Коморлар

Комор Утраулары

(Федератив Ислам Җөмһүрияте Коморлар)

Гомуми мәгълүмат

Географик урнашуы

Мозамбик Мадагаскар утравы һәм Африка кыйтгасы арасында, Мозамбик бугазының төньягында урнашкан утраулар төркеменнән торган дәүләт. Архипелаг 4 төп утраулардан: Гранд-Комор, Мохели, Анжуан, Майоттадан тора. Соңгысы француз территориясе дип исәпләнә.

Мәйданы

Ил территориясе 1862 кв. км били.

Төп шәһәрләр, административ бүленеш

Башкала - Морони. Иң эре шәһәрләр: Морони (30 мең кеше), Мутса-муду (14 мең кеше). Комор утраулары 3 утрау федерациясе: Нгазиджа (Гранд-Комор), Нджуани (Анжуан) һәм Мвали (Мохели).

Дәүләт төзелеше

Комор утраулары - җөмһүрият. Дәүләт башы - президент, хакимият башы - премьер-министр. Канун бирүче орган - бер палаталы Федераль җыелыш.

Солтан Сәид Гали бин Сәид Гомәр Гранд Коморныкы (1897).

Табигате

Рельеф

Комор утрауларының килеп чыгышы вулканик һәм шактый таулы. Коморларның иң биек ноктасы - Картала (2361 м) һәм ул гамәлдәге вулкан булып тора.

Геологик төзелеше һәм файдалы казылмалар

Илнең җирләре эчендә нинди дә булса әһәмияткә ия ресурслар юк.

Климат

Климат тропик, эссе һәм дымлы (елына 3000 мм явым-төшем кадәр). Тау авышлыклы өслекләрнең өске өлешләрендә тропик урманнар үсә, түбәнрәк саванналар һәм куаклыклы урманнар урнашкан.

Эчке сулар

Даими елгалар юк.

Туфраклар һәм үсемлекләр

Үсемлекләр вәкиле булып шикәр камышы, кокос пальмасы, банан, кофе агачы, гвоздика тора.

Хайваннар дөньясы

Коморларда Җирдә иң сирәк хайваннарның берсе - Ливингстон ярканаты яши.

Халкы һәм теле

Утрауларның халкы 545 мең кеше, халыкның уртача тыгызлыгы 1 кв. км га 244 кеше. Этник төркемнәр: гарәпләр, африкалылар һәм малагасиялеләр. Телләр: гарәп теле, француз теле (икесе дә дәүләт теле), шаафи ислам (җирле сөйләм) - суахили һәм гарәп теле кушылмасы.

Коморлылар

Дин

Мөселман сөнниләр - 86%, католиклар - 14%.

Кыскача тарихи тасвирлама

1598 елда утраулар Голландия капитаны К. Хаутман тарафыннан ачылган булган. XVIII гасырда Коморлар Франция биләмәсе булып киткән; бәйсезлекне 1975 елның июленда алганнар.

Кыскача икътисади тасвирлама

Икътисадның нигезе - экспорт специализацияле авыл хуҗалыгы. Төп экспорт культуралар: эфир майлылар (ваниль, гвоздика - дөньяда беренче урыннардан берсе); кокос пальмасы. Хайван үрчетүе. Балыкчылык. Урман кисү. Экспорт: авыл хуҗалыгы продукциясе. Акча берәмлеге - комор франкы.

Кыскача тарихи тасвирлама

Сәнгать һәм архитектура. Морони. Берничә мәчет.

Чыганаклар

Энциклопедический справочник "Все страны мира", Издательство "ВЕЧЕ", 2003, авторы-составители И.О. Родин, Т.М. Пименова