Нократ елгасы: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Нократ елгасы latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Qaramalitawdan (бәхәс | кертем)
632 үзгәртергә
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Тамга: кире кайтару
Юл номеры - 1: Юл номеры - 1:
{{елга
{{елга
|Исем = Нократ
|Исем = Нократ
|Милли исем = Нохрат
|Милли исем = Вятка
|Рәсем = Схема бассейна реки Вятка.svg
|Рәсем = Vyatka.jpg
|Сурәт язуы = Нократ елгасы Киров шәһәре тирәсендә
|Сурәт язуы = Нократ елгасы Киров шәһәре тирәсендә
|Баш = [[Югары Кама калкулыгы]]
|Баш = [[Югары Кама калкулыгы]]
Юл номеры - 11: Юл номеры - 11:
|Су чыгымы күләме = 890
|Су чыгымы күләме = 890
}}
}}
'''Нократ''' яки '''Нохрат'''<ref name=":0">МКОУ ООШ села Карино Мәктәбе [https://web.archive.org/web/20160406172550/http://karino.jimdo.com/ сайт архивы]</ref> ({{lang-chm|Виче}}, {{lang-udm|Ватка}}, {{lang-ru|вәтка}}) &nbsp;— [[Россия]]нең [[Яyрyпа]] өлешендәге елга, [[Чулман|Каманың]] уң [[кушылдык]]ларыннан иң зурысы.
'''Нократ''' ({{lang-chm|Виче}}, {{lang-udm|Ватка}}, {{lang-ru|Вятка}}) &nbsp;— [[Рәсәй]]нең [[Европа]] өлешендәге елга, [[Чулман|Каманың]] уң [[кушылдык]]ларыннан иң зурысы.


Озынлыгы 1314 км, [[елга бассейны]] мәйданы 129 мең км².
Озынлыгы 1314 км, [[елга бассейны]] мәйданы 129 мең км².


[[Удмуртия]]ның төньягында [[Югары Кама калкулыгы|Югары Чулма калкулыгы]]нда башлана, [[Мамадыш]] шәһәреннән 17 км түбәнрәк [[Чулман|Кама елгасына]] коя. Нократка агу юнәлешен кискен үзгәртү хас (төньяктан көньяк-көнбатышка, аннары көньяк-көнчыгышка). Нократ &nbsp;— гадәти үзән елгасы, нигездә сөзәк янтыклы киң үзәнлек буенча ага.
[[Удмуртия]]ның төньягында [[Югары Кама калкулыгы]]нда башлана, [[Мамадыш]] шәһәреннән 17 км түбәнрәк [[Чулман|Кама елгасына]] коя. Нократка агу юнәлешен кискен үзгәртү хас (төньяктан көньяк-көнбатышка, аннары көньяк-көнчыгышка). Нократ &nbsp;— гадәти үзән елгасы, нигездә сөзәк янтыклы киң үзәнлек буенча ага.


Туенуы катнаш, күбесенчә кар суларыннан тора. Еллык уртача су чыгымы 890 м³/сек. ʜаᴙберның беренче яртысында туңа, боздан əпpилның икенче яртысында ачыла.
Туенуы катнаш, күбесенчә кар суларыннан тора. Еллык уртача су чыгымы 890 м³/сек. Ноябрьның беренче яртысында туңа, боздан апрельның икенче яртысында ачыла.


Нократ сүзе [[татар теле]]нә [[Новгород җире|Новгород]] сүзен [[татарча]]лаштырудан кергән.
== Исеме ==
{{Төп мәкалә|Нократ(көмеш)}}
Елганың аталышы төрле татар халкында аны "Нохрат" һәм "Нократ" исеме белән йөртәләр. "Нохрат" исеме елга һәм шәһәрчек исеме булып тора. "Нохрат" сүзе көмешне аңлата версияләре дә бар<ref name=":0" /> яки көмеш болгар акчасын.


== Гидрологиясе ==

=== Су күләме ===
Нократ сулары күбесе кар суыннан. Уртача еллык су агымы 890 м³/сек. Ноябрьнең беренче яртысында боз белән ката. Апрельның икенче яртысында боз катламыннан ачыла.

=== Кушылдыклары ===
Нохрат(Нократ) елгасының иң зур кушылдыклары.

{{div col|colwidth=15em}}
* [[Ак Нократ]] (уң як)
* [[Kobra (river)|Kobra]] (уң як)
* [[Letka (river)|Letka]] (уң як)
* [[Belaya Kholunitsa (river)|Belaya Kholunitsa]] (сул як)
* [[Чүпче]] (сул як)
* [[Velikaya (Kirov Oblast)|Velikaya]] (уң як)
* [[Bystritsa]] (сул як)
* [[Moloma]] (уң як)
* [[Pizhma (Vyatka)|Pizhma]] (уң як)
* [[Voya]] (сул як)
* [[Urzhumka]] (уң як)
* [[Kilmez (river)|Kilmez]] (сул як)
* [[Шушма]] (уң як)
{{div col end}}

== Искәрмәләр ==
<references />
{{Кама елгасы}}
{{Кама елгасы}}

[[Төркем:Киров өлкәсе елгалары]]
[[Төркем:Киров өлкәсе елгалары]]
[[Төркем:Татарстан елгалары]]
[[Төркем:Татарстан елгалары]]

12 авг 2021, 14:10 юрамасы

Нократ елгасы
География
АТБ Удмуртия, Татарстан, Киров өлкәсе
Ил Россия
ДДӨБ 53,1 метр, 240 метр Edit this on Wikidata
Координатлар 58°27'7.6"тн, 52°10'3.0"кнч, 55°35'26.9"тн, 51°29'46.0"кнч
РДСР 10010300212111100029744
Tarddiad Яр районы Edit this on Wikidata
Нинди сулыкка коя Чулман Edit this on Wikidata
Бассейн мәйданы 129 000 км² Edit this on Wikidata
Озынлык 1314 километр Edit this on Wikidata
Су чыгымы 890 м³/с Edit this on Wikidata
Карта

Нократ (чир. Виче, удм. Ватка, рус. Вятка)  — Рәсәйнең Европа өлешендәге елга, Каманың уң кушылдыкларыннан иң зурысы.

Озынлыгы 1314 км, елга бассейны мәйданы 129 мең км².

Удмуртияның төньягында Югары Кама калкулыгында башлана, Мамадыш шәһәреннән 17 км түбәнрәк Кама елгасына коя. Нократка агу юнәлешен кискен үзгәртү хас (төньяктан көньяк-көнбатышка, аннары көньяк-көнчыгышка). Нократ  — гадәти үзән елгасы, нигездә сөзәк янтыклы киң үзәнлек буенча ага.

Туенуы катнаш, күбесенчә кар суларыннан тора. Еллык уртача су чыгымы 890 м³/сек. Ноябрьның беренче яртысында туңа, боздан апрельның икенче яртысында ачыла.

Нократ сүзе татар теленә Новгород сүзен татарчалаштырудан кергән.

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Нократ_елгасы&oldid=3083334