Курчалой җәмигъ мәчете

Кунта-хаҗи Кишиев исемендәге
Курчалой җәмигъ мәчете
	Мәчет
	Кунта-хаҗи Кишиев исемендәге; Курчалой җәмигъ мәчете; чеч. Куршлойн гIалар Киши Кунт-Хьажи цӀарах маьждиг
Ил	Россия
шәһәр	Чечня, Курчалой, Ә.-Х. Кадыйров ур.
Дин	Ислам
Кайсы дини агымга карый	сөнни
Бина төре	манарасы бинадан читтә төзелгән мәчет
Нигезләүче	Рамзан Кадыйров
Нигезләнгән	2008
Төзелеш еллары	2008—2009 еллар
	Төп даталар:; 2008 (төзелеш башлану) ; 2009 (төзелеш тәмамлану)
Халәте	гамәлдә

Курчалой җәмигъ мәчете, Кунта-хаҗи Кишиев исемендәге Курчалой җәмигъ мәчете (чеч. Куршлойн гIалар Киши Кунт-Хьажи цӀарах маьждиг, рус. Курчалоевская соборная мечеть имени Кунта-Хаджи Кишиева) ― Чечняның Кунчалой шәһәрендә урнашкан мөселман гыйбадәтханәсе (җәмигъ мәчете). Мәчеттә берьюлы 5000 гә кадәр дин тотучы намаз укый ала, ислам йорты ― шәһәр символларының берсе.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Курчалойдагы Иске мәчеткә нигез салучы ― шәех Кунта-хаҗи Кишиев(рус.)татар. (1796―1867). Беренче Курчалой мәчете якынча 1840-елларда төзелгән. Мәчет башта кечкенә генә гыйбадәт йорты булган. Аннары берничә тапкыр киңәйтелгән һәм үзгәртеп корылган^[1].

1883 елга Курчалой авылында (2019 елдан шәһәр статусына ия) 12 мәчет исәпләнә: төп җәмигъ мәчете һәм 11 квартал мәчете^[2].

2007 елда Чечня Республикасы Президенты Рамзан Кадыйров мәчетне зур масштабта реконструкцияләүне башлап җибәрә. 2008 елда яңа мәчет төзелеше башлана, иске бина сүтелә. Тиздән яңа Җәмигъ мәчете нигезенә беренче таш салына, аның нигезенә иске мәчет ташлары салып калдырыла. Мәчет төзелеше белән Төркия компаниясе шөгыльләнгән. Курчалойның үзәк мәчете 2009 елның 5 октябрендә ачыла^[3].

Бина[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мәчет архитектурасы ике стильне үз эченә ала — классик госман һәм Византия стильләре. Курчалой мәчете Әл-Харам мәчетенә юнәлтелгән. Конструкцияләрне ныгыту өчен бина нигезенә субайлар сугылган. Мәчетне ундүрт кечкенә гөмбәз бизи, аларның үзәгендә, дүрт ярымгөмбәз әйләндереп алган хәлдә, 20 метрдан артык биеклектәге һәм 15,5 метр диаметрлы төп зур гөмбәз калкып тора^[4].

Мәчетнең гомуми мәйданы 1800 кв. м. тәшкил итә. Төньяк яктан төп бинага классик шадырван формасындагы 180 квадрат метрлы җәйге галерея тоташа. Мәчетнең көнбатыш ягында гадәти булмаган үзенчәлекле архитектуралы, мәрмәр белән эчләнгән тәһарәтханә урнашкан. Боларның барысын 47 метрлы дүрт манара тулыландыра, мәчетнең дүрт манарасы да икешәр балконлы. Мәчеттә бер үк вакытта биш меңгә якын мөэмин дога кыла ала. Мәчетнең үзәк керү юлы шәех Кунта-хаҗи Кишиев әйткән сүзләр язылган язу белән бизәлгән. Мәчетнең тышкы һәм эчке диварлары – мәрмәр-травертин, интерьеры – ак мәрмәр белән бизәп эшләнгән. Мәчетнең эчендә икенче кат дәрәҗәсендә п үрнәгендә балкон ясалган. Мәчет эчендәге һәм тышкы яктагы язуларны төрек осталары эшләгән. Диварлар, түшәмнәр һәм эчке яктан гөмбәз Коръән аятьләре белән бизәлгән. Мәчеттә зур асылмалы люстралар урнаштырылган, алар Swarovski кристалллары белән бизәлгән^[5].

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Җәмигъ мәчете
Мәчет ачылыштан соң
Уңда – тәһарәтханә
Магомед Шатаев урамыннан күренеш
Эчке күренеш
Мөнбәр
Үзәк гөмбәз астындагы зур люстра
Михраб Мәккәгә (кыйблага) күрсәтә

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

↑ Исмаил Шовхалов. В дар от Президента | Информационное агентство "Грозный-Информ". 2020-07-10 тикшерелгән.
↑ Список населенных мест Терской области : По сведениям к 1 янв. 1883 г.. — Владикавказ, 1885.
↑ В Курчалое открыта мечеть им. Кунта-хаджи Кишиева на 5000 молящихся. 2020-07-10 тикшерелгән.
↑ В день рождения Рамзана Кадырова в Чечне открыты четыре мечети. 2020-07-10 тикшерелгән.
↑ Марьям Магомадова. Сердце Курчалоя. Вести Республики, 19.02.2014

[1] Исмаил Шовхалов. В дар от Президента | Информационное агентство "Грозный-Информ". 2020-07-10 тикшерелгән.

[2] Список населенных мест Терской области : По сведениям к 1 янв. 1883 г.. — Владикавказ, 1885.

[3] В Курчалое открыта мечеть им. Кунта-хаджи Кишиева на 5000 молящихся. 2020-07-10 тикшерелгән.

[4] В день рождения Рамзана Кадырова в Чечне открыты четыре мечети. 2020-07-10 тикшерелгән.

[5] Марьям Магомадова. Сердце Курчалоя. Вести Республики, 19.02.2014

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

к б ү Россия җәмигъ мәчетләре
Гамәлдәге мәчетләр	Әстерхан \| Барнаул \| Владикавказ \| Вологда \| Грозный \| Гудермес \| Екатеринбург \| Иваново \| Ижау \| Иркутск \| Казан \| Кемерово \| Киров \| Кострома \| Курган \| Курчалой \| Майкоп \| Махачкала \| Мәскәү \| Нальчик \| Түбән Новгород \| Орехово-Зуево \| Пермь \| Ростов-на-Дону \| Самар \| Санкт-Петербург \| Саранск \| Сарытау \| Тверь \| Тольятти \| Томск \| Төмән \| Сембер \| Урыс-Мартан \| Уфа \| Чиләбе \| Черкесск \| Чита \| Шали \| Ярославль
Төзелүче мәчетләр	Казан \| Уфа \| Яр Чаллы
Гамәлдә түгел	Ростов-на-Дону \| Уфа
Рәсмиләштерелмәгән
Моны да кара: Казан мәчетләре