Көньяк Судан

Көньяк Судан
ингл. Republic of South Sudan гарәп. جمهورية جنوب السودان‎ ингл. South Sudan гарәп. جنوب السودان‎
Байрак	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	9 июль 2011
Рәсми исем	la République du Soudan du Sud, Republic of South Sudan, جمهورية جنوب السودان, South Sudan һәм جنوب السودان
Кыскача исем	🇸🇸
Гомер озынлыгы	56,811 ел
Демоним	dél-szudáni, South Sudanese, Sud-Sudanano, sudsudanese, sudsudanesi, sursudanés, sursudanesa, sul-sudanês, sul-sudanesa, Sud-Sudanano, Sud-soudanaise, Sudsoudanais, Sudsoudanaise, Sud-soudanais, דרום-סודאני, דרום-סודאנית, Südsudanese, Südsudanesin, sudsudanezo, sudsudanezi, sudsudaneza, sudsudaneze, سوداني جنوبي, سودانية جنوبية, سودانيين جنوبيين һәм سودانيات جنوبيات
Рәсми тел	инглиз теле һәм гарәп теле
Гимн	Көньяк Судан гимны[d]
Мәдәният	Көньяк Судан мәдәнияте[d]
Шигарь тексты	Justice, Liberty, Prosperity, Справедливост, свобода, просперитет, Justiça, Liberdade, Prosperidade һәм Cyfiawnder, Rhyddid, Ffyniant
Дөнья кисәге	Африка
Дәүләт	Көньяк Судан
Башкала	Джуба[d]
Сәгать поясы	UTC+02:00 һәм Africa/Juba[d]
Иң көнчыгыш ноктасы	4°37′52″ т. к. 35°56′56″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	12°14′11″ т. к. 32°43′54″ кч. о.
Иң көньяк ноктасы	3°30′17″ т. к. 32°12′07″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	9°00′54″ т. к. 23°26′52″ кч. о.
Геомәгълүматлар	Data:South Sudan.map
Иң югары ноктасы	Киньети[d]
Иң түбән ноктасы	Ак Нил
Идарә итү формасы	федератив республика[d]
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Көньяк Судан президенты[d]
Ил башлыгы	Салва Киир Маярдит[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Көньяк Судан президенты[d]
Хөкүмәт башлыгы	Салва Киир Маярдит[d]
Канунбирү органы	Көньяк Судан парламенты[d]
Үзәк банкы	Көньяк Судан банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Бразилия, Германия, Уганда, Кытай Җөмһүрияте, Һиндстан, Филипин, Америка Кушма Штатлары, Судан, Россия, Мисыр, Кытай, Бангладеш, Кения һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте
Әгъзалык	Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], Интерпол, Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Бөтендөнья почта берлеге, Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы, Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d]
Никахка керү яше	18 яшь
Халык саны	12 575 714 (2017)
Ир-ат халкы	5 167 140, 5 248 072, 5 320 584 һәм 5 404 538
Хатын-кыз халкы	5 280 526, 5 358 155, 5 427 688 һәм 5 508 626
Административ бүленеше	Джонглий[d], Aweil State[d], Aweil East State[d], Eastern Lakes State[d], Gogrial State[d], Gok State[d], Lol State[d], Tonj State[d], Twic[d], Wau State[d], Western Lakes State[d], Amadi State[d], Gbudwe State[d], Иматонг[d], Jubek State[d], Maridi State[d], Намурянг[d], Terekeka State[d], Yei River State[d], Boma State[d], Bieh State[d], Eastern Nile State[d], Latjoor State[d], Northern Liech State[d], Рувенг[d], Southern Liech State[d], Fangak State[d], Fashoda State[d] һәм Абьей[d]
Акча берәмлеге	Көньяк Судан фунты[d]
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,385
Inequality-adjusted Human Development Index	0,245
Эшсезлек дәрәҗәсе	12,642, 14,204, 13,868 һәм 12,395
Нәрсә белән чиктәш	Судан, Хәбәшстан, Кения, Уганда, Конго Демократик Республикасы, Үзәк Африка Җөмһүрияте һәм Гарәп Лигасы
Автомобил хәрәкәте ягы	уң[d]
Кулланылган тел	гарәп теленең Судан диалекты[d], Southeastern Dinka[d], Northeastern Dinka[d], South Central Dinka[d], Southwestern Dinka[d], Northwestern Dinka[d], Lango[d], гарәп теленең Джуба пиджины[d], Homa[d], Mittu[d], Moru[d], Morokodo[d], Baka[d], бонго теле[d], Baleesi[d], реель теле[d], Toposa[d], Keliko[d], Uduk[d], Thuri[d], Aja[d], Mandari[d], опуо теле[d], динка теле[d], Olu’bo[d], Kaligi[d], Belanda Viri[d], инглиз теле, ануак теле[d], комо теле[d], Lopit[d], Avokaya[d], Ma'di[d], Kresh[d], Lotuko[d], Belanda Bor[d], Jur Modo[d], Lokoya[d], Nyolge[d], Beli[d], Indri[d], Ndogo[d], Mündü[d], Mangaya[d], Murle[d], шиллук теле[d], Päri[d], Tennet[d], Laarim[d], Didinga[d], джур теле[d], Togoyo[d], нуэр теле[d], Bai[d], Kakwa[d], Jumjum[d], Mo'da[d], Nyamusa-Molo[d], Mabaan[d], Dongotono[d], луо теленең ачоли диалекты[d], занде теле[d], Bari, заманча әдәби гарәп теле[d] һәм малай теле
Мәйдан	644 329 км²
Һәштәге	SoudanduSud
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.ss[d]
Тематик география	Көньяк Судан географиясе[d]
Нәрсәдән бүленеп чыккан	Судан
Феноменның икътисады	Көньяк Судан икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Көньяк Судан халкы[d]
Джини коэффициенты	44,1
Тулаем туулар коэффициенты	5,022
Шәһәр халкы	2 078 981, 2 142 352, 2 204 901 һәм 2 274 958
Авыл халкы	8 368 685, 8 463 875, 8 543 371 һәм 8 638 206
BTI Governance Index	3,52, 2,99, 2,3 һәм 2,15
BTI Status Index	3,08, 2,82, 2,27, 2,26 һәм 2,3
Туым күрсәткече	29,058, 29,166, 29,107 һәм 28,857
Үлем күрсәткече	10,531, 10,759, 11,05 һәм 10,745
Илнең мобиль коды	659
Илнең телефон коды	+211
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	9-1-1[d]
Диңгездәге идентификацияләү номеры	638
Көньяк Судан Викиҗыентыкта

