Тымытык

Тымытык
	Тымытык
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Тумутукское сельское поселение[d]
Административ-территориаль берәмлек	Тумутукское сельское поселение[d]
Халык саны	321 (1795),; 270 (1816),; 196 (1834),; 409 (1850),; 521 (1859)
Почта индексы	423316

Тымытык — Татарстан Республикасының Азнакай районындагы авыл.

Вакыт зонасы — MSK (Мәскәү вакыты) яки UTC+4. Почта индексы — 423316.

Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тымытык — Юрми волосте башкортларының авылы. Типтәрләрне «асаба башкортлар бер нинди килешүсез 150 йылга (кире) керткән», ягъни 1684-1690 елларда^[3].

1783 елда 5-нче типтәр командасында 97, 1795 елда 92 типтәр була.

Россия империясе законнарына яраклы, 1-4 ревизия сказкаларында башкортлар исәпкә алынмый, арытабан үз теләкләренә яраклы гына исәпкә алына (5нче ревизиядә өлешчә исәпкә алына). 1795 елдан башлап гомум исәпкә кертеләләр^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]^[9]^[10].

1795 елда 88 башкорт ревизия сказкасы исәбенә алына, шулай ук 95 типтәр, 99 ясаклы татар, 39 хезмәтле татар теркәлә. 1816 елда 17 йортта 92 башкорт ир-аты исәпләнә, 64 типтәр, 97 дәүләт крестьяны, 17 кердәш башкорт була. 1834 елда 99 башкорт ир-аты; 87 типтәр, 1850 елда 127 башкорт, 120 типтәр, 131 дәүләт крестьяны, 31 кердәш башкорт теркәлә; 1859 елда башкорттар — 164, типтәрләр — 140, дәүләт крестьяннары — 164, кердәш башкортлар — 53^[3].

Административ-территориаль корылыш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1920 елда авыл яңа оештырылган Татарстан АССРның Бөгелмә кантоны составына керә. 1930 елдан — Тымытык районы, 1935 елдан — Азнакай районы, 1935 елдан — Тымытык районы, 1958 елдан — Азнакай районы, 1963 елдан — Әлмәт районы, 1965 елдан — янә Азнакай районы составында була^[11]. 1930—1931 һәм 1935—1958 елларда — Тымытык районы үзәге.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Тәүлек буена һаваның уртача температурасы
-11.2 °C	-11 °C	-5.8 °C	4.6 °C	13.8 °C	19.1 °C	20.9 °C	18.3 °C	12.5 °C	4.5 °C	-4.8 °C	-10.4 °C	4.2 °C

Климат уртача континенталь. Кёппен-Гейгер климатлар классификациясе буенча климатның коды: Dfb^[12]. Уртача еллык һава температурасы 4.2 °C.^[13]

Шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Рәшит Зәкиев (1937), язучы һәм журналист.
Фәрит Зәкиев (1952), нефтьче.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Татарская энциклопедия, Институт Татарской энциклопедии (ИТЭ) Академии наук РТ.
Ә. З. Әсфәндиярев. Аулы мензелинских башкир / место= Уфа. — Китап, 2009. — С. 569-570. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.

[_c5235903a868218a-1] 1,0 ^1,1 ОКТМО
https://wikidata.org/wiki/Track:P764https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203

[_794a657b0b4b75f8-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Әсфәндиярев Ә. Аулы мензелинских башкир — Башкортстан китап нәшрияты.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q4222443https://wikidata.org/wiki/Track:Q15064162

[АМБ-3] 3,0 ^3,1 Ә. З. Әсфәндиярев. Аулы мензелинских башкир / место= Уфа. — Китап, 2009. — С. 569-570. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.

[4] Полное собрание законов Российской империи Том 5. №3287

[5] Полное собрание законов Российской империи Том 10 №7798

[6] Полное собрание законов Российской империи Том 10 №7977

[7] Полное собрание законов Российской империи Том 11 №8835

[8] Полное собрание законов Российской империи Том 11 №8836

[9] Полное собрание законов Российской империи Том 21 №15278

[10] Полное собрание законов Российской империи Том 23

[11] Тумутук

[12] World Map of the Köppen-Geiger climate classification, Institute for Veterinary Public Health, University of Veterinary Medicine Vienna

[13] NASA Surface meteorology and Solar Energy Data Set, RETScreen International

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]