Европий
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Атом номеры | 63 | |||
| Матдәнең тышкы күренеше | ||||
| Атомның үзлекләре | ||||
| Атом массасы (моляр масса) |
151,964 (1) а. м. б. (г/моль) | |||
| Атом радиусы | пм | |||
| Ионлаштыру энергиясе (беренче электрон) |
кДж/моль (эВ) | |||
| Электрон конфигурациясе | ||||
| Химик үзлекләре | ||||
| Ковалент радиусы | пм | |||
| Ион радиусы | пм | |||
| Электр тискәрелеге (Полинг буенча) |
||||
| Электрод потенциалы | ||||
| Оксидлашу дәрәҗәсе | ||||
| Матдәнең термодинамик үзлекләре | ||||
| Тыгызлык | 5,25 г/см³ | |||
| Моляр җылы сыешлыгы | Дж/(K·моль) | |||
| Җылы үткәрүчелек | Вт/(м·K) | |||
| Эрү температурасы | K | |||
| Эрү җылылыгы | 822 кДж/моль | |||
| Кайнау температурасы | 1597 K | |||
| Парга әйләнү җылылыгы | кДж/моль | |||
| Моляр күләм | см³/моль | |||
| Матдәнең кристаллик рәшәткәсе | ||||
| Рәшәткә төзелеше | ||||
| Рәшәткә параметрлары | Å | |||
| Дебай температурасы | K | |||
Европий (лат. Europium, Eu) — Менделеевның периодик таблицасының 6 период элементы. Тәртип номеры - 63. Атом массасы 151,964 а. лантаноидлар төркеменә карый, шулай ук табигатьтә сирәк очрый торган элемент. Гади матдә европий башка лантаноидлар кебек үк — йомшак көмөшсу-ак металл, һавада җиңел оксидлаша.
Символы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Европий элементының символы - Eu (Европий дип укыла).
Тарихы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Соңрак европий дип танылган спектраль хасиятләре беренче булып Крукс (1886) һәм Лекок де Буабодран күзәткәннәр (1892). Демарсе 1896 елда элементның спектры күрелә, ә 1901 елда элементты бүлеп алуга ирешелә, аңа Европа хөрмәтенә европий дип исем бирә[1].
Табигатьтә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Европий лантаноидлар составына керә, Америка Кушма Штатлары, Казакъстан, Рәсәй, Австралия, Бразилия, Һиндстан, Скандинавия җирләрендә еш очрый. Дөньяда иң зур ятмалары Кениядә[2]. Байтак запаслары Тын океан утраулары янында тирән судагы сирәк очрый торган минераллар ятмаларында, Японияның Минамитори икътисади зонасында урнашкан[3].
Чыгарып алу
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Металлик европийны Eu2O3 матдәсен углерод яки лантан вакуумында торгызып, шулай ук EuCl3 расплавын электролизлап алалар.
Су сыйфатына йогынтысы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Европий суда үзен кальций сыман тота. Европийның аз минераллашкан табигый суларда максималь күзәтелә торган концентрацияләре 1 мкг/л-дан кимрәк ( диңгез суларында — 1,1×10−6 мг/л) тәшкил итә.
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Европий// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 3-й т. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
Чыганаклар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Atomic Weights of the Elements 2001, Pure Appl. Chem. 75(8), 1107—1122, 2003. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source.(ингл.)
- IUPAC Standard Atomic Weights Revised 2008 елның 5 март көнендә архивланган. (2005).(ингл.)
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Европий//Большая российская энциклопедия(үле сылтама)
- Европий webelements турында мәглүмәт сайты.
- P. S. Sinha Europium. / Springer-New York Verlag Inc., 1967. — 164 p. — (Allgemeine Anorganische Chemie in Einzeldarstellungen und. Von Herausgegeben Becke Margot-Goehring. VIII Band).
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Европий // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
- ↑ Полезные ископаемые Кении
- ↑ The tremendous potential of deepsea mud as a source of rare-earth elements