Коморлар

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Коморлар latin yazuında])
Навигациягә күчү Эзләүгә күчү
Комор утраулары
Flag of the Comoros.svg
Байрак
Seal of the Comoros.svg
Илтамга
Шигарь Unity – Solidarity – Development Edit this on Wikidata
Башкала Морони
Халык саны 823 652 (2017) Edit this on Wikidata
Нигезләнгән 2001 Edit this on Wikidata
Сәгать кушагы UTC+03:00
Рәсми тел комор теле, гарәп теле, француз теле
География
Мәйдан 2,034.0 квадрат километр
Координатлар 12.18333°S 44.23333°E Edit this on Wikidata
Сәясәт
Дәүләт башлыгы Газали Гассумани
Хөкүмәт башлыгы Газали Гассумани
Икътисад
Акча берәмлеге Комор франкы
Эшсезлек дәрәҗәсе 6% (2014)[1]
Туу күрсәткече 4.49 (2014)[2]
КПҮИ 0.503 (2017)[3]
Яшәү озынлыгы 63.701 ел (2016)[4]
Башка мәгълүмат
Ярдәм телефоннары
  • 17 (пүлисә)
  • 18 (ашыгыч тыйб ярдәме)
  • 772-03-73 (янгын сакчылары)
    • Электр аергычы төре Europlug,[5] CEE 7/5[5]
    Автомобил хәрәкәте ягы уң[6]
    Челтәр көчәнеше 220 вольт[5]
    Телефон коды +269
    ISO 3166-1 коды KM
    ХОК коды COM
    Интернет домены .km

    Комор Утраулары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    (Федератив Ислам Җөмһүрияте Коморлар)

    Гомуми мәгълүмат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Географик урнашуы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Мозамбик Мадагаскар утравы һәм Африка кыйтгасы арасында, Мозамбик бугазының төньягында урнашкан утраулар төркеменнән торган дәүләт. Архипелаг 4 төп утраулардан: Гранд-Комор, Мохели, Анжуан, Майоттадан тора. Соңгысы француз территориясе дип исәпләнә.

    Мәйданы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Ил территориясе 1862 кв. км били.

    Төп шәһәрләр, административ бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Башкала - Морони. Иң эре шәһәрләр: Морони (30 мең кеше), Мутса-муду (14 мең кеше). Комор утраулары 3 утрау федерациясе: Нгазиджа (Гранд-Комор), Нджуани (Анжуан) һәм Мвали (Мохели).

    Дәүләт төзелеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Комор утраулары - җөмһүрият. Дәүләт башы - президент, хакимият башы - премьер-министр. Канун бирүче орган - бер палаталы Федераль җыелыш.

    Солтан Сәид Гали бин Сәид Гомәр Гранд Коморныкы (1897).

    Табигате[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Рельеф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Комор утрауларының килеп чыгышы вулканик һәм шактый таулы. Коморларның иң биек ноктасы - Картала (2361 м) һәм ул гамәлдәге вулкан булып тора.

    Геологик төзелеше һәм файдалы казылмалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Илнең җирләре эчендә нинди дә булса әһәмияткә ия ресурслар юк.

    Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Климат тропик, эссе һәм дымлы (елына 3000 мм явым-төшем кадәр). Тау авышлыклы өслекләрнең өске өлешләрендә тропик урманнар үсә, түбәнрәк саванналар һәм куаклыклы урманнар урнашкан.

    Эчке сулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Даими елгалар юк.

    Туфраклар һәм үсемлекләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Үсемлекләр вәкиле булып шикәр камышы, һинд чикләвеге пальмасы, банан, кофе агачы, гвоздика тора.

    Хайваннар дөньясы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Коморларда Җирдә иң сирәк хайваннарның берсе - Ливингстон ярканаты яши.

    Халкы һәм теле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Утрауларның халкы 545 мең кеше, халыкның уртача тыгызлыгы 1 кв. км га 244 кеше. Этник төркемнәр: гарәпләр, африкалылар һәм малагасиялеләр. Телләр: гарәп теле, француз теле (икесе дә дәүләт теле), шаафи ислам (җирле сөйләм) - суахили һәм гарәп теле кушылмасы.

    Коморлылар

    Дин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Мөселман сөнниләр - 86%, католиклар - 14%.

    Кыскача тарихи тасвирлама[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    1598 елда утраулар Голландия капитаны К. Хаутман тарафыннан ачылган булган. XVIII гасырда Коморлар Франция биләмәсе булып киткән; бәйсезлекне 1975 елның июленда алганнар.

    Кыскача икътисади тасвирлама[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Икътисадның нигезе - экспорт специализацияле авыл хуҗалыгы. Төп экспорт культуралар: эфир майлылар (ваниль, гвоздика - дөньяда беренче урыннардан берсе); һинд чикләвеге пальмасы. Хайван үрчетүе. Балыкчылык. Урман кисү. Экспорт: авыл хуҗалыгы продукциясе. Акча берәмлеге - комор франкы.

    Кыскача тарихи тасвирлама[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Сәнгать һәм архитектура. Морони. Берничә мәчет.

    Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

    Энциклопедический справочник "Все страны мира", Издательство "ВЕЧЕ", 2003, авторы-составители И.О. Родин, Т.М. Пименова

    1. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
    2. ↑ http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=239; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
    3. ↑ http://hdr.undp.org/en/data; Отчёт о развитии человечества.
    4. ↑ http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?DataSetCode=DEMO_DS; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
    5. ↑ 5,0 5,1 5,2 "World Plugs"; тикшерү датасы: 10 июнь 2016; мөхәррир: Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе.
    6. ↑ http://chartsbin.com/view/edr.
    Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Коморлар&oldid=2868908