Эчтәлеккә күчү

Удмуртия халкы

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Удмуртия халкы latin yazuında])

Удмуртия халык саны 2010 ел җанисәбе буенча 1 522 761 кешене тәшкил итә.[1] Россия Федерациясе субъектлар арасында халык саны буенча Удмуртия 31-нче урынында тора.

Халык саны

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халык саны динамикасы[2]
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996
1 611 461 1 616 684 1 622 149 1 624 841 1 620 134 1 617 386 1 612 618
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
1 607 712 1 603 960 1 601 409 1 595 571 1 588 054 1 578 187 1 568 176
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
1 560 260 1 552 759 1 544 426 1 537 858 1 532 736 1 528 488 1 526 304

Халкының территория буенча бүленеше

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

2010 елның җанисәбе буенча, шәһәрләрдә һәм шәһәр тибындагы бистәләрдә 1 052 153 (69,2%) кеше торган, ә авылларда — 469 267 (30,8%) кеше торган.

Авыл халкының иң зур тыгызлыгы (20 кеше/км²дан артык) — Завьялово, Кече Пурга, Алнаши һәм Камбарка районнарда.

Торак пунктлар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
карау • бәхәс • edit

Ижау
Ижау
Воткинск
Воткинск
Сарапул
Сарапул
Глазов
Глазов

Урын Шәһәр Удмуртча исеме Халык саны
карау • бәхәс • edit

Можга
Можга
Игра
Игра
Балезино
Балезино
Камбарка
Камбарка

1 Ижау Иж 627 734
2 Сарапул Сарапул 101 381
3 Воткинск Вотка 99 022
4 Глазов Глаз 95 854
5 Можга Можга 47 961
6 Игра Эгра 20 737
7 Ува Ува 19 984
8 Балезино Балезино 16 121
9 Кез Кез 11 080
10 Камбарка Камбарка 11 021
11 Кизнер Кизнер 9 536
12 Завьялово Дэри 8 986
13 Кече Пурга Пичи Пурга 7 711
14 Якшур-Бодья Якшур-Бӧдья 7 252
15 Шаркан Шаркан 6 614
16 Яр Яр 6 596
17 Алнаши Алнаши 6 303
18 Вавож Вавож 5 816
19 Новый Новый 5 742
20 Дебөсы Дэбэс 5 720
[1]

