Сәлим Абдулхәким
Сәлим Абдулхәким | |
---|---|
Туган телдә исем | рум. Selim Abdulakim, Selim Abdulachim |
Туган | 1886 Күстәнҗә, Күстәнҗә жудецы, Румыния |
Үлгән | 28 март 1943 Күстәнҗә, Күстәнҗә жудецы, Румыния |
Милләт | татар |
Ватандашлыгы | Румыния |
Һөнәре | хәрби |
Сәлим Абдулхәким (рум. Selim Abdulakim, еш кына рум. Selim Abdulachim рәвешендә бирелә) — Румыниянең беренче татар юристы, сәясәтче, Румыния парламенты әгъзасы, Румыниянең татар һәм төрек мөселманнары эше буенча җитәкче була.
Биографиясе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Сәлим Абдулхәким тумышы белән Румыниянең Констанца жудецы татарларыннан.
Ул тугызынчы коры җир полкның бер өлеше булган добруджа коры җир полкында хезмәт иткән һәм Беренче бөтендөнья сугышы вакытында 1917 елның җәй көнендә Мэрэшешти шәһәре янындагы көрәштә һәлак була Казым Абдулхәкимнең энесе була, сеңлесе Шәфика яки Сапия — шагыйрь Мәмәт Ниязыйның хатыны була. Сәлимнең хатыны - Сәидә (рум. Sayide, исеме шулай ук еш кына румын телендә Saide рәвешендә бирелә).
1911 елдан башлап, ул Бухарест университетының юридик факультеты курсларын уза, Бухарест Университеты Үзәк китапханәсе фондыннан 30 сум күләмендә ярдәм ала, чөнки ул матди чаралардан мәхрүм ителә. Укуын тәмамлаганнан соң, Сәлим Констанцада адвокат булып эәли. Хәрби чорда Констанцада мөселман җәмгыяте рәисе һәм шәһәрнең вице-премьеры була. Румыния парламенты әгъзасы була, анда мөселманнарның хокукларын яклый һәм анда башкаларның теләкләренә игътибар итмәве, илнең милли куркынычсызлыгына яный дип уйланыла.
Сәлим яшьләргә ярдәм итәргә тырыша. 1929 елда ул Абдулхәким мөселман мәдәни фондына, мөселман студентларына һәм студентларга ярдәм итәргә омтылган мәдәни Ассоциациягә нигез сала.
Абдулхәким 1943 елның 28 мартында Констанцада вафат була. Ул Констанцаның Үзәк мөселман зиратында хатыны Сәидә (1894-1967) белән янәшә җирләнә.
Чыганаклар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Agi-Amet, Gemal (1999). Dicționarul personalităților turco-tătare din România (în Romanian). Constanța: Metafora. ISBN 9789739340274.
- Scurtu, Costin (2011), „Comunitatea turco-tãtarã din Dobrogea în armatã”, Tara Barsei, 2011 (10): 95, accesat în 16 noiembrie 2014
- Scurtu, Costin (24 septembrie 2013), „Contribuții la păstrarea tradițiilor musulmane dobrogene în armata română”, În Tasin Gemil, Gabriel Custurea, Delia Roxana Cornea(coord.), Simpozionul Internațional: Moștenirea culturală turcă în Dobrogea, Constanța: Muzeul de Istorie Națională și Arheologie
- Lascu, Stoica (24 septembrie 2013), „Turco-tătarii dobrogeni în lumina unor mărturii arhivistice constănțene (1885-1948)”, În Tasin Gemil, Gabriel Custurea, Delia Roxana Cornea(coord.), Simpozionul Internațional: Moștenirea culturală turcă în Dobrogea, Constanța: Muzeul de Istorie Națională și Arheologie
- Akmolla, Gúner (2009). Necip Hacı Fazıl (în limba tătară crimeeană) (ed. III). Constanta: Newline. pp. 54–56. ISBN 9786069206027.
- Ciorbea, Valentin (2011), „Dinamica și structura socio profesională a populației dobrogene (decembrie 1918-septembrie 1940)”, În Stela Cheptea, Marusia Cirstea, Horia Dumitrescu (coord), Istorie si societate, II, București: Editura Mica Valahie, pp. 207–208, ISBN 9789737858719
- Petrescu, Marius (1999), „Tătari, și totuși frați”, Formula AS, 1999 (383), accesat în 16 noiembrie 2014
- Biblioteca Centrală Universitară Carol I, Cerere de bursă din 1911, Biblioteca Centrală Universitară Carol I, accesat în 11 august 2015
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Tatari, si totusi frati (1999). 1 September 2014 тикшерелгән.