|
1 | 2 | 3 | 4 |
5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30
Akilina Vekşina (4.04.1898, Graxovo voloste'neñ Kuzebayevo awılı, Alabuğa öyäze,  Noqrat gubernası,  / Rusiä İmperiäse - 31.10.1973, Alnaş rayonı'nıñ administrativ üzaege Alnaş awılı,  Udmurt ASSR,  RSFSR,  / SSRB) — udmurt şağiräse, tabib.
QDU'nıñ meditsina fakultetında belem ala. 1928 yıldan başlap küz tabibı bularaq xezmät itä.
1933 yılda millätçelär belän mönäsäbäte buluda ğäyeplänä, şunnan soñ icat eşennän çitläşä. Böyek Watan suğışı yıllarında fronttağı xärbi xirurg.
Üzgärtü
|
Leonard Eyler (15.04.1707,  Bazel,  Şweytsariä - 18.09.1783,  Sankt-Peterburg, / Rusiä İmperiäse) — alman matematik, mexanik, fizik, astronom.
Pastor ğailäsendä tua, balaçağınnan uq matematika belän qızıqsına başlıy.
Matematik analiz, optika, mexanika, astronomiä, häm xättä muzıka teoriäse kebek küp sanlı belem tarmaqlarına kerteme belän tanılğan.
Üzgärtü
|
İvan Palantay (24.04.1886, Çabaksar öyäze'neñ Kokşamar awılı,  Qazan gubernası, / Rusiä İmperiäse - 11.06.1926, Mäskäw şähäre, RSFSR, / SSRB) — mari sovet kompozitorı.
Qazan muzıka uquxanäse qaramağındağı dirijor kurslarında uqığanda, 1906 yılda revolütsion demonstratsiädä qatnaşuı arqasında sörgengä sörelä, tik andağı säyäsi totqınnardan häm cirle xalıqtan xor oyıştıra.
1919 yıldan Krasnokokşayskida uqıtuçılar seminariäsendä muzıka häm cır uqıtuçısı bularaq eşli, xor öçen küp äsärlärne yazğan.
Yoşkar-Olada bügen Palantay isemen uram häm muzıka uquxanäse yörtä, häykäl quyılğan.
Üzgärtü
|
|
1 | 2 | 3 | 4 |
5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31
Täwfiq Äydi (1.05.1941,  Şatura rayonı Tugoleyevskiy Bor bistäse, Mäskäw ölkäse, RSFSR, / SSRB - 02.04.2001,  Tatarstan Respublikası başqalası  Qazan, Rusiä Federatsiäse) — tatar yazuçısı, prozaik, publitsist.
Bala häm üsmer çağı kübesençä  TASSRnıñ Apas rayonı Tübän Baltay awılında uza.
Alabuğa kitapxanä texnikumın, Qazan däwlät universitetınıñ tatar tele häm ädäbiäte bülegen, Mäskäwdä SSRB yazuçılar berlege qarşındağı Yuğarı ädäbi kursların tämamlıy.
Tormışı buyınça kitapxanä mödire, taşçı, militsiä bülege briğadirı, slesär häm apparatçı, uqıtuçı, metodist, ädäbi xezmätkär häm ädäbi konsultant, «Qazan utları» jurnalınıñ proza bülege citäkçese, «Tatarstan» jurnalı baş möxärrireneñ urınbasarı, «Awaz» isemle xosusıy näşriätneñ başqaruçı direktorı bulıp eşli.
Üzgärtü
|
Valentin Kolumb (1.05.1935, Morki rayonınıñ Miziner awılı - 8.12.1974, Yoşqar-Ola,  / Mari ASSR, RSFSR, / SSRB) — mari şağire, yazuçısı, tärcemäçese.
Üz isemen Xristofor Kolumb bularaq üzgärtkän mari kolxoznik Dekin ğailäsendä tua.
Vesşurga mäktäben, Mäskäwdäge Maksim Gorki isemendäge Ädäbiät institutın tämamlıy.
