Киев

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Киев latin yazuında])
(Kiev битеннән юнәлтелде)
Киев
Карта
Ил Украина
Координатлар 50°27'0"тн, 30°31'25"кнч
Башлык Виталий Владимирович Кличко[d][1]
Телефон коды 44
Кардәш шәһәрләр Мүнхен[2][3][4][…], Вилнүс[5][3][6][…], Эдинбург[2][3][7][…], Рига[5][3][8][…], Бакы[3][9][10][…], Братислава[11][2][3][…], Белград[3][12][8], Чикаго[5][3][13][…], Краков[5][14][3][…], Флоренция[2][3][15][…], Кьото[2][3][16][…], Рио-де-Жанейро[3][17][8], Тбилиси[3][18][8], Тампере[2][5][19][…], Лейпциг[2][20][3][…], Берлин[3][21][22][…] һәм Сараево[8][23]

Киев (укр. Київ - Кыйив) — Украинаның башкаласы, Киев өлкәсенең административ үзәге (аның эченә керми). Герой шәһәр. Шәһәр Днепр елгасында урнашкан. Мәйданы — 835,6 км², халкы — 2799,9 мең кеше (2011 елның 1 апреленә).

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Төп мәкалә: Киев Русе
  • 864 елны Аскольд белән Дир Киевны басып алалар.
  • 10 гасырда Киев Русе дәүләте барлыкка килгән. 988 елда праваслау динен кабул иткән.
  • 1132-1134 елдан соң Киев Русе күп кенәзлекләргә таркалган. 1132 елда Полоцк, 1134 елда Новгород шәһәре Киев кенәзенең хакимиятен танырга туктаганнар, «разодралась вся земля русская» (Новгород кулъязмасы). Аерым рус кенәзлекләре үз кенәзе белән идарә ителгән, кайчакта рус кенәзлекләре арасында үзара сугышлар булганнар.
  • 1240 елда Бату хан Киев шәһәрен басып җимергән. Алтын Урда ханнары Владимир кенәзләренә ярлык бирә башлаган. Шулай итеп, Киев шәһәре башкала вазифасын югалткан.
  • 1941 елның 19 сентябрьИкенче бөтендөнья сугышы барышында Киев алман гаскәрләре тарафыннан алына.
«Киев халкын чукындыру», Клавдий Лебедев

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Көнчыгыш-Европа тигезлегендә, Днепр елгасы өстендә урнаша. Шулай ук Днепр елгасының кушылдыклары: Десна, Дарница, Лыбедь, Горенка, Любка, һәм тагын якынча 20 елга һәм гөрләвек ага.

Киевтан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
Калып:Байрак/БелоРоссияПинск ~ 360 км.
Калып:Байрак/БелоРоссияМинск ~ 430 км.
Польша байрагыВаршава ~ 680 км.
Калып:Байрак/БелоРоссияҺомел ~ 225 км.
Россия байрагыСмоленск ~ 500 км.
Россия байрагыСанкт-Петербург ~ 1050 км.
Украина байрагыЧернигов ~ 125 км.
Россия байрагыБрянск ~ 410 км.
Россия байрагыМәскәү ~ 750 км.
Украина байрагыЖитомир ~ 135 км.
Украина байрагыРовно ~ 305 км.
Украина байрагыЛуцк ~ 370 км.
Җилләр розасы
Җилләр розасы
Украина байрагыСумы ~ 315 км.
Украина байрагыХарковь ~ 405 км.
Россия байрагыБелгород ~ 435 км.
Украина байрагыВинница ~ 200 км.
Украина байрагыХмельницкий ~ 275 км.
Украина байрагыИвано-Франковск ~ 450 км.
Молдавия байрагыКишенәү ~ 395 км.
Украина байрагыНиколаев ~ 400 км.
Украина байрагыӘдис ~ 435 км.
Украина байрагыКременчуг ~ 260 км.
Украина байрагыДнепр ~ 390 км.
Украина байрагыЗапорожье~ 440 км

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Уртача еллык температура — +8,4 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 2,5 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 74%
Киев климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 11,1 17,3 22,4 30,2 33,6 35,0 39,4 39,9 33,8 27,9 23,2 14,7 39,9
Уртача максимум, °C −0,9 0,0 5,6 14,0 20,7 23,5 25,6 24,9 19,0 12,5 4,9 0,0 12,5
Уртача температура, °C −3,5 −3 1,8 9,3 15,5 18,5 20,5 19,7 14,2 8,4 1,9 −2,3 8,4
Уртача минимум, °C −5,8 −5,7 −1,4 5,1 10,8 14,2 16,1 15,2 10,2 4,9 0,0 −4,6 4,9
Абсолют минимум, °C −31,1 −32,2 −24,9 −10,4 −2,4 2,4 5,8 3,3 −2,9 −17,8 −21,9 −30 −32,2
Явым-төшем нормасы, мм 36 39 36 46 57 82 72 61 58 40 48 44 619


Административ бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Киев 10 районына бүленә:

  1. Голосеево районы
  2. Дарница районы
  3. Днепр районы
  4. Десна районы
  5. Соломенка районы
  6. Святошино районы
  7. Оболонь районы
  8. Подол районы
  9. Печерск районы
  10. Шевченко районы

Киевта туганнар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Київський міський головаКиевская городская государственная администрация.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 http://www.shevkyivlib.org.ua/diznaysya/traditsiyi-i-svyata/117-mista-pobratimi-zagalny-spisok.html
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
  4. https://www.muenchen.de/rathaus/Stadtpolitik/Partnerstaedte/Kiew.html
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 https://kievcity.gov.ua/news/205.html
  6. http://www.ivilnius.lt/pazink/apie-vilniu/miestai-partneriai
  7. https://www.edinburghlive.co.uk/news/edinburgh-news/edinburghs-ten-sisters-remarkable-cities-18177349
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 https://kyivcity.gov.ua/kyiv_ta_miska_vlada/pro_kyiv/mista-pobratimi_z_yakimi_kiyevom_pidpisani_dokumenti_pro_poridnennya_druzhbu_spivrobitnitstvo_partnerstvo/
  9. http://azerbaijans.com/content_1719_az.html
  10. https://baku-ih.gov.az/az/page/26.html
  11. http://www.bratislava-city.sk/bratislava-twin-towns
  12. https://www.beograd.rs/index.php?lang=cir&kat=beoinfo&sub=1225698%3f
  13. http://www.chicagosistercities.com/sister-cities/kyiv-ukraine/
  14. http://www.krakow.pl/otwarty_na_swiat/2531,miasto,1,0,otwarty_na_swiat.html
  15. https://www.comune.fi.it/pagina/firenze-internazionale/gemellaggi-e-patti-di-amicizia
  16. https://www.city.kyoto.lg.jp/sogo/page/0000117802.html
  17. http://mail.camara.rj.gov.br/APL/Legislativos/contlei.nsf/50ad008247b8f030032579ea0073d588/3f4147a57ed8aa3483257e8800663664?OpenDocument
  18. https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
  19. YstävyyskaupungitТампере.
  20. https://www.leipzig.de/buergerservice-und-verwaltung/partnerstaedte/kiew/
  21. https://www.berlin.de/rbmskzl/aktuelles/pressemitteilungen/2023/pressemitteilung.1366074.php
  22. https://www.berlin.de/rbmskzl/politik/senatskanzlei/internationales/staedtepartnerschaften/#headline_1_9
  23. https://n1info.ba/english/news/sarajevo-and-kyiv-sign-agreement-on-establishing-friendly-relations/

Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]


Калып:Европа башкалалары