Калып:Baş bit/Tanılğan şäxes/01

    Сылтамалар өстәү
    Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Baş bit/Tanılğan şäxes/01 latin yazuında])

    Bu Tanılğan şäxes proyektı asbite.
    Ğinwar | Fevral | Mart | Aprel | May | İyün | İyül | Avgust | Sentäber | Oktäber | Noyäber | Dekäber

    1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31

    1[вики-текстны үзгәртү]

    Stepan Bandera

    Stepan Andrey ulı Bandera (ukrainça Степан Андрійович Бандера, 1909-1959) - Ukraina säyäsi eşleklese, ukrain millätçelegeneñ nigezläwçese häm ideologı, faşist Almaniä belän xezmättäşlek itüçe, suğış cinäyätçese, anıñ citäkçelegendä 5 million Könbatış Ukrainada torğan watandaşlar üterelgän Könbatış Ukrainada (Galitsiä) ukrain milli xäräkäteneñ citäkçeläreneñ berse, Ukrainanın bäysezlege öçen sovet häm bäysez Ukrain däwlätenen bar başqa doşmannarına qarşı köräşkän Ukrain millätçeläre oyışmasınıñ (Організація українських націоналістів (ОУН)) başlığı. Ukrainnarnı vengrlaştıru, poläkläşterü häm ruslaştıruğa, şulay uq kommunist ideologiäsenä qarşı köräşkän, küp qarşılıq tudırğan şäxes.

    Avstro-Vengriä imperiäsenä kergän Galitsiä häm Lodomeriä patşalığın Kaluş rayonındağı Uxrınıv Strın (Uxrynyv Stryn ) isemle awılda (bügenge könge Ukraina) tua. Ätise Andriy Bandera, cirle ukrain grek-katolik çirkäwenen ber ruxanie, änise Miroslava şul uq awılındağı başqa ruxaninen qızı. Stepan balaçağın Uxrıniv Starıi awılında ätiläre-babaları yortında ütkärä. 1922 yılnın yazında änise ülä. 1927 yılda mäktäpne betergäç Çexoslovakiäneñ Podebradı şähärendäge Ukrain iqtisad häm texnologiä kölliätenä kerä, tik Poläk xökümäte ana ildän çığu öçen kiräkle käğäzlärne birmi. 1928 yılda Ukrain milläte şäxeslärenä açıq bulğan çikle uqu programmalar isemlegennän saylap, Bandera Lviv politexnik institutınıñ agronomiä programmasın buyınça uqırğa kerä.

    Mäktäp häm yuğarı uqu yortında törle millätçe törkemnärdä aktiv qatnaşa. Polşa xökümätlärenen ukrainnarnı poläklaştıruğa, iqtisadi yaqtan poläk monopolialarğa qarşı köräşe däwamında terroristlıq aktların qullanuları öçen 1934 yılda qulğa alına. 1936-1939 yılda Polşa törmälärendä utıra. Stepan Bandera 1941 yılnın 30 iyün Lviv şähärendä yasalğan Bäysez Ukrain däwlätenen iğlan itelüe öçen cawaplı. Proklamatsiädän çigenergä telämägän Bandera 1941 yılnın 6 iyüldä qulğa alına häm 1944 yılnın sentäber ayına qädär Zaksenhauzen kontslagerendä utıra. 1959 yılda KGB agentı Bogdan Staşinskiy tarafınnan üterelä.
    Üzgärtü

    2[вики-текстны үзгәртү]

    Кузебай Герд.jpg

    Kuzebay Gerd (02.01.1898, Malmıj öyäze Zur Dokya awılı, Coat of Arms of Vyatka gubernia (Russian empire).png Noqrat gubernası, Flag of Russia.svg/Greater Coat of Arms of the Russian Empire 1700x1767 pix Igor Barbe 2006.jpg Rusiä İmperiäse - 1.11.1937, Sandarmox, Flag of Karelian ASSR.svg/Coat of Arms of Karelian ASSR.png Karel ASSR, РСФСР байрагы RSFSR, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB) — udmurt şağire.
    Seminariäne beterügä, awıl uqıtuçısı bularaq eşli.
    Malmıj tarix cämğiätendä aktiv qatnaşa, udmurt folklorın häm etnografiäsen, şulay uq mari xalqınıñ riwäyätlären tuplaw belän dä şöğellänä.
    1920 yılda ul udmurt telendä «Muş» («Bal qortı») dip ataluçı balalar öçen berençe jurnal çığara başlıy.
    Üzgärtü

    3[вики-текстны үзгәртү]

    Con Ronald Ruel Tolkin (03.01.1892, Bloemfontein Coat of Arms.jpg Bloemfontein, Flag of the Orange Free State.svg/Coat of arms of the Orange Free State.svg Azat Oranj Däwläte - 2.09.1973, Flag of Dorset.svg Dorset graflığı Bournemouth qalası, Англия байрагы Angliä, Бөек Британия байрагы Böyekbritaniä) — ingliz yazuçısı, lingvist, filolog.

