Чуел

Чуел
	Чуел
	чуаш. Ҫӗрпӳ
	Байрак[d]
Нигезләнү датасы	1183
Рәсми исем	Ҫӗрпӳ
Рәсми тел	чуаш теле һәм рус теле
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Чуел районы, Цивильское городское поселение[d] һәм Чуел өязе
Административ-территориаль берәмлек	Цивильское городское поселение[d] һәм Чуел өязе
Сәгать поясы	UTC+03:00
Халык саны	14 718 (1 гыйнвар 2018)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	70 метр
Мәйдан	7 км²
Почта индексы	429900 һәм 429901
Рәсми веб-сайт	gov.cap.ru/main.asp?govid=477
Җирле телефон коды	83545
	Чуел Викиҗыентыкта

Чуел (рус. Цивильск искечә — Цывильск, чуаш. Çĕрпӳ) — Чуашиядә шәһәр, Чуел районының административ үзәге.

Халык саны — 13 478 кеше (2010).^[4]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чуел шәһәре Зур һәм Кече Чуел елгалар кушылган урынында, Чабаксардан 36 километрга көньяк-көнчыгышка таба урнаша. Шәһәрдә M7 (Түбән Новгород — Казан) һәм A151 (Чуел — Сембер — Сызран) автомобиль юллары кисешәләр. Чуелдан 6 километр ераклыкта Канаш — Чабаксар тимер юл тармагы үтә.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чуел 1583 елда Мәскәү дәүләтенең терәк пункты буларак элекке Сюрбеево (Ҫӗрпӳ) чуаш авылы урынында нигезләнгән. Исеменә караганда, монда сотня кенәзе яшәгән (чуаш. ҫӗрпӳ — йөз кешедән торган гаскәрнең командиры, йөзбашы).

1781—1927 елларда — Чуел өязенең үзәге, 1927 елдан Чуел районы үзәге булып тора.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1840^[5]	1897^[6]	1959^[7]	1970^[8]	1979^[9]	1989^[10]	2002^[11]	2010^[4]
1 294	2 336	5 907	7 388	8 029	10 053	12 967	13 478

Милли состав (2002): чуашлар — 76,8%, руслар — 21,5%.^[12]

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә авторемонт заводы, эксперименталь-тәҗрибә «Чуелхмельмаш» заводы, азык-төлек предприятиелар, сүс җитештерү заводы, колмак заводы, кирпеч заводы.

Мәгариф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

2 урта мәктәп, 2 коррекцион мәктәп, балалар һәм яшүсмерләр иҗат үзәге, балалар һәм яшүсмерләр спорт мәктәбе (БЯСМ).

Фотогалерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Герб (1781)

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

[_e17d67295f0f1b80-1] ttps://ru.wikisource.org/wiki/ЭСБЕ/Цивильск

[_1da9b789845cd58f-2] 2,0 ^2,1 ОКТМО
https://wikidata.org/wiki/Track:P764https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203

[_bcb8f10107270967-3] 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Федераль дәүләт статистикасы хезмәте.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680

[gks.ru-4] 4,0 ^4,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-03-04

[5] Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840

[6] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=479

[7] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php

[8] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php

[9] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php

[10] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php

[11] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php

[12] 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2019-07-12, retrieved 2013-05-13

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]