуртиянең көньяк-көнбатышта муниципаль район.

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чиктәшлек[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Як Район
Төньяк Вавож районы
Көньяк-көнбатыш Киров өлкәсенең Көлмез районы
Көнбатыш Киров өлкәсенең Малмыж районы
Киров өлкәсенең Нократ Аланы районы
Төньяк-көнбатыш ның Мамадыш районы
ның Алабуга районы
Төньяк-көнчыгыш Грахово районы
Көнчыгыш Мәжгә районы

Район Мәжгә калкулыгында урнаша. Районның көньяк-көнбатыш чиге Нократ елга буенча уза, аның кушылдыклар район территориясендә агалар – Казанка, Пыжманка, Люга, Үмәк.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Район 1939 елның 24 гыйварда барлыкка килде. Район үзәге башта Кизнер авылында урнашкан, 1942 елдан – Кизнер посёлокка күчә. 1959 елда Бемың районы юкка чыга, һәм аның өлешләр Кизнер районына кергән. 1963 елда Кизнер һәм Грахово районнары Кизнер авыл районына берләшәләр, ләкин 1965 елда бу район юкка чыга, һәм район хәзерге чикләренә кергән.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1970[3] 1979[4] 1989[5] 2002[6] 2010
35 380 28 379 25 991 23 502 20 263

Милли состав: удмуртлар – 46 %, руслар – 44,8 %, татарлар – 6,8 %[7]

Административ бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Авыл җирлеге Административ үзәге Торак пунктларның
саны
Халык саны[8],
кеше
(2007 год)
Мәйдан[9],
га
Балдейка авыл җирлеге Балдейка 5 760 17 437
Безменшур авыл җирлеге Безменшур 5 711 11 687
Бемыж авыл җирлеге Бемыж 1 827 8 698
Югары Бемыж авыл җирлеге Югары Бемыж 6 1017 19 216
Кизнер авыл җирлеге Кизнер (бистә) 6 10 380 14 690
Короленко авыл җирлеге Короленко 6 707 18 191
Крымская Слудка авыл җирлеге Крымская Слудка 4 724 16 428
Липовское авыл җирлеге Кизнер (авыл) 5 2 333 12 771
Муркозь-Омга авыл җирлеге Муркозь-Омга 5 473 24 704
Саркыз авыл җирлеге Саркыз 8 624 15 128
Иске Бодья авыл җирлеге Иске Бодья 6 1 123 25 478
Иске Кармыж авыл җирлеге Иске Кармыж 6 888 7 653
Иске Копки авыл җирлеге Иске Копки 8 1 055 25 440
Ягульское авыл җирлеге Ягул 3 931 436

Социаль инфраструктура[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

20 мәктәп (14 урта мәктәп), 22 балалар бакчасы, 1 балалар иҗат үзәге, балалар йорты; 5 хастаханә, 25 фельдшер-акушерлык пунтлары. Шулай ук 39 мәдәният йорты, 26 китапханә һәм бер өлкәне өйрәнү музее эшли.

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Икътисадның төп тармагы – авыл хуҗалыгы.

Транспорт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Кизнер һәм район аша Горький тимер юлы, ике газүткәргеч («Пермь—Уренгой», «Западная Сибирь—Центр») уза.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]