Мурманск: юрамалар арасында аерма
Ayratayrat (бәхәс | кертем) Төзәтмә аңлатмасы юк |
Ayratayrat (бәхәс | кертем) |
||
Юл номеры - 71: | Юл номеры - 71: | ||
[[Икенче Бөтендөнья сугышы]] елларында немец гаскәрләреннән саклаган өчен Мурманскка 1985 елның 6 маенда '''[[Каһарман шәһәр]]''' исеме бирелә. [[Ленин ордены]], I дәрәҗә [[Ватан сугышы ордены]], [[Кызыл Байрак Хезмәт ордены]] һәм «Алтын Йолдыз» медале белән бүләкләнгән. |
[[Икенче Бөтендөнья сугышы]] елларында немец гаскәрләреннән саклаган өчен Мурманскка 1985 елның 6 маенда '''[[Каһарман шәһәр]]''' исеме бирелә. [[Ленин ордены]], I дәрәҗә [[Ватан сугышы ордены]], [[Кызыл Байрак Хезмәт ордены]] һәм «Алтын Йолдыз» медале белән бүләкләнгән. |
||
==Этимологиясе== |
|||
"Мурманлар", "урманлар" дип руслар норвегиялеләрне, норманннарны атаган. Соңрак бу исем чит ил кешеләре катнашында вакыйгалар барган җиргә дә күчерелгән. "Мурман" Баренц диңгезе, [[Норвегия]] белән күрше, аннары бөтен боҗра ярымутрлары ярларын атый башлый. Димәк, "Мурманск" исеме "Мурманда шәһәре" дигәнне аңлата. |
|||
==Халык == |
==Халык == |
||
Юл номеры - 80: | Юл номеры - 83: | ||
|} |
|} |
||
Милләтләр (2010): [[урыслар]] — 89,6%, [[украиннар]] — 4,6%, [[белоруслар]] — 1,6%. |
Милләтләр (2010): [[урыслар]] — 89,6%, [[украиннар]] — 4,6%, [[белоруслар]] — 1,6%. |
||
== Эчке бүленеш == |
== Эчке бүленеш == |
||
Шәһәр 3 бүлгегә бүленә: |
Шәһәр 3 бүлгегә бүленә: |
21 ноя 2018, 11:26 юрамасы
Мурманск | |
рус. Мурманск | |
Илтамга | |
Нигезләнү датасы | 4 октябрь 1916 |
---|---|
ХФӘ билгесе | ˈmurmənsk |
Демоним | мурманчане |
Дәүләт | Россия |
Нәрсәнең башкаласы | Мурманск өлкәсе |
Административ-территориаль берәмлек | Мурманск өлкәсе |
Сәгать поясы | UTC+03:00 |
Хөкүмәт башлыгы | Андрей Сысоев[d] |
Халык саны | 267 422 (1 гыйнвар 2023)[1] |
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 50 метр |
Кардәш шәһәр | Лулео[d][2], Җәксонсвилл[2], Акүрейри[2], Минск[2], Тромсө[d][2], Вадсө[2], Грониңен[2], Аланья[2], Куксһафен[2], Дуарнене[2], Гомель[2], Харбин[3] һәм Пәрну |
Нәрсә белән чиктәш | Городской округ ЗАТО город Североморск[d] һәм Кольский район[d] |
Бүләкләр | |
Мәйдан | 154,4 км² |
Почта индексы | 183000 |
Рәсми веб-сайт | citymurmansk.ru(рус.) |
Җирле телефон коды | 8152 |
Номер тамгасы коды | 51 |
Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
Мурманск Викиҗыентыкта |
Мурманск (килд. Мурман ланнҍ, 1917 елга кадәр — Рома́нов-на-Му́рмане) — Русиянең төньяк-көнбатышында урнашкан шәһәр, Мурманск өлкәсе үзәге.
2010 ел җанисәбе буенча шәһәрдә 307 257 кеше яши[4]. 2018 ел башында шәһәрдә 295 374 кеше яши [5].
Мурманск — Төньяк котып түгәрәге аръягында урнашкан шәһәрләрләреннән иң зурысы. Барнец диңгезенең Кола култыгы ярларындагы туңмый торган порт. Тимер юл стансасы. Сәнәгатьнең төп тармаклары — балык тоту һәм аны эшкәртү, көймә төзәтү, төзелеш материаллары һ.б. Котып фәнни-тикшеренү, диңгез балыкхуҗалыгы һәм океанография институты, 3 югары уку йорты, 3 театр, өлкәне өйрәнү, нәфис, хәрби-диңгез музейлары бар.
Мурманск Кола култыгында туңмый торган портны төзелүе нәтиҗәсендә барлыкка килгән. 1930-еллардан Мурманск Төньяк диңгез юлының башлангыч урыны. Икенче Бөтендөнья сугышы вакытында Мурманск порты мөһим стратегик әһәмияткә ия булды.
Икенче Бөтендөнья сугышы елларында немец гаскәрләреннән саклаган өчен Мурманскка 1985 елның 6 маенда Каһарман шәһәр исеме бирелә. Ленин ордены, I дәрәҗә Ватан сугышы ордены, Кызыл Байрак Хезмәт ордены һәм «Алтын Йолдыз» медале белән бүләкләнгән.
Этимологиясе
"Мурманлар", "урманлар" дип руслар норвегиялеләрне, норманннарны атаган. Соңрак бу исем чит ил кешеләре катнашында вакыйгалар барган җиргә дә күчерелгән. "Мурман" Баренц диңгезе, Норвегия белән күрше, аннары бөтен боҗра ярымутрлары ярларын атый башлый. Димәк, "Мурманск" исеме "Мурманда шәһәре" дигәнне аңлата.
Халык
1926[6] | 1931[7] | 1939[6] | 1959[8] | 1970[9] | 1979[10] | 1989[11] | 2002[12] | 2010[4] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
~9 000 | ~29 200 | ~119 000 | 221 874 | 308 642 | 380 817 | 468 039 | 336 137 | 307 257 |
Милләтләр (2010): урыслар — 89,6%, украиннар — 4,6%, белоруслар — 1,6%.
Эчке бүленеш
Шәһәр 3 бүлгегә бүленә:
- Ленин бүлгесе
- Октябрь бүлгесе
- Беренче Май бүлгесе
Танылган шәхесләр
- Денис Мантуров (1969), РФ сәнәгать һәм сәүдә министры (2012 елдан).
Искәрмәләр
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/chisl_MO_Site_01-01-2023.xlsx — Федераль дәүләт статистикасы хезмәте.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 http://www.citymurmansk.ru/strukturnye_podr/?itemid=127
- ↑ https://www.murman.ru/news/2016/09/09/1313
- ↑ 4,0 4,1 2010 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ [1]
- ↑ 6,0 6,1 http://www.gks.ru/free_doc/doc_2011/year/year2011.rar
- ↑ http://www.mojgorod.ru/voronezh_obl/voronezh/index.html
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны