Чад

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Чад latin yazuında])
Чад
Байрак
Илтамга
Шигарь Unity, Work, Progress Edit this on Wikidata
Халык саны 15 477 751 (2018) Edit this on Wikidata
Нигезләнгән 11 август 1960 Edit this on Wikidata
Сәгать кушагы UTC+01:00
Кардәш шәһәрләр Айсай
Рәсми тел француз теле, гарәп теле
География
Мәйдан 1,284,000.0 км²
Координатлар 15.46667°N 19.4°E Edit this on Wikidata
Сәясәт
Карта
Икътисад
ТЭП 11 780 миллион US$ (2021), 12 704 миллион US$ (2022) Edit this on Wikidata
Акча берәмлеге КФА BEAC франкы
Эшсезлек дәрәҗәсе 7% (2014)[1]
Туу күрсәткече 6.156 (2014)[2]
КПҮИ 0.394 (2021)[3]
Яшәү озынлыгы 52.903 ел (2016)[4]
Джини коэффициенты 37.5 (2018)[5]
Башка мәгълүмат
Ярдәм телефоннары
Автомобил хәрәкәте ягы уң[6]
Челтәр көчәнеше 220 вольт
Телефон коды +235
ISO 3166-1 коды TD
ХОК коды CHA
Интернет домены .td[7]


Чад — Үзәк Африкада урнашкан дәүләт. Башкаласы — Нджамена. Диңгезгә чыгу юлы юк. Төньякта Ливия белән, Көнчыгышта Судан белән, Көньякта Үзәк Африка Җөмһүрияте белән, Көньяк-көнбатышта Нигерия һәм Кәмирун белән, Көнбатышта Нигер белән чиктәш. Мәйдан буенча бу Африкада бишенче ил.
Чад төрле табигый зоналарга бүленгән: төньякта сахра, үзәктә коры Сахель поясы һәм көньякта мул Судан саваннасы өлкәсе. Башкала Нджамена илдә иң зур шәһәр. Чад 200 дән артык этник төркем өчен өй булып тора. Илнең рәсми телләре француз теле һәм гарәп теле. Ислам һәм христианлык диннәре киң таралган. Безнең эрага кадәр 7-нче меңьеллыкта халык күпләп Чад территориясенә күченә. Безнең эрага кадәр 1-енче меңьеллыкта Сахара территориясе аша сәүдәне кулда тотучы дәүләтләр һәм империяләр үсеп чыга. 1920 елга Франция территорияне били һәм Франция Экваториаль Африка өлеше итә. 1960-ынчы елда Томбалай хакимлеге астында бәйсезлек яулана. 1979-ычны елда фетнәчеләр башкаланы ала һәм көньякта хөкемдарлыкка ахыр куя. 2003 елда Дарфурда кризис булган һәм чик аша Суданнан көнчыгыш Чадка качаклар күп килгән. Чад дөньяда иң ярлы һәм корумпирланган илләрнең берсе, халыкның күпчелеге ярлы көтүчеләр яки фермерлар. 2003 елдан чи нефть экспортта мамыкны уза.

Диннәр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]


  1. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  2. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  3. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  4. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  5. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  6. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  7. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.