|
1 | 2 | 3 | 4 |
5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31
Täwfiq Äydi (1.05.1941,  Şatura rayonı Tugoleyevskiy Bor bistäse, Mäskäw ölkäse,  RSFSR,  / SSRB - 02.04.2001,  Tatarstan Respublikası başqalası  Qazan,  Rusiä Federatsiäse) — tatar yazuçısı, prozaik, publitsist.
Bala häm üsmer çağı kübesençä  TASSRnıñ Apas rayonı Tübän Baltay awılında uza.
Alabuğa kitapxanä texnikumın, Qazan däwlät universitetınıñ tatar tele häm ädäbiäte bülegen, Mäskäwdä SSRB yazuçılar berlege qarşındağı Yuğarı ädäbi kursların tämamlıy.
Tormışı buyınça kitapxanä mödire, taşçı, militsiä bülege briğadirı, slesär häm apparatçı, uqıtuçı, metodist, ädäbi xezmätkär häm ädäbi konsultant, «Qazan utları» jurnalınıñ proza bülege citäkçese, «Tatarstan» jurnalı baş möxärrireneñ urınbasarı, «Awaz» isemle xosusıy näşriätneñ başqaruçı direktorı bulıp eşli.
Üzgärtü
|
Valentin Kolumb (1.05.1935, Morki rayonınıñ Miziner awılı - 8.12.1974, Yoşqar-Ola,  / Mari ASSR, RSFSR, / SSRB) — mari şağire, yazuçısı, tärcemäçese.
Üz isemen Xristofor Kolumb bularaq üzgärtkän mari kolxoznik Dekin ğailäsendä tua.
Vesşurga mäktäben, Mäskäwdäge Maksim Gorki isemendäge Ädäbiät institutın tämamlıy.
Morki komsomol rayon komitetı särkätibe, Yoşqar-Ola radiokomitetında ädäbiät tapşıruları redaktorı, Mari kitap näşriäte häm «Onçıko» jurnalınıñ baş redaktorı bularaq eşli.
Üzgärtü
|
Nikolay Pinegin (10.05.1872, Alabuğa,  Noqrat gubernası, / Rusiä İmperiäse - 18.10.1940, Leningrad, RSFSR, / SSRB) — rus yazuçısı, rässamı.
Vätka, Permʻ, Qazan, Pitırbur şähärläre uqu yortlarında belem ala.
Georgiy Sedovnıñ Arktika ekspeditsiäsendä qatnaşa.
Böyek Oktyäbr' inqıylabınnan soñ İstanbul, Praga, Berlin şähärlärendä yäşäp alğaç SSRBğa qayta häm arktik ekspeditsiälärendä qatnaşuın däwam itä.
Üzgärtü
|
İoann Pavel II (Karol Yozef Voytıla, 18.05.1920,  Krakov voyevodstvosınıñ  Vadovitse şähäre,  / Polşa Cömhüriäte - 2.04.2005,  Vatikan) — 264-nçe  Rim papası.
Poläk armiäse poruçigı häm möğallimä ğailäsendä tua, 8 yäş bulğanda, änise wafat bula.
14 yäşendä mäktäp drama tügärägendä uynıy başlıy, şul çorlarda uq «Korol'-Rux» isemle pyesa yaza. Yäş çağında uq Woytıla poliglotqa äylänä häm 11 teldä ciñel söyläşergä öyränä.
Alman okkupatsiäse çorında,  / Öçençe reyxqa quıludan qaçıp, ul Yägellon universitetınıñ fälsäfä fakultetında uquın qaldıra häm Krakov tiräsendä taş wata, soñraq ximiä zavodına küçä. 1942 yılda yäşeren Krakov dini seminariäseneñ ğomumi belem kurslarına yazıla.
1979 yılda papalıqqa saylanğanda, 455 yıl eçendä saylanğan berençe italiäle bulmağan rim papası, iñ yäş pontifiklarnıñ berse häm berençe slavıan qanlı papa buldı.
Üzgärtü
|
Onore de Balzak (20.05.1799,  Indre-et-Loire üzäge  Tur şähäre,  / Berençe frantsuz respublikası - 18.08.1850,  Parij, / İkençe frantsuz respublikası) — frantsuz yazuçısı, Awrupa mädäniätendä realizm yünäleşen nigezläwçelärneñ berse.
Yazuçı bularaq Valter Skott äsärläre tä'sire näticäsendä formalaşa.
"Keşelek komediä" qısqa xikäyälär häm romannar cıyıntığı Napoleon Bonapart xäkimiäte töşüennän soñ frantsuz cämğiäteneñ zamança tormışın taswirlıy.
Üz çiratında äsärläre küp kürenekle yazuçı häm fälsäfäçelärgä (mäs. Födor Dostoyevskiy, Çarlz Dikkens, Oskar Wayld, Emil Zolä, Marsel Prust, Edgar Po, Fridrix Engels, Karl Marks, h.b.) köçle tä'sir itä.
Üzgärtü
|
İosif Brodskiy (24.05.1940, Leningrad ölkäseneñ Leningrad qalası, RSFSR, / SSRB - 28.01.1996,  Nyu York ştatınıñ  Nyu York qalası,  AQŞ) — şağir,yazuçı, dramaturg, tärcemäçe.
1972 yılda SSRBdan kitergä mäcbür itelä, 1987 yılda Ädäbiät ölkäsendä Nobel premiäse iäse bula.
Şiğerlärne kübesençä rusça yazğan, xikäyälären - ingliz telendä.
