Юпитер (планета): юрамалар арасында аерма
к Removing Link GA template (handled by wikidata) |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 16: | Юл номеры - 16: | ||
}} |
}} |
||
'''Юпитер''' — [[Кояш системасы]]нда урнашкан, [[Кояш]]тан бишенче планета. [[Кояш системасы]]нда иң зур планета. [[Сатурн (планета)|Сатурн]], [[Уран (планета)|Уран]] һәм [[Нептун (планета)|Нептун]] планеталары белән зур [[газлы планета]]лар исәбенә керә. |
'''Юпитер''' — [[Кояш системасы]]нда урнашкан, [[Кояш]]тан бишенче планета. [[Кояш системасы]]нда иң зур планета. [[Сатурн (планета)|Сатурн]], [[Уран (планета)|Уран]] һәм [[Нептун (планета)|Нептун]] планеталары белән зур [[газлы планета]]лар исәбенә керә. Планетаның исеме [[Борынгы Рим]] мифологиясендәге күк йөзе һәм күкрәү [[Юпитер (мифология)|Юпитер югары алласы]] хөрмәтенә кушылган. |
||
Юпитерның экватордагы радиусы 71,4 мең км тәшкил итә. Бу [[җир]]нең радиусыннан 11,2 тапкыр зуррак. |
Юпитерның экватордагы радиусы 71,4 мең км тәшкил итә. Бу [[җир]]нең радиусыннан 11,2 тапкыр зуррак. |
5 июл 2015, 18:46 юрамасы
Юпитер — Кояш системасында урнашкан, Кояштан бишенче планета. Кояш системасында иң зур планета. Сатурн, Уран һәм Нептун планеталары белән зур газлы планеталар исәбенә керә. Планетаның исеме Борынгы Рим мифологиясендәге күк йөзе һәм күкрәү Юпитер югары алласы хөрмәтенә кушылган.
Юпитерның экватордагы радиусы 71,4 мең км тәшкил итә. Бу җирнең радиусыннан 11,2 тапкыр зуррак.
Иярченнәр
2005 елның мәгълүматлары буенча Юпитерның 63 иярчене бар. Бу Кояш системасы өчен рекордлы сан. 4 иң зур иярчен — Ио, Аурупа, Ганимед һәм Каллисто инде 1610 елда Галилео Галилей тарафыннан ачылган.
Атамалар
Татар халкы, гарәп-мөселман мәдәниятенең бер өлеше буларак, әүвәл планетаны Мөштәри (иске тат. مشتری) исеме белән дә атап йөрткән.[1], әмма хәзерге вакытта бу исем кулланылмый.
Искәрмәләр
- ↑ Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б. — Б. 428.
Кояш системасы | |
---|---|
| |
Үзәк йолдыз һәм планеталар | Кояш • Меркурий • Чулпан • Җир • Марс • Юпитер • Сатурн • Уран • Нептун |
кәрлә планеталар | |
зур иярченнәр | |
Иярченнәр / боҗралар[ru] |
Җирнеке • Марсныкы • Юпитерныкы / ∅[ru] • Сатурнныкы[ru] / ∅[ru] • Уранныкы[ru] / ∅[ru] • Нептунныкы[ru] / ∅[ru] • Плутонныкы[ru] / ∅[ru] • Һаумеаныкы[ru] • Макемакеныкы[ru] • Эриданыкы[ru] |
Беренче ачылган астероидлар |
(2) Паллада • (3) Юнона • (4) Веста • (5) Астрея • (6) Геба • (7) Ирида • (8) Флора • (9) Метида • (10) Гигея • (11) Парфенопа |
Кече җисемнәр | |
Һипотетик җисемнәр |
Вулкан[ru] һәм вулканоидлар[ru] • Меркурий иярченнәре[ru] • Венера иярченнәре[ru] • Җирнең башка иярченнәре[ru] • Антиҗир (Глория)[ru] • Тейя[ru], Фаэтон (элекке планеталар), Бишенче планета[ru] • Бишенче газлы гигант[ru] • Тугызынчы планета, Түхе[ru], X планетасы һәм башка транснептун планеталар[ru] • Немезида |
Астрономик җисемнәр • Портал:Астрономия • Проект:Астероидлар |
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|