Көньяк Судан (ингл. South Sudan, гарәп. جنوب السودان‎ җәнүб әл-сүдан) — Африкада урнашкан дәүләт. Башкаласы — Җүба. 2011 елның 9 июленнән бирле бәйсез дәүләт статусына ия.

Көнчыгышта Эфиопия, көньякта Кения, Уганда һәм КДҖ, көнбатышта Үзәк Африка Җөмһүрияте, төньякта Судан белән чиктәш. Мәйданы — 619 745 км².

Тарих

Әлеге җирлектә колонизация фәкать 19 гасырда гына башлана. Европа монда элек-электән христианлашу сәясәтен алып барган.

2011 ел гыйнварында Көньяк Суданда бәйсезлек турында референдум узган. Тавыш бирүдә катнашканнарның 99% төбәкнең бәйсезлеген яклап чыккан. 2011 елның 9 июлендә илнең рәсми бәйсезлеге игълан ителгән.

Көньяк Судан бәйсезлеген Судан, Алмания, Мисыр, Кения, Кытай, Бөекбритания, Төркия, Италия, АКШ, Канада, Австралия, Япония, Италия, Ирландия, КАҖ, Швеция, Россия һәм башка, барлыгы 50 дән артык дәүләт таныды.

Сылтамалар

• Көньяк Судан хәкимиятенең рәсми сайты (ингл.)