    Kübräk «Xobbit» häm «Baldaqlar xökemdarı» trilogiäse avtorı bularaq mäğlüm.
    Tolkin Oksford universitetında ingliz tele häm ädäbiäte professorı bula. 1972 yılnıñ 28 martında Yelizaveta II qararı buyınça Britaniä imperiäse Ordenı komandorı isemenä layıq bula.
    Üzgärtü

    4[вики-текстны үзгәртү]

    Абденанова, Алиме.jpg

    Alime Abdenanova (04.01.1924, Flag of the Crimean ASSR (1938).gif/Coat of arms of Crimean ASSR.svg Qırım ASSR Keriç qalası, РСФСР байрагы RSFSR, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB - 5.04.1944, Aqmäscit, Qırım, Flag of the NSDAP (1920–1945).svg/Reichsadler Deutsches Reich (1935–1945).svg Öçençe reyx) — Qızıl Ğäskär suğışçısı.
    Böyek Watan suğışı çorı qırımtatar millätle sovet küzätçese. Berençe möselman çığışlı Россия байрагы Rusiä Federatsiäse qaharmanı.
    Üzgärtü

    5[вики-текстны үзгәртү]

    Juan Carlos I Rey de España 2009 2.jpg

    Xuan Karlos I (05.01.1938, Rim, Италия байрагы İtaliä) — 1975-2014 yıllarda Испания байрагы İspaniä patşası.
    Yuğarı belemen Escudo de Madrid.svg Madrid uqu yortlarında ala, Греция байрагы Gretsiä häm Дания байрагы Daniä şahzadä bikäse Sofiä belän öylänä.
    İlne Francisco Franco tudırğan rejimınnan demokratiägä küçeşendä citäkli. 2008 yılda İberoamerikanınıñ iñ populär liderı dip bilgelänä.
    Täxetne ulı Felipe VI şahzadäsenä tapşıra.
    Üzgärtü

    6[вики-текстны үзгәртү]

    Irina Shayk (Straighten Crop).jpg

    İrina Şäyxelislamova (06.01.1986, Çiläbe ölkäse Yamanyılğa qalası, РСФСР байрагы RSFSR, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB) — Россия байрагы Rusiä Federatsiäse fotomodele.
    İrina üzeneñ ekzotik qiäfäte tatar näselennän çığışı belän bäyli.
    Kriştianu Ronaldu, soñraq Bredli Kuper belän yaqın romantik mönäsäsäbätlärdä toruı bilgele.
    2015 yılnıñ oktäber ayınnan birle L'Oréal logo.svg xalıqara süzçese.
    Üzgärtü

    7[вики-текстны үзгәртү]

    Jeremy Renner SDCC 2014 (cropped).jpg

    Djeremi Renner (07.01.1971, Seal of Stanislaus County, California.png Stanislaus okrugı Seal of Modesto, California.png Modesto qalası, Flag of California.svg Kaliforniä ştatı, АКШ байрагы AQŞ) — kinoakt'or.
    Kinofilmnar töşerü sänäğätendäge karyerasın 1995 yılda başlıy, 2008 yılda kiñ tanıla.
    Kız balasın üsterä, äti-äniläre kebek ük üze dä ayırılğan.
    Dustı belän yortlarnı tözekländerü şirkätne totalar.
    Üzgärtü

    8[вики-текстны үзгәртү]

    Гүзәл Уразова - Татар җыры 2009.jpg

    Güzäl Urazova (08.01.1982, Perm ölkäse Barda rayonı administrativ üzäge Barda awılı, РСФСР байрагы RSFSR, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB) — tatar estrada cırçısı.
    Qazan däwlät mädäniät häm sänğät universitetınıñ vokal bülegen tämanlıy.
    İcatı arqasında Flag of Tatarstan.svg Tatarstan Respublikası atqazanğan artistı däräcäsenä iteşä.
    Üzgärtü

