Габулла Тукай һәйкәле (Яңа бистә, Тукай районы)

Габулла Тукай һәйкәле
	Һәйкәл
	Габулла Тукай һәйкәле
	; Габулла Тукай һәйкәле
Урын	Татарстан, Тукай районы, Яңа, Үзәк урам
Сынчы	скульптор Халит Мингалиев
Төзелеш датасы	2022 ел
Материал	бронза

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Габдулла Тукай һәйкәле битенә күчегез.

Габдулла Тукай һәйкәле (рус. Памятник Габдулле Тукаю в поселке Новый Тукаевского района) ― Татарстанда Тукай районындагы Яңа бистәдә 2022 елның 23 августында бөек татар шагыйре Габдулла Тукайга (1886―1913) куелган һәйкәл.

Тарих

1976 елдан (46 ел) шагыйрь исемен йөрткән районда^[1] бөек татар шагыйренә куелган икенче һәйкәл^[2]. (беренчесе (бюст) районның Иске Дөреш авылында урнашкан, элекке Тукай исемендәге колхоз көче белән салынган^[3] ^[4]).

Тукай районындагы Яңа бистәдә татар шагыйре Габдулла Тукайга һәйкәл өчен җирле Мәдәният йорты янында урын билгеләнгән. Тукайлылар бу урынны тәкъдим ителгән алты варианттан сайлап алган^[5].

Федераль һәм республика программалары катнашында бистә Мәдәният йортына капиталь ремонт ясалган, яңа җиһазлар урнаштырылган.

Иҗтимагый киңлекләрне үстерү республика программасы кысаларында, 2022 елга Татарстан Республикасы территориясендә заманча шәһәр мохитен булдыру чараларын гамәлгә ашыру максатында, Яңа бистәнең мәдәният йорты яны территориясендә Габдулла Тукай исемендәге парк төзелгән. Финанслау республика бюджеты хисабына башкарылган. Паркның гомуми мәйданы 6 445 кв. м тәшкил итә^[6].

Парк белән бергә бу урын җирле халык өчен ял итү зонасы була, ул яшелләндерелә, шулай ук биредә балалар һәм өлкәннәр өчен мәйданчыклар булдырыла.

2023 елның 23 августында узган тантаналы чарада ТР Дәүләт Советы Рәисе урынбасары Марат Әхмәтов, Тукай районы башлыгы (2018―2024) Фаил Камаев, Бөтендөнья татар конгрессының Чаллы бүлеге рәисе Факил Сафин, язучы Лилия Гыйбадуллина һәм киң җәмәгатьчелек катнашкан^[7].

Авторы ― скульптор Халит Хәмит улы Мингалиев^[6]^[8].

Искәрмәләр

↑ В посёлке Новый Тукаевского района открыли памятник Габдулле Тукаю. kitap.tatar.ru, 29.08.2024
↑ В Тукаевском районе РТ открыли первый памятник Тукаю. Бизнес-Онлайн, 23.08.2022(рус.)
↑ В Тукаевском районе нашли второй «памятник» Габдулле Тукаю. chelny-biz.ru, 25.08.2022
↑ Янира Аминова. В Старом Дрюше обновили памятник Тукаю. «Якты юл», 12.09.2014
↑ Чаллы янындагы Яңа бистәдә Габдулла Тукайга һәйкәл куячаклар. Татар-информ, 29.06.2022
↑ ^6,0 ^6,1 В Тукаевском районе РТ открыли памятник Габдулле Тукаю и Дом культуры. Министерство культуры Республики Татарстан, 24.08.2022
↑ Тукай районының Яңа бистәсендә Габдулла Тукайга һәйкәл ачылды. Татарстан Язучылар берлеге
↑ Его работы знают все! Галиуллин Халит Халимович.(үле сылтама) История Уфы и Башкортостана, 30.10.2015

Сылтамалар

В Тукаевском районе РТ открыли первый памятник Тукаю. Тукаевский муниципальный район, 24.08.2022

[1] В посёлке Новый Тукаевского района открыли памятник Габдулле Тукаю. kitap.tatar.ru, 29.08.2024

[2] В Тукаевском районе РТ открыли первый памятник Тукаю. Бизнес-Онлайн, 23.08.2022(рус.)