Üzgärtü
|
|
1 | 2 | 3 | 4 |
5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30
Merilin Monro (inglizçä Marilyn Monroe, tuğan Norma Jeane Mortenson, çuqınğannan soñ Norma Jeane Baker; 1926 - 1962,  Los-Anjeles) - AQŞ kinoaktrisası, cırçı, model.
Aenise 1934 yılda psixiatriä xastaxanäsenä eläkkännän sonh, yäş Norma ozaq waqıtta yätimnär yortında tora. 16 yäştä Norma eşçe Ceyms Dougerti kiäwgä çığa häm
Columbia studiäse belän kontraktnı imzalıy. 1948 yılda (22 yäştä) berençe film rolen uynıy.
Merilin 30 filmda uynağan, seks-simvol bulıp sanala.
Üzgärtü
|
Ğata Kamskiy (çın iseme Ğataulla Röstäm ulı Sabirov; 1974 yılnıñ 2 iyünendä tuğan) — AQŞda yäşäwçe tatar şaxmatistı. / SSRBnıñ yegetlär çempionatında ike tapqır ciñüçese. Tiz şaxmat buyınça ğämäldäge Dönya çempionı.
1989 yıldan başlap AQŞta yäşi. 1996-2004 şaxmat eşçänlegennän çitläşä, belem ala — yurist diplomına iä bula, üzeneñ yuridik şirkäten açıp cibärä. Şaxmat buyınça AQŞ çempionı (1991, 2010).
Üzgärtü
|
Adam Smit (inglizçä Adam Smith, 1723 -1790, Edinburg, Şotlandiä) - Şotlandiä iqtisadçısı, etik-fälsäfäçe, zamança iqtisadi teoriägä nigez saluçılarnıñ berse.
Kerkoldi şähärendä tamğaçı ğailäsendä tuğan. Glazgo Universitetın tämamlağan, Oksford kölliätendä uqığan. Edinburg, Glazgo Universitetında uqıtqan.
Smit iqtisadi qanunnar obyektivlığın yaqlağan. Smit eşkärtkän sistema irekle bazar eşen taswirlağan, eçke iqtisadi mexanizmnar (tışqı säyäsi idärä bulmağanda) nigezendä bazar mönäsäbätläre taswirlana. Bu qaraş älegä iqtisadi belem nigeze bulıp sanala.
Smit "iqtisadi adäm" häm "tabiği tärtip" mäsläklären täğbir itkän. Bu qaraşı buyınça adäm - böten cämğiätneñ nigeze bulıp sanala, ä keşeneñ totışı şäxsi tabış häm fayda belän bäyle ikän dip taswirlana.
Üzgärtü
|
Möämmär bän Möxämmät Äbü Mänyar Ğabdel Saläm bän Xämit äl-Qaddafi (7.06.1942 - 20.10.2011, Sirt,  Liviä) — Liviä Cämähiriäse başlığı, palkawnik.
Mäktäptä uqığan waqıtta uq ul, yäşeren säyäsi oyışmağa nigez salıp, antikolonial çaralar ütkärä başlıy. Mäktäptän soñ Qaddafi  Böyekbritaniä xärbi kolledjında uqıy. Annarı Liviä elemtä ğäskärlärendä xezmät itä başlıy. 1967 yılda,  Misır -  İsrail suğışı däwamında, Liviä patşası İdris İ röxsäten almıyça, Qaddafi üz ğäskären Misırğa yärdämgä cibärä. 1969 yılda 27 yäşendäge Qaddafi Libiä xärbiläreneñ patşağa qarşı xäräkäten citäkli häm patşanı bärep töşerä.
1970 yıllarda isä Qaddafi üzeneñ «Yäşel kitap» dip atalğan mäşhür xezmätendä xalıqnıñ säyäsät häm iqtisad belän üzallı, xäkimiätkä ixtıyac kiçermiçä genä idärä itä aluın isbatlarğa tırışa. Ul bu teoriägä nigezlänep Liwiäne dä «Cämähiriä» (xalıqnıñ turı xäkimiäte) dip atıy başlıy.
Üzgärtü
|
Lüdmila Zıkina - 92 ildä çığış yasap dan qazanğan rus çırçısı, Rusiä däwlät akademik xalıq muzıkası ansamblen oyıştıruçısı.
 Mäskäwdä, eşçelär ğailäsendä tua, balaçaqta oçuçı bulırğa xıyallana. Professional cırçı karyerası 1947 yılda Bötensoyuz yäş cırçılar bäygesendä finalğa çığuı belän başlana.
Üzgärtü
|
Sergey Vitte (29.6.1849, Tiflis - 13.3.1915, Petrograd, / Rusiä İmperiäse) - kürenekle Rusiä däwlät eşleklese, böyek Rusiä islaxçısı.
Yullar elemtäse ministrı (1892), finans ministrı (1892—1903), ministrlar Komitetı räise (1903—06), Ministrlar Şurası räise (1905—06). Rusiädä "altın standart" kertkän (1897), Rusiä aqçasın nıq valütasın itep yasağan, Rusiägä çit illärdän investitsiälärne cälep itkän, ayıruça timer yullar tözeleşenä, TransSib tözeleşen buldıruçı, ağrar islaxnı icat itüçe.
Üzgärtü
|
|
}
|
Төп мәкаләләр: 
_(2003).png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
_(2004).png){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
_(1987).png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
_crop.jpg)
![[1]](http://gabdullatukay.ru/images/stories/lena_shagirjan.jpg%7Cright%7C200px){kind=link}