    9[вики-текстны үзгәртү]

    Simone de Beauvoir.jpg

    Simona de Bovuar (09.01.1908 - 14.04.1986, Blason paris.png Parij, Франция байрагы Frantsiä) — frantsuz yazuçısı, feminist xäräkäteneñ ideologı.
    Ekzistentsializm fälsäfä yünäleşeneñ tarafdarı, kisken inqıylabi qaraşlı bula, xätta sotsialist yäşeren törkemendä qatnaşa.
    Jan-Pol Sartrnıñ iptäş qızı häm fikerdäşe.
    Vyetnam suğışında xärbi cinäyätlär turında kürsätülärne tıñlaw öçen Bertran Rassel tarafınnan xalıqara tanılğan zıyalılardan oyıştırılğan "Xärbi cinäyätlärne tikşerenülär buyınça Xalıqara Mäxkämä"dä qatnaşa.
    Üzgärtü

    10[вики-текстны үзгәртү]

    Sergei Eisenstein 03.jpg

    Sergey Eyzenşteyn (10.01.1898, Flag of Riga.svg Riga, Flag of Russia.svg/Greater Coat of Arms of the Russian Empire 1700x1767 pix Igor Barbe 2006.jpg Rusiä İmperiäse - 11.02.1948, Mäskäw, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB) — rejissör, rässam, stsenarist, sänğät teoretiğı, uqıtuçı.
    "Potemkin bronälı köymäse" filmı arqasında tanıla.
    VGİK professorı, kino teoriäsenä bağışlanğan kitaplar avtorı.
    RSFSRnıñ atqazanğan sänğät eşleklese, ike tapqır Stalin premiäse iäse.

    .
    Üzgärtü

    11[вики-текстны үзгәртү]

    Gokdeniz Karadeniz.jpg

    Gökdeniz Qaradeniz (11.01.1980, Файл:Giresunbel.JPG Giresun, Төркия байрагы Törkiä) — törek futbolçısı.
    Törkiä cıyılma komandasınıñ elekkege uyınçısı, Flag of Tatarstan.svg Tatarstan Respublikası başqalası Coat of Arms of Kazan (Tatarstan) (2004).png Qazan şähäreneñ «Rubin» futbol klubı yartı saqçısı.
    Üzgärtü

    12[вики-текстны үзгәртү]

    ChPerrault.jpg

    Şarl' Perro (12.01.1628 - 16.05.1703, Blason paris.png Parij, Pavillon royal de France.svg/Grand Royal Coat of Arms of France.svg Frantsiä patşalığı) — frantsuz yazuçısı, şağir häm tänqitçe.
    Bötendönya balalarına «Kölgenä», «Çitekle mäçe», «Qızıl Qalfaq» häm Qaz anası äkiätläre cıyıntığına kerüçe başqa äkiätlär avtorı bularaq tanılğan.
    Üzgärtü

    13[вики-текстны үзгәртү]

    Karina Abdullina (13.01.1976, Flag of the Kazakh Soviet Socialist Republic.svg/Emblem of the Kazakh SSR (1937-1978).svg Qazaq SSR başqalası Almatı şähäre, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB) — Казакстан байрагы Qazaqstan häm Россия байрагы Rusiä Federatsiäse estrada cırçısı.

    Tanılğan opera cırçıları näsele wäkile.
    6 yäştä maxsus muzıka mäktäbenä uqırğa kerä.
    Şiğerlär häm köylär yaza, kinoda töşkäne bar.
    Üzgärtü

    14[вики-текстны үзгәртү]

    The Tolmachevy Sisters, ESC2014 Meet & Greet 26 (crop).jpg

    Tolmaçev tuğannar (Mariä häm Anastasiä, 14.01.1997, Flag of Kursk Oblast.svg Kursk ölkäse administrativ üzäge Coat of Arms of Kursk.png Kursk şähäre, Россия байрагы Rusiä Federatsiäse) — rus cırçıları.
    Balalar öçen 2006 Yevrovidenie cır bäygese ciñüçeläre, 2014 yılğı olılar bäygesendä 7 nçe urın aldılar.
    6 yäştän «Sverçok» estrada studiäsendä cırlıylar.
    Üzgärtü

    15[вики-текстны үзгәртү]

