Калининград

Калининград
Калининград
Ил	Россия
Өлкә	Калиниград өлкәсе
Шәһәр бүлгесе	Калиниград
Координатлар	54°43'N, 20°30'E
Эчке бүленеш	3 район
Элеккеге исемнәр	1255 елга кадәр — Тувангсте; 1946 елга кадәр — Көнигсберг;
Климат	уртача
Рәсми тел	урыс теле
Халык саны	431 902 кеше
Сәгать кушагы	UTC+2
Телефон коды	4812
почта индекслары	236ХХХ
Кардәш шәһәрләр	Клайпеда, Цайц, Ольборг, Оденсе, Бремерһафен, Кил, Росток, Лихтенберг[d], Саутһәмптон, Корк, Каунас, Паневеҗис[d], Шәүләй[d], Вилнүс, Грониңен, Белосток, Гданьск, Элблонг, Луҗ, Ольштын, Рачибуж, Торунь, Забже, Зволле, Мехико, Мальмё[d], Норфолк (АКШ), Бурлёв[d], Кальмар[d], Омск, Брест, Кальяри, Шербур-Октвиль, Далянь[d], Ереван, Форли, Гомель, Гуюань[d], Һамбург, Һродна, Кентшинский повят[d], Херсон, Красноярск, Минск, Потсдам, Самар, Северодвинск, Турку, Ярыслау, Баранавичы, Паневеҗис бәләдиясе[d], Патры[d], Карлсхамн[d] һәм Гдынә
	Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

Калинингра́д (1255 елга кадәр — Твангсте; 1946 елга кадәр — Көнигсберг, рус. Калининград; пол. Królewiec, литв. Karaliaučius) — Россия шәһәре, Калиниград өлкәсенең административ үзәге. Илнең иң көнбатыш өлкә үзәге.

Преголя елгасының Калининград култыгына кою урынында урнашкан. 2010 елның җанисәбе буенча шәһәрдә 431 902 кеше яши.^[24]

Калининград — халык саны буенча Төньяк-Көнбатыш федераль бүлгенең икенче (беренче — Петербург), Балтыйк буе төбәгендә өченче (Рига һәм Вилнүстән калыша). Эре транспорт төене: тимер юл һәм шоссе юллары; диңгез һәм елга портлары; «Храброво» халыкара аэропорты. Калиниградта Россия ХДФның Балтыйк флоты штабы урнашкан.

Эре машиналар төзү үзәге, металлурия, җиңел, полиграфия сәнәгатьләре дә үсеш алганнар.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1890^[25]	1925^[25]	1931^[26]	1939^[27]	1959^[28]	1970^[29]	1979^[30]	1989^[31]	2002^[32]	2010^[33]
161 166	279 926	315 794	360 577	203 570	296 962	354 788	401 280	430 003	431 902

Милләтләр (2010): урыслар — 87,4%, украиннар — 4,1%, белоруслар — 3,8%.

Административ бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Калининград шәһәре 3 районга бүленә:

Ленинград районы
Совет районы
Үзәк районы

Кызыклы факт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1938—1996 елларда Калининград исемен шулай ук Мәскәү өлкәсендәге Королёв шәһәре йөрткән.

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Лада Дэнс (1966), җырчы.

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Көнигсберг

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

[_d26e127f5620ec54-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 ^1,21 ^1,22 ^1,23 ^1,24 ^1,25 ^1,26 ^1,27 ^1,28 ^1,29 ^1,30 ^1,31 ^1,32 ^1,33 ^1,34 ^1,35 ^1,36 ^1,37 ^1,38 ^1,39 ^1,40 ^1,41 http://klgd.ru/city/twins

[_43cfdf215598537c-2] ttps://www.kiel.de/de/kiel_zukunft/kiel_international/Kaliningrad.php

[_cdb05a33cd1e28cc-3] ttp://www.kaunas.lt/apie-kauna/miesto-partneriai/

[_780730b2a2fd34b8-4] ttp://www.panevezys.lt/lt/veiklos-sritys/uzsienio-rysiu-skyrius_1247/tarptautinis-bendradarbiavimas-220/miestai-partneriai.html

[_64e61ecc31a9f31c-5] ttp://www.bialystok.pl/pl/dla_mieszkancow/wschodzacy_bialystok/wspolpraca-zagraniczna.html

