Коморлар

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Коморлар latin yazuında])
Навигациягә күчү Эзләүгә күчү
Комор утраулары
Flag of the Comoros.svg
Байрак
Seal of the Comoros.svg
Илтамга
Шигарь Unity – Solidarity – Development Edit this on Wikidata
Башкала Морони
Халык саны 734 917 (2013) Edit this on Wikidata
Нигезләнгән 6 июль 1975 Edit this on Wikidata
Сәгать кушагы UTC+03:00
Рәсми тел комор теле, гарәп теле, франсуз теле
Җәгърафия
Мәйдан 2,034.0 дүрткел киламитер
Координатлар 12.18333°S 44.23333°E Edit this on Wikidata
Сәясәт
Дәүләт башлыгы Газали Гассумани
Хөкүмәт башлыгы Газали Гассумани
Икътисад
ТЭП 648,9 миллион АКШ дуллыры (2017) Edit this on Wikidata
Кеше башына ТЭП 689 АКШ дуллыры (1980), 618 АКШ дуллыры (1981), 562 АКШ дуллыры (1982), 570 АКШ дуллыры (1983), 534 АКШ дуллыры (1984), 553 АКШ дуллыры (1985), 763 АКШ дуллыры (1986), 896 АКШ дуллыры (1987), 918 АКШ дуллыры (1988), 854 АКШ дуллыры (1989), 1043 АКШ дуллыры (1990), 1000 АКШ дуллыры (1991), 1047 АКШ дуллыры (1992), 1008 АКШ дуллыры (1993), 690 АКШ дуллыры (1994), 838 АКШ дуллыры (1995), 810 АКШ дуллыры (1996), 726 АКШ дуллыры (1997), 718 АКШ дуллыры (1998), 723 АКШ дуллыры (1999), 645 АКШ дуллыры (2000), 680 АКШ дуллыры (2001), 744 АКШ дуллыры (2002), 935 АКШ дуллыры (2003), 1059 АКШ дуллыры (2004), 1068 АКШ дуллыры (2005), 1113 АКШ дуллыры (2006), 1238 АКШ дуллыры (2007), 1387 АКШ дуллыры (2008), 1339 АКШ дуллыры (2009), 1315 АКШ дуллыры (2010), 1446 АКШ дуллыры (2011), 1403 АКШ дуллыры (2012), 1504 АКШ дуллыры (2013), 1511 АКШ дуллыры (2014), 1271 АКШ дуллыры (2015), 1287 АКШ дуллыры (2016), 1312 АКШ дуллыры (2017) Edit this on Wikidata
Акча берәмлеге Комор франкы
Инфеләсә -7% (1995)
Эшсезлек дәрәҗәсе 6% (2014)[1]
Туу күрсәткече 4.49 (2014)[2]
КПҮИ 0.488 (2010)[3]
Яшәү озынлыгы 63.701 ел (2016)[4]
Башка мәгълүмат
Ярдәм телефоннары
  • 17 (пүлисә)
  • 18 (ашыгыч тыйб ярдәме)
  • 772-03-73 (янгын сакчылары)
    • Электр аергычы төре Europlug,[5] CEE 7/5[5]
    Автомобил хәрәкәте ягы уң[6]
    Челтәр көчәнеше 220 вольт[5]
    Телефон коды +269
    ISO 3166-1 коды KM
    ХОК коды COM
    Интернет домены .km

    Комор Утраулары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    (Федератив Ислам Җөмһүрияте Коморлар)

    Гомуми мәгълүмат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Географик урнашуы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Мозамбик Мадагаскар утравы һәм Африка кыйтгасы арасында, Мозамбик бугазының төньягында урнашкан утраулар төркеменнән торган дәүләт. Архипелаг 4 төп утраулардан: Гранд-Комор, Мохели, Анжуан, Майоттадан тора. Соңгысы француз территориясе дип исәпләнә.

    Мәйданы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Ил территориясе 1862 кв. км били.

    Төп шәһәрләр, административ бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Башкала - Морони. Иң эре шәһәрләр: Морони (30 мең кеше), Мутса-муду (14 мең кеше). Комор утраулары 3 утрау федерациясе: Нгазиджа (Гранд-Комор), Нджуани (Анжуан) һәм Мвали (Мохели).

    Дәүләт төзелеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Комор утраулары - җөмһүрият. Дәүләт башы - президент, хакимият башы - премьер-министр. Канун бирүче орган - бер палаталы Федераль җыелыш.

    Солтан Сәид Гали бин Сәид Гомәр Гранд Коморныкы (1897).

    Табигате[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Рельеф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Комор утрауларының килеп чыгышы вулканик һәм шактый таулы. Коморларның иң биек ноктасы - Картала (2361 м) һәм ул гамәлдәге вулкан булып тора.

    Геологик төзелеше һәм файдалы казылмалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Илнең җирләре эчендә нинди дә булса әһәмияткә ия ресурслар юк.

    Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Климат тропик, эссе һәм дымлы (елына 3000 мм явым-төшем кадәр). Тау авышлыклы өслекләрнең өске өлешләрендә тропик урманнар үсә, түбәнрәк саванналар һәм куаклыклы урманнар урнашкан.

    Эчке сулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Даими елгалар юк.

    Туфраклар һәм үсемлекләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Үсемлекләр вәкиле булып шикәр камышы, һинд чикләвеге пальмасы, банан, кофе агачы, гвоздика тора.

    Хайваннар дөньясы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Коморларда Җирдә иң сирәк хайваннарның берсе - Ливингстон ярканаты яши.

    Халкы һәм теле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Утрауларның халкы 545 мең кеше, халыкның уртача тыгызлыгы 1 кв. км га 244 кеше. Этник төркемнәр: гарәпләр, африкалылар һәм малагасиялеләр. Телләр: гарәп теле, француз теле (икесе дә дәүләт теле), шаафи ислам (җирле сөйләм) - суахили һәм гарәп теле кушылмасы.

    Коморлылар

    Дин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Мөселман сөнниләр - 86%, католиклар - 14%.

    Кыскача тарихи тасвирлама[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    1598 елда утраулар Голландия капитаны К. Хаутман тарафыннан ачылган булган. XVIII гасырда Коморлар Франция биләмәсе булып киткән; бәйсезлекне 1975 елның июленда алганнар.

    Кыскача икътисади тасвирлама[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Икътисадның нигезе - экспорт специализацияле авыл хуҗалыгы. Төп экспорт культуралар: эфир майлылар (ваниль, гвоздика - дөньяда беренче урыннардан берсе); һинд чикләвеге пальмасы. Хайван үрчетүе. Балыкчылык. Урман кисү. Экспорт: авыл хуҗалыгы продукциясе. Акча берәмлеге - комор франкы.

    Кыскача тарихи тасвирлама[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Сәнгать һәм архитектура. Морони. Берничә мәчет.

    Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Энциклопедический справочник "Все страны мира", Издательство "ВЕЧЕ", 2003, авторы-составители И.О. Родин, Т.М. Пименова

    1. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
    2. ↑ http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=239; Институт статистики ЮНЕСКО.
    3. ↑ http://hdr.undp.org/en/countries/profiles/COM.
    4. ↑ http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?DataSetCode=DEMO_DS; Институт статистики ЮНЕСКО.
    5. ↑ 5,0 5,1 5,2 "World Plugs"; тикшерү датасы: 10 июнь 2016; мөхәррир: Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе.
    6. ↑ http://chartsbin.com/view/edr.
    Чыганагы — "https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Коморлар&oldid=2340273"