Эчтәлеккә күчү

Шаһгали Чанборисов

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Шаһгали Чанборисов latin yazuında])
Шаһгали Чанборисов
Туган телдә исем Шаһгали Зиннәт улы Чанбарисов
Туган 1 сентябрь 1910(1910-09-01)
Шланлыкүл, Бәләбәй өязе, Уфа губернасы, Россия империясе
Үлгән 31 декабрь 1975(1975-12-31) (65 яшь)
Казан, РСФСР, СССР
Сәяси фирка Советлар Берлеге коммунистик фиркасе
Катнашкан сугышлар/алышлар Алман-совет сугышы
Википедиядә Чанборисов фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар.

Шаһгали Чанборисов ( 1 сентябрь,1910 ел, Шланлыкүл, Богадин волосте , Бәләбәй өязе, Уфа губернасы, Россия Империясе - 1975, Казан, Татар АССР, РСФСР, СССР ) - Совет дәүләт эшлеклесе, полковник, Татар АССР эчке эшләр министры (1948- 1950).

Биография

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шаһгали Зиннәт улы Чанборисов 1910 елның 1 сентябрендә хәзерге Башкортстан территориясендәге Шланлыкүл авылында туган [1]. Милләте буенча - татар .

1930 елда КПСС ка керә [1] . 1932 елда аны Уфа шәһәр хәрби комиссариаты хезмәткә чакыра, соңрак ул ОГПУ - НКВД органнарында хезмәт итә.

1936 елда дәүләт куркынычсызлыгының кече лейтенанты дәрәҗәсенә ия була . Ул НКВДның Архангель район бүлеге мөдире булып эшли.

1937 елда Башкорт АССР НКВД Дәүләт куркынычсызлык идарәсе 4 бүлегенең 3 бүлек начальнигы ярдәмчесе итеп билгеләнә .

1938 елда БАССР НКВД 4 нче УГБ бүлегенең 2 нче бүлеге начальнигы вазыйфасына күчерелә, аннары дәүләт куркынычсызлыгы лейтенанты дәрәҗәсенә күтәрелә .

1941 елдан Татар Автономияле Совет Социалистик Республикасының Эчке эшләр буенча Комиссары урынбасары булып эшли[1], дәүләт куркынычсызлыгы подполковнигы дәрәҗәсенә ия була .

Шаһгали Зиннәт улы Чанборисов репрессияләрдә актив катнаша.

Бөек Ватан сугышы башлангач, Чанборисов армиягә китә.[2]

1945 елга кадәр 48 нче Армиядә СССРның НКВД оператив төркеме башлыгы булып эшли, кулга алынган немец әсирләреннән сорау ала [3].

1946-1947 елларда Эчке эшләр министрлыгының җитәкче кадрларын яңадан әзерләү курслары тыңлаучысы була, аннары кабат министр урынбасары итеп билгеләнә[1] .

1948 елның 16 февралендә П. Н. Горбулин урынына ТАССР эчке эшләр министры итеп билгеләнә [4] [5]. Ул шулай ук ТАССР II чакырылышының Югары Советы депутаты була .

1950 елда Чанборисов Луглаг идарәсенең коммуналь-эксплуатация бүлеге начальнигы була, ә 1951 елдан эзлекле рәвештә махсус бүлек начальнигы, контрагент эшләре бүлеге начальнигы, Карагандадагы ком лагере идарәсенең 2 нче бүлеге начальнигы вазыйфасын башкара. [1]

1954 елда СССР Эчке эшләр министры С. Н.Круглов төзәтү-хезмәт лагерьлары һәм колонияләре җитәкчеләре киңәшмәсендә «кадрлар сайлау һәм урнаштыру практикасында җитди җитешсезлекләр һәм хаталар булган», дип хәбәр итә. Әйтик, лагерьлар системасына "яраксыз эшчеләрнең күп өлеше" җибәрелгән. Шул ук елның 18 сентябрендә Чанборисов отставкага җибәрелә.

1954-1955 елларда "Стройматериалы" Караганда тресты идарәсе урынбасары, 1955-1957 елларда - Караганда өлкәсе сәнәгать бүлеге начальнигы, 1957-1964 елларда - Казандагы "Татнефтепроводстрой" тресты идарәсе урынбасары була. Татарстанда нефть сәнәгатен үстерүдә, аерым алганда, Баулы һәм Ромашкино өлкәләрендә нефть үткәргечләре төзелешендә катнаша. 1964 елда лаеклы ялга чыга. Казанда Жуковский урамында яши. 1975 елда вафат була.

Бүләкләре

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Денисов и др., 2004
  2. ↑ Приказ войскам 3-го Белорусского фронта № 0420 от 23 апреля 1945 года.
  3. ↑ Малышева, Цунаева, 2020
  4. ↑ Петров, 2010
  5. ↑ Шайдуллин и др., 2017

Әдәбият

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Шаһгали_Чанборисов&oldid=3503806