    King portrait.gif

    Martin Lüter King (15.01.1929, Flag of Georgia (U.S. state).svg Corciä ştatı başqalası Seal of Atlanta.png Atlanta şähäre - 4.04.1968, Flag of Tennessee.svgTennessi ştatı Flag of Memphis, Tennessee.svg Memfis şähäre, АКШ байрагы AQŞ) — afroamerikan wäğäzçese.
    AQŞ qaratänle xäräkäteneñ berençe aktiv eşleklese häm AQŞta qaratänle keşelär watandaşlar xoquqları öçen berençe kürenekle köräşçese.
    AQŞ cämğiäten demokratiäläşterügä zur öleş kertkäne öçen 1964 yılda Martin Tınıçlıq öçen Nobel premiäsenä layıq bulğan.
    Üzgärtü

    16[вики-текстны үзгәртү]

    Young Folks' History of Rome illus226.png

    Sulla (16.01.138 yıl (b. e. q.), Rim - 19.08.78 yıl (b. e. q.), Puteoli, Consul et lictores.png Rim Respublikası ) — Borınğı Rim däwlät häm säyäsät eşleklese.
    Rim mäñge diktatorı, qanlı bastırularnı oyıştıruçı, däwlät tärtiplären yañartuçı.
    Räximsez izüçe bulıp Sulla üz teläge belän çiksez xäkimlektän baş tartqan, şuşı ğädätsez waqiğa tarixta qalğan.
    Üzgärtü

    17[вики-текстны үзгәртү]

    18[вики-текстны үзгәртү]

    1992, Ph seal ncr manila.svg Manila/Филиппиннар байрагы Filipin: Украина байрагы Ukraina öçen çığışı.

    Alisä Ğällämova (18.01.1972, Coat of Arms of Tatarstan ASSR.png TASSR başqalası Qazan, РСФСР байрагы RSFSR, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB) – Россия байрагы Rusiä Federatsiäseneñ tatar şahmatçısı, xalıqara grossmeister, 1988 Awrupa häm 2010 dönya çempionı. Coat of Arms of Kazan (Tatarstan) (2004).png Qazanda yäşi.
    Üzgärtü

    19[вики-текстны үзгәртү]

    Auguste Comte.jpg

    Ogüst Kont (19.01.1798, Dessinblasonmontpellier.jpg Monpelye - 5.09.1857, Blason paris.png Parij, Франция байрагы Frantsiä) — frantsuz fälsäfäçese.
    Sotsiologiä fänenä häm fälsäfi pozitivizmğa nigez saluçı.
    Üzgärtü

    20[вики-текстны үзгәртү]

    Federico Fellini.jpg

    Federiko Fellini (20.01.1920, Файл:Rimini-Stemma.png Rimini - 31.10.1993, Rim, Италия байрагы İtaliä) — italian kinorejissörı.
    Biş "Oskar" büläge, Kann kinofestivaleneñ "Altın palma botağı" premiäseneñ iäse.
    İkençe bötendönya suğışına barmas öçen Fellini awıruğa salına.
    Üzgärtü

    21[вики-текстны үзгәртү]

    22[вики-текстны үзгәртү]

    23[вики-текстны үзгәртү]

    24[вики-текстны үзгәртү]

    Manyrova.jpg

    Güzäl Manürova (24.01.1978, Coat of Arms of Mordovian ASSR.png Mordva ASSR'nıñ Saransk şähäre, РСФСР байрагы RSFSR, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB) — tatar köräşçese.
    Klassik köräş belän 2000 yılda Coat of Arms of Moscow.svg Mäskäwdä şöğellänä başlıy.
    Россия байрагы Rusiä Federatsiäse häm Казакстан байрагы Qazaqstan cıyılma taqımnarı öçen çığışlar yasıy.
    Üzgärtü

    25[вики-текстны үзгәртү]

    26[вики-текстны үзгәртү]

    Anders Fogh Rasmussen - World Economic Forum Annual Meeting Davos 2008.jpg

    Anders Fog Rasmussen (26.01.1953, Djurs Nørre rayonı Ginnerup awılı, Randers graflığı, Дания байрагы Daniä) — Daniäle säyäsätçe.
    Elekke Daniä xökümäte başlığı (Liberal firqäse, 2001-09).
    2009-2014 yıllarda Flag of NATO.svg NATO general särkätibe.
    Üzgärtü

    27[вики-текстны үзгәртү]

