Шуширмә
| Шуширмә | |
 | |
| Рәсми исем | Шүширмә |
|---|---|
| Рәсми тел | татар теле һәм рус теле |
| Дәүләт |
 Россия |
| Административ-территориаль берәмлек | Борындык авылы җирлеге, Кайбыч районы, Зөя кантоны һәм Әҗәле вулысы |
| Халык саны | 254 (2010) |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 124 метр |
| Сәгать поясы | UTC+03:00 |
| Почта индексы | 422322 |
| Беренче язма телгә алу | 1646 |
| Җирле телефон коды | 84370 |
 | |
 Шуширмә Викиҗыентыкта | |
Шуширмә (рус. Шушерма) — Татарстан Республикасының Кайбыч муниципаль районындагы авыл. Район үзәге Олы Кайбыч авылыннан төньяк-көнчыгышка таба 13 км ераклыкта урнашкан. Борындык авыл җирлегенә керә.
Этимология[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Тарихчы Гарәфетдинов Р.А. фикеренчә, «Шуширмә» ойконимы чуаш теленнән кергән «шыв» һәм «çырма» сүзләреннән килеп чыккан. Моны «сулы чокыр» дип тәрҗемә итәргә мөмкин.
Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ихтимал, авыл Идел буе Болгары яшәгән чорда ук нигезләнгәндер. Татар энциклопедик сүзлегендә әлеге торак пунктның Казан ханлыгы чорыннан бирле билгеле булуы күрсәтелә. Бу авыл Иске Шуширмә(Старая Шушерьма) буларак 1645—1652 еллардагы рус язма чыгынагында теркәлгән.[1]. XVIII—XIX гасырларда рус рәсми документларында «Шушерма, Шебазово» дигән ике исем белән аталган.
Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Тәүлек буена һаваның уртача температурасы | ||||||||||||
| Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -10.5 °C | -10.6 °C | -5.5 °C | 4.9 °C | 13.5 °C | 18.4 °C | 20.4 °C | 17.9 °C | 12.2 °C | 4.5 °C | -4.4 °C | -9.7 °C | 4.3 °C |
Климат уртача континенталь. Кёппен-Гейгер климатлар классификациясе буенча климатның коды: Dfb[2]. Уртача еллык һава температурасы 4.3 °C.[3]
Халык саны[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Еллар | 1782 | 1859 | 1897 | 1908 | 1920 | 1926 | 1938 | 1949 | 1958 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010 |
| Халык саны | 156[4] | 601 | 1141 | 1540 | 1236 | 867 | 671 | 435 | 440 | 490 | 423 | 318 | 274 | 254 |
Милли составы: татарлар — 100 %.
Күренекле кешеләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шуширмәдә туган билгеле шәхесләр:
- Тимерша Саллави — татар язучысы, журналист һәм җәмәгать эшлеклесе;
- Тимерша Нәҗметдинов — Дан орденының тулы кавалеры;
- Фуат Таһиров — ТАССРда Дәүләт интернациональ курчак театрын оештыручыларның берсе.
Социаль өлкә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Авылда башлангыч мәктәп бар.
Дин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ «Список перечневой Свияжска[го] уезду свияжских мурз и сл[ужи]лых татар и недорослеи поме[стным] землям с книг писма и меры д[ум]ного дворянина Ивана Михаиловичка Аничкова с товарыщи 155-го и 156-го и 157-го и 158-го и 159-го [и 160-го] году»
- ↑ World Map of the Köppen-Geiger climate classification, Institute for Veterinary Public Health, University of Veterinary Medicine Vienna
- ↑ NASA Surface meteorology and Solar Energy Data Set, RETScreen International
- ↑ Ирләр исәбе генә.
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Татарская энциклопедия, Институт Татарской энциклопедии (ИТЭ) Академии наук РТ.
Кайбыч районы авыл җирлекләре торак пунктлары |
||
|---|---|---|
| авыл җирлеге | торак пунктлары | .svg) .png)  .gif) |
| Багай | Арыслан • Багай • Кодыбирде • Салтыйган | |
| Борындык | Борындык • Шуширмә | |
| Зур Подберезье | Каргалы • Кече Подберезье • Олы Подберезье • Пләтәни • Сосновка | |
| Иске Тәрбит | Иске Тәрбит • Камыллы • Соравыл | |
| Кече Мәме | Имәнле Бортас • Кече Мәме • Малала • Яңа Патрикеево | |
| Колангы | Бәли • Колаңгы • Түбән Колаңгы | |
| Кошман | Кошман • Урсак урманчылыгы | |
| Мәлки | Байморза • Иске Буа • Мәлки • Яңа Буа | |
| Мөрәле | Зур Колаңгы • Мөрәле | |
| Надеждино | Кичке • Морат • Надеждино • Репьёвка • Чиста Чишмә | |
| Олы Кайбыч | Афанасьевка • Иске Чәчкаб • Олы Кайбыч • Симәки | |
| Олы Урсак | Бушанчы • Кече Урсак • Олы Урсак • Чүкри-Алан | |
| Ульянково | Воскресенски • Корноухово • Өлҗән • Победа | |
| Федоровское | Федоровское | |
| Хуҗа Хәсән | Александровка • Кушкүл • Турминское • Хуҗа Хәсән | |
| Чүти | Олы Тәрбит • Чүти | |
| Ябалак | Бәрлебашы • Бәрлебашы урманчылыгы • Кече Кайбыч • Морза Бәрлебашы • Ябалак | |
Кайбыч районы татар авыллары | |||
|---|---|---|---|
| Татар авыллары | Борындык • Бүәле • Татар Бәрлебашы • Имәнле Бортас • Иске Чәчкаб • Кече Кайбыч • Имәлебашы • Кошман • Морза Бәрлебашы • Мөрәле • Олы Кайбыч • Олы Урсак • Салтыйган • Урсак • Чүкри-Алан • Чүти • Шуширмә | |
| Керәшен авыллары | Александровка • Байморза • Иске Буа • Иске Тәрбит • Камыллы • Кушкүл • Мәлки • Олы Тәрбит • Соравыл • Хуҗа Хәсән • Яңа Буа | ||