Милли cастaф

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милли cастaф динамикасы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1926
[3]
% 1939
[4]
% 1959
[5]
% 1979
[6]
% 1989
[7]
% 2002
[8]
% 2010
[9][10]
 %
барлык 756216 100,00 % 1219350 100,00 % 1336927 100,00 % 1492172 100,00 % 1605663 100,00 % 1570316 100,00 % 1521420 100,00 %
Руслар 327493 43,31 % 679294 55,71 % 758770 56,75 % 870270 58,32 % 945216 58,87 % 944108 60,12 % 912539 59,98 %
aрлар 395607 52,31 % 480014 39,37 % 475913 35,60 % 479702 32,15 % 496522 30,92 % 460584 29,33 % 410584 26,99 %
Татарлар 17135 2,27 % 40561 3,33 % 71930 5,38 % 99139 6,64 % 110490 6,88 % 109218 6,96 % 98831 6,50 %
Украиннар 143 0,02 % 5760 0,47 % 7521 0,56 % 11149 0,75 % 14167 0,88 % 11527 0,73 % 8332 0,55 %
Марилар 2827 0,37 % 5997 0,49 % 6449 0,48 % 8752 0,59 % 9543 0,59 % 8985 0,57 % 8067 0,53 %
Әзериләр 66 0,01 % 870 0,06 % 1799 0,11 % 3908 0,25 % 3895 0,26 %
Башкортлар 5 0,00 % 362 0,03 % 1150 0,09 % 3608 0,24 % 5217 0,32 % 4320 0,28 % 3454 0,23 %
Әрмәннәр 7 0,00 % 175 0,01 % 258 0,02 % 944 0,06 % 880 0,05 % 3283 0,21 % 3170 0,21 %
биларуслaр 61 0,01 % 1332 0,11 % 2160 0,16 % 3149 0,21 % 3847 0,24 % 3308 0,21 % 2313 0,15 %
Чуашлар 591 0,08 % 1175 0,10 % 2242 0,17 % 3011 0,20 % 3173 0,20 % 2764 0,18 % 2180 0,14 %
Бисермәннәр 9200 1,22 % 2998 0,19 % 2111 0,14 %
Алманнар 67 0,01 % 229 0,02 % 4776 0,36 % 2628 0,18 % 2588 0,16 % 1735 0,11 % 1238 0,08 %
Үзбәкләр 101 0,01 % 1169 0,08 % 1250 0,08 % 830 0,05 % 1131 0,07 %
Чегәннәр 169 0,02 % 772 0,06 % 266 0,02 % 286 0,02 % 535 0,03 % 830 0,05 % 960 0,06 %
мaрдьıва 32 0,00 % 525 0,04 % 805 0,06 % 1217 0,08 % 1405 0,09 % 1157 0,07 % 913 0,06 %
Молдаваннар 36 0,00 % 270 0,02 % 706 0,05 % 1064 0,07 % 908 0,06 % 820 0,05 %
Таҗиклар 16 0,00 % 226 0,02 % 404 0,03 % 435 0,03 % 722 0,05 %
Яһудләр 254 0,03 % 1158 0,09 % 2187 0,16 % 1815 0,12 % 1639 0,10 % 935 0,06 % 717 0,05 %
Грузиннар 3 0,00 % 166 0,01 % 408 0,03 % 527 0,03 % 709 0,05 % 520 0,03 %
Чеченнар 9 0,00 % 188 0,01 % 381 0,02 % 478 0,03 % 344 0,02 %
Кореялылар 11 0,00 % 106 0,01 % 166 0,01 % 281 0,02 % 290 0,02 %
Казакълар 142 0,01 % 496 0,03 % 969 0,06 % 339 0,02 % 285 0,02 %
Коми-пермәклар 5 0,00 % 148 0,01 % 192 0,01 % 201 0,01 % 331 0,02 % 367 0,02 % 271 0,02 %
Поләклар 173 0,02 % 262 0,02 % 259 0,02 % 314 0,02 % 315 0,02 % 333 0,02 % 235 0,02 %
Греклар 3 0,00 % 42 0,00 % 90 0,01 % 186 0,01 % 240 0,02 % 213 0,01 %
другие 2441 0,32 % 866 0,07 % 1768 0,13 % 1728 0,12 % 3048 0,19 % 2779 0,18 % 2488 0,16 %
милләтне
билгеләнгәннәр		 756216 100,00 % 1219219 99,99 % 1336916 100,00 % 1492172 100,00 % 1605662 100,00 % 1567359 99,81 % 1466623 96,40 %
милләтне
билгеләмәгәннәр		 0 0,00 % 131 0,01 % 11 0,00 % 0 0,00 % 1 0,00 % 2957 0,19 % 54797 3,60 %

aрлар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча җɵмһүрᴎятның халкында aрлар өлеше:

1926[11], % 1939[12], % 1959[13], % 1970[14], % 1979[15], % 1989[16], % 2002[17], % 2010[18], %
52,3 39,4 35,9 34,2 32,1 30,9 29,3 27,0

aрлар — Россия Федерациясендә сан буенча унөченче халык, Удмурт җɵмһүрᴎятсының төп халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Удмуртиядә 410 584 удмурт яши.

aрларның 65,0 процент үзенең туган телен «удмурт», 34,9 процент үзенең туган телен «рус» дип яздырган.[19]; 55,8 процент удмуртча белә, 99,0 процент русча белә.[20]

Руслар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча җɵмһүрᴎятның халкында уpыcлар өлеше:

1926[11], % 1939[12], % 1959[13], % 1970[14], % 1979[15], % 1989[16], % 2002[21], % 2010[18], %
43,3 55,7 56,8 57,1 58,3 58,9 60,1 60,0

Руслар (удм. ӟучъёс) — Россиядә саны буенча иң зур этнос. 2010 елның җанисәбе буенча, Удмуртиядә 912 539 рус яши. уpыcларның бу җирләрдә күпләп урнаштыру XVII гасырның икенче яртысында башлана.

