Барий

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Барий latin yazuında])
ЦезийБарий / Barium (Ba) Лантан
Атом номеры 56
Матдәнең тышкы күренеше
Атомның үзлекләре
Атом массасы
(моляр масса)
137,327 (7) а. м. б. (г/моль)
Атом радиусы пм
Ионлаштыру энергиясе
(беренче электрон)
кДж/моль (эВ)
Электрон конфигурациясе
Химик үзлекләре
Ковалент радиусы пм
Ион радиусы пм
Электр тискәрелеге
(Полинг буенча)
Электрод потенциалы
Оксидлашу дәрәҗәсе
Матдәнең термодинамик үзлекләре
Тыгызлык 3,65 г/см³
Моляр җылы сыешлыгы Дж/(K·моль)
Җылы үткәрүчелек Вт/(м·K)
Эрү температурасы K
Эрү җылылыгы 725 кДж/моль
Кайнау температурасы 1640 K
Парга әйләнү җылылыгы кДж/моль
Моляр күләм см³/моль
Матдәнең кристаллик рәшәткәсе
Рәшәткә төзелеше
Рәшәткә параметрлары Å
Дебай температурасы K

Барий (лат. Barium, Ba) — Менделеевның периодик таблицасының 6 период, 2 төркем элементы. Тәртип номеры - 56. Гади матдә барий — йомшак, якшы чүкелүчән, селтеле металл, көмеш-ак төстә. Югары химик активлыгына ия; агулы.

Символы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Барий элементының символы — Ba (Барий дип укыла).

Исеменең килеп чыгышы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Атамасы бор. грек. βαρύς — «авыр» сүзеннән алынган.

Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Барий 1774 елда BaO оксиды рәвешендә Карл Шееле һәм Юһан Ган тарафынан ачыла.[1].

1808 елда инглиз химигы Гери Дэви барийның дымлы гидроксидын терекөмеш катоды белән электролизлап, барий амальгамасын китереп чыгара; җылытканда терекөмеш парга әйләнеп беткәннән соң, анда металлик барий торып кала.

Табигатьтә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Җир кабыгында барий массасы буенча 0,05 % тәшкил итә; диңгез суында барий — 0,02 мг/л. Барий актив селтеле металлар һәм минералларның кече төркемчәсенә керә. Төп минераллары: барит (BaSO4) һәм витерит (BaCO3).

Барийның сирәк очрый торган минераллары: цельзиан яки барий кыр шпаты (барий алюмосиликаты), гиалофан (катнаш калий һәм барий алюмосиликаты), нитробарит (барий нитратлар) һ.б.

Агулылыгы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Барий һәм аның кайсыбер кушылмалары азыкта һәм суда ПДК-дән артып киткәндә агулы булуы ихтимал. Эчәргә яраклы суда барийның рөхсәт ителгән иң соңгы концентрациясе 0,7 мг/дм³ тәшкил итә. Рәсәйдә санитар-гигиеник нормативларга ярашлы зарарлы матдәләр токсикологик лимитлау билгесе буенча нормалаштырыла; хәвефлелек классы - 2 (хәвефлелеге югары матдәләр).

Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Микроэлементы

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Барий 2011 елның 11 август көнендә архивланган.. // Популярная библиотека химических элементов. — М.: Издательство «Наука», 1977.