Morki komsomol rayon komitetı särkätibe, Yoşqar-Ola radiokomitetında ädäbiät tapşıruları redaktorı, Mari kitap näşriäte häm «Onçıko» jurnalınıñ baş redaktorı bularaq eşli.
Üzgärtü
|
Nikolay Pinegin (10.05.1872, Alabuğa, Noqrat gubernası, / Rusiä İmperiäse - 18.10.1940, Leningrad, RSFSR, / SSRB) — rus yazuçısı, rässamı.
Vätka, Permʻ, Qazan, Pitırbur şähärläre uqu yortlarında belem ala.
Georgiy Sedovnıñ Arktika ekspeditsiäsendä qatnaşa.
Böyek Oktyäbr' inqıylabınnan soñ İstanbul, Praga, Berlin şähärlärendä yäşäp alğaç SSRBğa qayta häm arktik ekspeditsiälärendä qatnaşuın däwam itä.
Üzgärtü
|
İoann Pavel II (Karol Yozef Voytıla, 18.05.1920,  Krakov voyevodstvosınıñ  Vadovitse şähäre,  / Polşa Cömhüriäte - 2.04.2005,  Vatikan) — 264-nçe  Rim papası.
Poläk armiäse poruçigı häm möğallimä ğailäsendä tua, 8 yäş bulğanda, änise wafat bula.
14 yäşendä mäktäp drama tügärägendä uynıy başlıy, şul çorlarda uq «Korol'-Rux» isemle pyesa yaza. Yäş çağında uq Woytıla poliglotqa äylänä häm 11 teldä ciñel söyläşergä öyränä.
Alman okkupatsiäse çorında,  / Öçençe reyxqa quıludan qaçıp, ul Yägellon universitetınıñ fälsäfä fakultetında uquın qaldıra häm Krakov tiräsendä taş wata, soñraq ximiä zavodına küçä. 1942 yılda yäşeren Krakov dini seminariäseneñ ğomumi belem kurslarına yazıla.
1979 yılda papalıqqa saylanğanda, 455 yıl eçendä saylanğan berençe italiäle bulmağan rim papası, iñ yäş pontifiklarnıñ berse häm berençe slavıan qanlı papa buldı.
Üzgärtü
|
Onore de Balzak (20.05.1799,  Indre-et-Loire üzäge  Tur şähäre,  / Berençe frantsuz respublikası - 18.08.1850,  Parij, / İkençe frantsuz respublikası) — frantsuz yazuçısı, Awrupa mädäniätendä realizm yünäleşen nigezläwçelärneñ berse.
Yazuçı bularaq Valter Skott äsärläre tä'sire näticäsendä formalaşa.
"Keşelek komediä" qısqa xikäyälär häm romannar cıyıntığı Napoleon Bonapart xäkimiäte töşüennän soñ frantsuz cämğiäteneñ zamança tormışın taswirlıy.
Üz çiratında äsärläre küp kürenekle yazuçı häm fälsäfäçelärgä (mäs. Födor Dostoyevskiy, Çarlz Dikkens, Oskar Wayld, Emil Zolä, Marsel Prust, Edgar Po, Fridrix Engels, Karl Marks, h.b.) köçle tä'sir itä.
Üzgärtü
|
İosif Brodskiy (24.05.1940, Leningrad ölkäseneñ Leningrad qalası, RSFSR, / SSRB - 28.01.1996,  Nyu York ştatınıñ  Nyu York qalası,  AQŞ) — şağir,yazuçı, dramaturg, tärcemäçe.
1972 yılda SSRBdan kitergä mäcbür itelä, 1987 yılda Ädäbiät ölkäsendä Nobel premiäse iäse bula.
Şiğerlärne kübesençä rusça yazğan, xikäyälären - ingliz telendä.
Üzgärtü
|
|
}
|
.png){kind=small}
Төп мәкаләләр: 
.jpg)
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.jpg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
_(1781).png){kind=small}
.png){kind=small}
_(2004).png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
_(2003).png){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
_(1987).png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