[3] В Тукаевском районе нашли второй «памятник» Габдулле Тукаю. chelny-biz.ru, 25.08.2022

[4] Янира Аминова. В Старом Дрюше обновили памятник Тукаю. «Якты юл», 12.09.2014

[5] Чаллы янындагы Яңа бистәдә Габдулла Тукайга һәйкәл куячаклар. Татар-информ, 29.06.2022

[:0-6] 6,0 ^6,1 В Тукаевском районе РТ открыли памятник Габдулле Тукаю и Дом культуры. Министерство культуры Республики Татарстан, 24.08.2022

[7] Тукай районының Яңа бистәсендә Габдулла Тукайга һәйкәл ачылды. Татарстан Язучылар берлеге

[8] Его работы знают все! Галиуллин Халит Халимович.(үле сылтама) История Уфы и Башкортостана, 30.10.2015

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

к б ү Габдулла Тукайның тормышы, иҗаты һәм хәтере
Биография	Балачак • Җаек чоры • Казан чоры • Соңгы көннәр
Урыннар	Кушлавыч • Кырлай • Өчиле • Җаек • Казан (Мәскәү урамы, 60) • Уфа • Әстерхан • Гурьевка • Троицк • Санкт-Петербург • Нижгар
Оешмалар	«Болгар» номерлары • «Амур» кунакханәсе • «Казан» кунакханәсе • Шәрык клубы • Кызыл мәчет • Мотыйгия мәдрәсәсе • Клячкин шифаханәсе
Гәҗит-журналлар	«Аң» • «Әл-ислах» • «Әл-гасрел җәдит» • «Уклар» • «Фикер» • «Ялт-Йолт» • «Яшен»
Даирәсе	Фатих Әмирхан • Хөсәен Ямашев • Кәбир Бәкер • Әхмәтвафа Бәхтияров • Галиәсгар Камал • Солтан Рахманколый • Гафур Коләхмәтов • Сәгыйть Сүнчәләй • Кәшшаф Патии • Мотыйгулла Төхфәтуллин • Камил Мотыйгый • Шиһаб Әхмәров • Хәбибрахман Зәбири • Фаизә Шәмсетдинова • Шәрифә карчык
Тукай иҗаты	Шигърият • Проза • Публицистика • Балалар әдәбияты • Халык әдәбияты
Тукай иҗатын өйрәнүчеләр	Әхмәт Фәйзи • Хәсән Туфан • Сибгат Хәким • Ибраһим Нуруллин • Иван Пехтелев • Зәкия Рәсүлева • Гөлзада Бәйрәмова • Госман Хәбибуллин • Фәрит Яхин • Мөҗип Низамиев • Гүзәл Төхвәтова
Тукайчы – рәссамнар	Хаҗиморат Казаков • Фәйзрахман Әминов • Тавил Хаҗиәхмәтов •
Хәтер	Аэропорт • Бүләге • Китапханә • Мәгариф оешмасы • Мәйдан • Музейлар (Казан • Җаек • Кушлавыч • Яңа Кырлай) • Вокаль-симфоник поэма • Район • Скверлар (Казан • Чаллы) • Туристик сукмак • Урамнар (Казан • Чаллы • Минзәлә • Уфа • Әлмәт • Белорет • Бөре • Ишембай • Мәләвез • Октябрьски • Стәрлетамак • Нур-Солтан) • Филармония • Һәйкәлләре (Казан (1956) • Казан (1958) • Мәскәү • Санкт-Петербург • Түбән Кама (1991) • Түбән Кама (1992) • Уфа • Чаллы • Чиләбе • Әстерхан • Барда • Әлмәт (1967) • Яңа бистә (Тукай районы))