Русларның 99,75 (910 297 кеше) процент үзенең туган телен «рус», 0,01 (887 кеше) процент үзенең туган телен «удмурт» дип яздырган.[19]; 99,95 (912 150 кеше) процент русча белә, 1,26 (11 516 кеше) процент удмуртча белә.[20]

Татарлар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча җɵмһүрᴎятның халкында татарлар өлеше:

1926[11], % 1939[12], % 1959[13], % 1970[14], % 1979[15], % 1989[16], % 2002[21], % 2010[18], %
2,8 3,3 5,3 6,1 6,6 6,9 6,9 6,5

Татарлар (удм. бигеръёс) — Россия Федерациясендә сан буенча икенче халык, Татарстан Җөмһүриятнең төп халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Удмуртиядә 98 831 татар яши. Удмуртия татарларның 85% өлеше биш шәһәрдә (Ижау, Сарапул, Можга, Глазов һәм Воткинск) торалар.

Татарларның 68,43 (67 631 кеше) процент үзенең туган телен «татар», 31,31 (30 941 кеше) процент үзенең туган телен «рус» дип яздырган.[19]; 42,85 (42 351 кеше) процент татарча белә, 99,31 (912 150 кеше) процент русча белә, 3,27 (3 236 кеше) процент удмуртча белә.[20]

Марилар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1926[11], % 1939[12], % 1959[13], % 1970[14], % 1979[15], % 1989[16], % 2002[21], % 2010[18], %
0,4 0,5 0,5 0,6 0,6 0,6 0,6 0,5

Марилар (удм. поръёс/мариецъёс) — Россия Федерациясендә сан буенча ундүртенче халык, Мари Илнең төп халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Удмуртиядә 8 067 мари яши.

Мариларның 72,54 (5 852 кеше) процент үзенең туган телен «мари», 27,09 (2 185 кеше) процент үзенең туган телен «рус» дип яздырган.[19]; 61,39 (4 952 кеше) процент марича белә, 99,13 (7 997 кеше) процент русча белә, 3,83 (309 кеше) процент татарча белә, 3,30 (266 кеше) процент удмуртча белә.[20]

Шулай ук карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Portal icon Удмуртия порталы
Portal icon Россия Федерациясе порталы

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ 1,0 1,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-10-21 
  2. ↑ Численность постоянного населения, archived from the original on 2014-05-13, retrieved 2012-10-21 
  3. ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Вотская АО
  4. ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Удмуртская АССР
  5. ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Удмуртская АССР
  6. ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Удмуртская АССР
  7. ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный cастaф населения по регионам России: Удмуртская АССР
  8. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года 2013 елның 21 апрель көнендә архивланган.: Население по национальности и владению русским языком по субъектам РФ 2006 елның 4 ноябрь көнендә архивланган.
  9. ↑ Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года, archived from the original on 2014-03-22, retrieved 2012-10-21 
  10. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнәми по национальному cастaфу населения и по регионам. 2021 елның 9 декабрь көнендә архивланган.: см. 2012 елның 18 октябрь көнендә архивланган.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Всесоюзная перепись населения 1926 года
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Всесоюзная перепись населения 1939 года
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Всесоюзная перепись населения 1959 года
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Всесоюзная перепись населения 1970 года
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Всесоюзная перепись населения 1979 года
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Всесоюзная перепись населения 1989 года
  17. ↑ Всесоюзная перепись населения 2002 года
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 архив күчермәсе, archived from the original on 2012-08-06, retrieved 2012-10-21 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Итоговые таблицы ВПН-2010 по Удмуртской Республике. Население по национальности и родному языку(үле сылтама)
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 Итоговые таблицы ВПН-2010 по Удмуртской Республике. Население по национальности и владению языками.(үле сылтама)
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег <ref>; для сносок перепись 2002 не указан текст
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Удмуртия_халкы&oldid=3627503