[_f819ead5dd1a3e68-6] ttp://www.bialystokonline.pl/bialystok-zerwal-wspolprace-z-grodnem-kaliningradem-i-pskowem,artykul,128969,1,1.html

[_c1219813a7011bcc-7] ttps://www.gdansk.pl/urzad-miejski/kancelaria-prezydenta/miasta-partnerskie,a,1620

[_7ffe995f0f2944e4-8] ttps://www.gdansk.pl/urzad-miejski/biuro-prezydenta/kaliningrad-federacja-rosyjska,a,1645

[_a732eb7363ab0e64-9] ttps://www.olsztyn.eu/pl/o-olsztynie/tozsamosc-miasta/miasta-blizniacze/kaliningrad.html

[_c4e76458ea57a23c-10] ttps://www.olsztyn.com.pl/artykul,olsztyn-zerwal-kontakty-z-kaliningradem-radni-w-koncu-jednomyslni,34449.html

[_225b6d9c3238a4ac-11] ttps://www.torun.pl/pl/node/1695

[_54e29b15f4c25b24-12] ttps://www.portalsamorzadowy.pl/polityka-i-spoleczenstwo/radni-torunia-zerwali-wspolprace-z-rosyjskim-miastem-choc-prezydent-byl-przeciwny,357795.html

[_8e432749775f8160-13] ttps://www.um.zabrze.pl/mieszkancy/samorzad/miasta-partnerskie/kaliningrad

[_c706d8ec6f348c44-14] ttps://miastozabrze.pl/2022/03/01/samorzad-miasta-zabrze-solidarny-z-walczaca-ukraina-2/

[_b545dad181e2d304-15] ttp://malmo.se/Kommun--politik/Sa-arbetar-vi-med.../Omvarld/Internationellt-arbete/Vanorter.html

[_88fcb665527941a8-16] ttp://klgd.ru/city/twins/

[_f2d258ff1dbfce68-17] ttps://www.kalmar.se/download/18.7cb0a82315cb118a7a4b3a/1498454378731/Kalelse_AU_170516.pdf

[_80bc9529597cc268-18] ttps://www.kalmar.se/kommun-och-politik/internationellt-arbete/vanorter.html

[_0224cc8e7098529c-19] ttp://admomsk.ru/web/en/city/international/russian#kaliningrad

[_cc09d15b11dd6122-20] ttp://gomel.gov.by/Economic/VneshneEconomic/GorodaPartnery/Kaliningrad.aspx

[_03261075881e0332-21] ttp://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/kaliningrad.aspx

[_68676d9942ec7d20-22] ttps://www.severodvinsk.info/?idmenu=237

[_641dfb973d615810-23] ttps://www.patrasevents.gr/article/303087-i-lista-me-tis-23-adelfopoiimenes-poleis-tis-patras-iparxei-ousia-omos

[24] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus10_reg2.php

[verwaltungsgeschichte.de-25] 25,0 ^25,1 http://www.verwaltungsgeschichte.de/koenigsberg.html

[26] ttp://www.mojgorod.ru/primor_kraj/vladivostok/index.html

[27] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_3.php

[28] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php

[29] 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[30] 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[31] 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[32] 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

[33] архив күчермәсе, archived from the original on 2013-06-07, retrieved 2014-10-11

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

к б ү Русиянең 50 иң зур шәһәре
1 000 000-нан артык кеше	Мәскәү • Санкт-Петербург • Новосибирск • Екатеринбург • Казан • Нижгар • Чиләбе • Самар • Омск • Ростов-на-Дону • Уфа • Красноярск • Воронеж • Пермь • Волгоград
500 000 — 1 000 000 кеше	Краснодар • Сарытау • Төмән • Тольятти • Ижау • Барнавыл • Сембер • Владивосток • Ярыслау • Өркет • Махачкала • Хабарау • Новокузнецк • Ырынбур • Кемерово • Рәзән • Тум • Әстерхан • Пенза • Яр Чаллы • Липецк • Тула
250 000 — 500 000 кеше	Киров • Чабаксар • Калининград • Брянск • Курск • Иваново • Магнитогорски • Улан-Удэ • Тверь • Ставрополь • Акмәсҗит* • Акъяр* • Түбән Тагил • Смоленск • Белгород
Шәһәрләрнең халык саны 2010 халык исәбе буенча китерелгән. * Кырым шәһәрләренең халык саның 2012 елгы мәгълүматлары буенча китерелгән.