    Croce-Mozart-Detail.jpg

    Wolfgang Amadey Motsart (27.01.1756, Wappen Erzbistum Salzburg.png Zaltsburg arxiyepiskoplığı başqalası AUT Salzburg (Stadt) COA.svg Zaltsburg - 5.12.1791, Bindenschild Privilegium maius 1512.svg Avstriä ertsgertsoglığı başqalası Wien 3 Wappen.svg Vena, Banner of the Holy Roman Emperor without haloes (1400-1806).svg/Quaternion Eagle.svg İzge Rim imperiäse) — Avstriäle kompozitor, muzıkant häm dirijör.
    Zamandaşları fenomenal xäterenä häm improvizatsiägä sälätenä iä bulğanın belderä.
    Muzıkağa mäxäbbät häm sälät Motsartta 3 yäştä barlıqqa kilä
    Üzgärtü

    28[вики-текстны үзгәртү]

    DilyaЕnikeeva.jpg

    Dilä Yenikeyeva (28.01.1951, Coat of arms of Bashkir ASSR.svg Başqort ASSR başqalası Ufa, РСФСР байрагы RSFSR, Flag of the Soviet Union.svg/Coat of arms of the Soviet Union (1956–1991).svg SSRB) — psixiätriä tabibı, yazuçı.
    Tanılğan Qazan tabibları ğäiläsendä tua, yuğarı belemen Mäskäwdä ala häm şunda uq eşlärgä qala.
    Psixologiä, psixonevrologiä häm seksologiä belgeçe, meditsina fännäre kandidatlığına dissertatsiäsen Leningradta yaqlıy.
    Şulay uq detektiv häm fänni-populär romannar avtorı bularaq tanıla.
    Üzgärtü

    29[вики-текстны үзгәртү]

    Anton Chekov 1901.jpg

    Anton Çexov (29.01.1860, Coat of Arms of Yekaterinoslav Governorate.pngYekaterinoslav gubernası qalası Coat of Arms of Taganrog (Rostov oblast) (1808).png Taganrog, Flag of Russia.svg/Greater Coat of Arms of the Russian Empire 1700x1767 pix Igor Barbe 2006.jpg Rusiä İmperiäse - 15.07.1904, Flagge Großherzogtum Baden (1891–1918).svg/Wappen Deutsches Reich - Grossherzogtum Baden.pngBaden böyek hertsoglığı qalası DEU Badenweiler COA.svgBadenweiler, Flag of Germany (1867–1918).svg/Wappen Deutsches Reich - Reichsadler.png Alman imperiäse) — rus yazuçısı, dramaturg.
    Hönäre buyınça - tabib. Dönyanıñ iñ mäşhür ädipläreneñ berse.
    26 yıllıq icatı däwamında 900 törle äsär yazğan.
    Üzgärtü

    30[вики-текстны үзгәртү]

    FDR in 1933.jpg

    Franklin Delano Ruzvelt (30.01.1882, Flag of New York.svg Nyu York ştatı Hayd Park qalası - 12.04.1945, Flag of Georgia (U.S. state).svg Corciä ştatı Worm-Springs qalası, АКШ байрагы AQŞ) — amerikan säyäsätçese, 32 nçe prezidentı.
    "Yaña kurs" reformaların ütkärgäç ilen qatlawlı iqtisadi krizistan çığara. İkedän kübräk (4) çorğa saylanğan berdänber AQŞ prezidentı.
    Ruzvelt eşçänlege häm sälätläre Hitlerğa qarşı Berdämlegen oyıştıruda, İkençe bötendönya suğışındağı uñışlarında, Flag of the United Nations.svg BMOnı buldıruda, suğıştan soñ dönyä tärtiben urnaştıruda zur röl' uynağan.
    Üzgärtü

    31[вики-текстны үзгәртү]

    Helvétius.png

    Klod Helvetsiy (31.01.1715 - 26.12.1771, Blason paris.png Parij, Pavillon royal de France.svg/Grand Royal Coat of Arms of France.svg Frantsiä patşalığı) — mäğrifätçelek çorı frantsuz fälsäfäçese.
    Monteskye häm Volter, Didro häm Holbax belän aralaşuı arqasında fänni eşlär belän şöğellänä başlıy.
    «Aqıl turında» digän xezmäte üzenä feodallar häm ruxanilar tarafınnan açı näfrät tudıra, patşa ämere buyınça tıyıla torğan kitaplar rätenä kertelä häm yandırılıp yuq itelä.
    Üzgärtü
    Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Калып:Baş_bit/Tanılğan_şäxes/01&oldid=1979335