Том диалекты
| Том диалекты | |
| Дәүләт |
 Россия |
|---|---|
| Барлыкка килү урыны | Себер |
| Административ-территориаль берәмлек | Кемерово өлкәсе, Новосибирск өлкәсе һәм Тум өлкәсе |
| Тел диалекты | татар теле һәм cебер татар теле |
| Язу | татар әлифбасы |
| Нинди веб-биттә тасвирланган | turkic.elegantlexicon.com/lx.php?lx=tom-tat(ингл.) |
Том диалекты — себер-татар яки татар теле диалектларының берсе[1][2][3][4], яүштә, чат һәм калмак татарлары сөйләшә. Том диалекты Идел буе татар һәм көнчыгыш-төрки элементларын берләштерә.[5]
Тумашева классификациясе буенча том диалекты өч сөйләшкә бүленә:
- яүштә-чат сөйләше — Том өлкәсенең Томск районында яшәүче яүштә татарлары һәм чатлар теле,
- Новосибирск өлкәсенең Колыван районы яшәүче чатларның ор ассөйләше,
- Калмак сөйләше — Кемеров өлкәсенең Юрга районында яшәүче калмаклар теле.
Аның фикеренчә, грамматик төзелеш өлкәсендә том диалекты алтай һәм аңа туган телләргә бик якын[6].
Шулай ук карагы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Тумашева Д. Г. Диалекты сибирских татар: опыт сравнительного исследования. — Казань, 1977.
- ↑ Рамазанова Д. Б. Сибирско-татарские диалекты и говоры татарского языка. — С. 89-90.
- ↑ Ниязова Г. Н. Генетические пласты лексики материальной культуры тоболо-иртышского диалекта сибирских татар.
- ↑ Насибуллина А. Х. Древнетюркский пласт лексики тоболо-иртышского диалекта татарского языка// Сулеймановские чтения – 2006 : материалы IX Всероссийской научно-практической конференции (г. Тюмень, 18–19 мая 2006 г.). – Тюмень : Экспресс, 2006. – С. 75–76.
- ↑ Онлайн - энциклопедия Tatarica.
- ↑ Рамазанова Д. Б. К вопросу о системе диалектов и говоров татарского языка.. әлеге чыганактан 2019-07-23 архивланды. 2024-01-09 тикшерелгән.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Ахатов Г. Х. Көнбатыш Себер татарлары диалекты.- Уфа, 1963.
- Ахатов Г. Х. Татар диалектологиясе.- Казан, 1984.
- Богородицкий В. А. О долгом и недолгом «у» в западно-сибирских тюркских диалектах и сродных явлениях в других тюркских языках // Этюды но татарскому и тюркскому языкознанию. Казань, 1933.
- Радлов В. В. Образцы народной литературы тюркских племён. СПб., 1872. IV.
- Дульзон А. П. Языки и топонимия Сибири: сб. ст. Томск, 1996. 186 с.
- Дульзон А. П. Чулымские татары и их язык. Томск, 1952. С. 56.
- Тумашева Д. Г. Происхождение аборигенов Сибири и их языков. Томск, 1969.